80 proc. Polaków nie odbyło nigdy służby wojskowej, prawie tyle samo nie odbyło przeszkolenia

CBOS przedstawił w poniedziałek wyniki przeprowadzonego w kwietniu sondażu, w którym respondenci zostali zapytani o kwestie związane z obronnością i bezpieczeństwem narodowym. Jedno z pytań dotyczyło służby wojskowej: badani zostali zapytani, czy kiedykolwiek odbyli służbę wojskową lub odbyli przeszkolenie wojskowe.

Czytaj więcej

Szef MON: pierwsze wyrzutnie HIMARS są w Polsce

Odbycie służby wojskowej zadeklarowało 19 proc. badanych, doświadczenia takiego nie ma natomiast 80 proc., 1 proc. natomiast odmówiło odpowiedzi. Z kolei 21 proc. badanych zadeklarowało, że odbyło kiedyś przeszkolenie wojskowe. 78 proc. nie było nigdy na żadnym szkoleniu, a 1 proc. odmówił odpowiedz.

CBOS zestawił te wynikami z poprzednich lat - z maja 2022 r. oraz lat wcześniejszych - 2014 r. i lat sprzed zniesienia obowiązku służby wojskowej: 2009, 2008, 2007 i 1999. Z przedstawionych danych wynika, że odsetek osób które odbyły służbę lub szkolenie wojskowe spadał w latach 1999-2022. Kolejne odsetki w poszczególnych latach wyniosły: 39 proc. badanych w 1999 r., 34 proc. w 2007 r., 32 proc. w 2008 r., 29 proc. w 2009 r., 25 proc. w 2014 r. i 24 proc. w 2022 r. Z kolei w ciągu ostatniego roku odsetek ten wzrósł i obecnym badaniu wyniósł 26 proc. badanych.

Czytaj więcej

Trwa kontrofensywa Ukrainy. Oficer ukraińskich sił specjalnych o taktyce Rosjan

"Deklaracje badanych dotyczące doświadczeń w tym zakresie wyraźnie wiążą się z płcią i wiekiem. Służbę wojskową odbywało 39 proc. mężczyzn i 2 proc. kobiet. W przypadku uczestnictwa w przeszkoleniu wojskowym dysproporcje pomiędzy płciami są nieco mniejsze – doświadczenia takie deklaruje 36 proc. mężczyzn i 8 proc. kobiet" - zaznacza CBOS.

W badaniu uwzględniono również strukturę wieku osób, które zadeklarowały, że odbyły służbę lub szkolenie wojskowe. W tym roku 34 proc. z tej liczby to osoby w wieku powyżej 65 lat (33 proc. w ubiegłym roku i 24 proc. w 2014 r.), 26 proc. to osoby w wieku 55-64 lata (odpowiednio 27 proc. w 2022 r. i 28 w 2014 r.), 21 proc. to osoby w wieku 45-54 lata (tyle samo w 2022 r. i 2014 r.), 11 proc. - osoby w wieku 35-44 lata (odpowiednio 12 proc. w 2022 r. i 18 proc. w 2014 r.), 6 proc. to osoby w wieku 25-34 lata (12 proc. w 2022 r. i 18 proc. w 2014 r.). 2 proc. zaś stanowią osoby w wieku 18-24 lata, tyle samo ile w 2022 r. i 1 proc. więcej niż w 2014 r.

"Bezpośrednim efektem odejścia od powszechnych powołań do pełnienia zasadniczej służby wojskowej i uzawodowienia armii jest fakt, że ponad cztery piąte (81 proc.) respondentów, którzy zadeklarowali, że odbywali przeszkolenie wojskowe lub służbę wojskową, to osoby w wieku 45+, trzy piąte (60 proc.) ma co najmniej 55 lat, jedna trzecia (34 proc.) to osoby w wieku 65+, a tylko 8 proc. nie ma jeszcze ukończonych 35 lat" - zauważono w komunikacie pracowni.

