Wyjątkowość ludzkiego mózgu idzie w parze z podatnością na schorzenia

Co sprawia, że ludzki mózg różni się od mózgów innych zwierząt, wliczając w to mózgi naszych najbliższych ewolucyjnie krewniaków, czyli pozostałych naczelnych? W najnowszych badaniach międzynarodowy zespół postanowił przyjrzeć się temu zagadnieniu. Badano typy komórek występujących w pewnych obszarach mózgu u człowieka i trzech innych gatunków naczelnych.

Międzynarodowy zespół, kierowany przez naukowców z Yale University (USA) analizował obszar mózgu zwany przedczołową korą grzbietowo-boczną (dlPFC). Jest to struktura występująca wyłącznie u naczelnych i kluczowa w abstrakcyjnych procesach poznawczych.

Badano ekspresję genów w tym obszarze mózgu u dorosłych ludzi, szympansów, makaków i marmozet.

„Dzisiaj postrzegamy przedczołową korą grzbietowo-boczną jako istotnych komponent ludzkiej tożsamości, ciągle jednak nie wiemy, co sprawia, że jest ona wyjątkowa u ludzi i odróżnia nas od innych naczelnych” – wyjaśnia główny autor badań, prof. Nenad Sestan z Yale University.

Naukowcy odkryli 109 typów komórek obecnych wyłącznie u naczelnych. Spośród nich pięć typowych dla człowieka, w tym pewne komórki mikrogleju, pełniące funkcję immunologiczną. Jak się wydaje, związane są one z utrzymywaniem mózgu w dobrej kondycji, a nie ze zwalczaniem chorób.

Zdaniem naukowców to, co decyduje o wyjątkowości ludzi, związane jest zarazem z podatnością na schorzenia neuropsychiatryczne. Naukowców zastanowiła ekspresja genu FOXP2 w komórkach mózgu. Jest to gen związany z posługiwaniem się mową przez człowieka, a warianty tego genu z kolei idą w parze z dysfunkcją mowy (dyspraksia) u ludzi, jak również z autyzmem, schizofrenią i epilepsją.

W komórkach mikrogleju naukowcy zaobserwowali specyficzną ekspresję tego genu, która była wyjątkowa dla mózgu ludzkiego.

dsk/