2020-02-01 15:27 aktualizacja: 2020-02-01, 15:57
Fot. PAP/Tomasz Waszczuk
Mokradła to kluczowe tereny dla ochrony setek tysięcy gatunków roślin i zwierząt; odgrywają też ważną rolę w regulacji klimatu i krążeniu wody na Ziemi - przypominają przyrodnicy z okazji Światowego Dnia Mokradeł, który przypada 2 lutego.
Światowy Dzień Mokradeł obchodzony jest w rocznicę uchwalenia w 1971 r. Konwencji o Ochronie Obszarów Wodno-Błotnych (tzw. Konwencji Ramsarskiej).
Jak poinformowali w przesłanym PAP komunikacie przedstawiciele Centrum Ochrony Mokradeł: prof. Wiktor Kotowski i dr hab. Ewa Jabłońska, mokradła to najszybciej ginące ekosystemy świata. W ciągu ostatnich 20 lat ich powierzchnia zanikała w tempie 1,6 proc. rocznie - głównie wskutek osuszania i zamiany na tereny rolnicze. Jedna czwarta gatunków związanych z mokradłami jest zagrożona wyginięciem.
"Zanikanie mokradeł pogłębia też zmiany klimatu: po osuszeniu torfowiska zmieniają się z akumulatorów dwutlenku węgla w źródła jego emisji do atmosfery, a przyspieszenie spływu wody spowodowane likwidacją bagien potęguje susze. Opinie ekspertów są jednoznaczne: bez natychmiastowego zaprzestania niszczenia mokradeł i odtworzenia tych już przekształconych nie ograniczymy kryzysu ekologiczno-klimatycznego, ani nie zaadaptujemy się do zmieniającego się środowiska" - alarmują naukowcy.
Z cytowanych przez ekspertów z Centrum Ochrony Mokradeł danych wynika, że mokradła są domem dla 40 proc. gatunków żyjących na Ziemi. Ich powierzchnia jednak się kurczy i coraz więcej związanych z nimi gatunków jest zagrożonych wyginięciem.
W przesłanym komunikacie przypomniano kilka najnowszych ustaleń dotyczących mokradeł. Z badań opublikowanych w 2019 r. wynika na przykład, że torfowiska mogą magazynować nawet ponad bilion ton węgla, czyli dwukrotnie więcej niż sądzono dotychczas. "W skali świata torfowiska zawierają zatem około cztery razy więcej węgla niż wszystkie lasy na Ziemi i ok. 40 proc. całego węgla glebowego, podczas gdy zajmują jedynie ok. 3 proc. powierzchni kontynentów (dla porównania, lasy pokrywają ok. 30 proc. powierzchni kontynentów)" - podkreślono. Z innego zeszłorocznego ustalenia na temat mokradeł wynika, że w ciągu ostatnich 400 lat wyschło ok. 50 proc. torfowisk w Europie. W tych badaniach uczestniczyli również naukowcy z Polski.
Tegoroczna edycja Światowego Dnia Bagien odbywa się w Polsce pod hasłem "Życie na bagnach". W ten sposób naukowcy chcą nawiązać do kulturowego znaczenia tego słowa, gdyż bagna budzą u laików raczej skojarzenia związane z dzikimi moczarami czy błotami. Tymczasem, jak podkreślają eksperci z Centrum Ochrony Bagien, życie ludzi w dużej mierze zależy od mokradeł. Z jednej strony to z nich czerpana jest życiodajna woda i pożywienie, z drugiej strony na wakacjach lubimy odpoczywać w otoczeniu przyrody. W końcu to właśnie mokradła od wieków budzą wyobraźnię, a nawet inspirują poetów - wskazują naukowcy.
Z okazji Światowego Dnia Bagien na Wydziale Biologii UW odbędzie się szereg wydarzeń. Z ich programem można zapoznać się na stronie: https://www.bagna.pl/aktualnosci/649-program-swiatowego-dnia-mokradel-2020-na-wydziale-biologii-uw. (PAP)
szz/ ekr/