Respondenci zostali również zapytani, czy kiedykolwiek brali udział w "szkoleniach lub ćwiczeniach przygotowujących do udziału w powszechnej samoobronie na wypadek klęsk żywiołowych, katastrof, zagrożeń środowiska, zagrożeń terrorystycznych lub wojny". Na tak postawione pytanie twierdząco odpowiedziało 14 proc. respondentów. Rok temu odsetek ten wyniósł 17 proc., a w 2014 r. było to 22 proc. populacji.

Pytania dotyczyły również chęci ewentualnego wzięcia udziału w tego typu szkoleniach. 36 proc. zadeklarowało, że "zdecydowanie" nie chciałoby wziąć udziału w takim szkoleniu, 32 proc. zaś, że "raczej" nie chciałoby wziąć udziału. "Raczej" chciałoby wziąć udział 19 proc. ankietowanych, a "zdecydowanie" - 9 proc. badanych. 3 proc. udzieliło odpowiedzi "trudno powiedzieć", jeden procent zaś odmówił odpowiedzi na tak postawione pytanie.

"Wśród osób, które dotąd nie brały udziału w takich szkoleniach lub ćwiczeniach zainteresowanie udziałem w nich jest minimalnie mniejsze niż w roku 2014 i w roku 2022 (w porównaniu z majem ubiegłego roku spadek z 31 proc. do 27 proc.)" - wskazuje CBOS.

Jak zauważono, istnieje "wyraźny" związek między chęcią udziału w ćwiczeniach, a wiekiem badanych. "Ogólnie rzecz biorąc, osoby poniżej 45 roku życia wykazują zainteresowanie nimi znacznie częściej niż starsze, a najczęściej chęć udziału w takich szkoleniach deklarują badani w wieku 18-24 lata (54 proc.)" - wskazano w komunikacie.

Badani zapytani zostali także o ocenę wyposażenia Wojska Polskiego. W ocenie 22,5 proc. badanych polskie wojsko jest obecnej wyposażone wystarczająco, natomiast według 58,4 proc. niewystarczająco; 19,1 proc. badanych nie umiało jednoznacznie ocenić tej kwestii. Poprzednim razem takie pytanie zostało w badaniu zadane w 2014 r. - wtedy wyposażenie wojska za wystarczające uznało 11 proc., a 68 proc. - za niewystarczające; 21 proc. badanych wstrzymało się wtedy od odpowiedzi.

"Mimo iż respondenci ze wszystkich wyróżnionych grup w większości uważają, że polska armia nie jest wystarczająco wyposażona w sprzęt, to najrzadziej twierdzą tak sympatycy obozu rządzącego (52 proc.). Oni też znacznie częściej niż inni uważają, iż wyposażenie polskiej armii w sprzęt jest wystarczające (36 proc.). Najczęściej ze wszystkich przekonanie, że polska armia jest niewystarczająco wyposażona w sprzęt, wyrażają natomiast sympatycy opozycji (70 proc.).

Zaangażowanie NATO w obronę polskich granic

Kolejne pytanie dotyczyło pewności ws. zaangażowania NATO w ewentualną obronę polskich granic. Zdaniem 18 proc. badanych, Polska "zdecydowanie może być pewna" zaangażowania sojuszników (- 9 pkt proc. względem poprzedniego badania w marcu), a zdaniem 52 proc. - "raczej może być pewna" (+3 pkt proc.). Przeciwne zdanie wyraziło 15 proc. uważających, że Polska "raczej nie może być pewna" zaangażowania NATO (+ 4 pkt proc.), a także 5 proc. uważających, że "zdecydowanie nie może być pewna" (+3 pkt proc.). 11 proc. badanych udzieliło odpowiedzi "trudno odpowiedzieć" lub odmówiło odpowiedzi (tyle samo, ile w marcowym badaniu).

Badanie CBOS zostało przeprowadzone w dniach 11-20 kwietnia na reprezentatywnej imiennej próbie 1081 pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. 56,9 proc. wywiadów zostało zrealizowanych metodą CAPI (wywiadu bezpośredniego), 24 proc. – CATI (wywiadu telefonicznego) i 19,1 proc. – CAWI (wywiadu internetowego).(PAP)

autor: Mikołaj Małecki

mar/