Paulina Hennig-Kloska: mniej nieprzetworzonego drewna ma wyjeżdżać z Polski

Lasy Państwowe przekazały, że pierwsze zmiany w systemie sprzedaży drewna mogą wejść w życie w ostatniej trzeciej tercji 2024 r. (rok sprzedażowy 2024 został podzielony na trzy czeromiesięczne tercje - PAP). Generalna zmiana ma zacząć zobowiązywać od początku 2025 r.

Szefowa MKiŚ wskazała na piątkowej konferencji prasowej, że oprócz zwiększenia obszarów chronionych w Polsce, muszą być jednocześnie zabezpieczone interesy przemysłu drzewnego. Jak podkreśliła, ta gałąź gospodarki odpowiada za 6 proc. polskiego PKB; ma też istotny udział w eksporcie.

Poinformowała, że od wielu tygodni w resorcie trwały prace nad tym by zrealizować jedną z obietnic wyborczych, czyli ograniczyć wywóz nieprzetworzonego drewna z kraju.

"Jeżeli już w Polsce mają być ścinane drzewa to po to, byśmy my jako kraj, nasza gospodarka, na tym korzystały, a nie by nieprzetworzone drewno wywozić do Chin" - zauważyła.

Hennig-Kloska poinformowała o przygotowaniu przez MKiŚ dziewięciu rekomendacji, które mają doprowadzić do tego, że ograniczony zostanie eksport nieprzetworzonego drewna poza Polskę. Rekomendacje - jak poinformowała - były wypracowane m.in. z przedstawicielami przemysłu oraz leśnych związków zawodowych.

Jedną z rekomendacji - jak wyjaśniła - jest skierowanie większej puli drewna do stałych i wieloletnich klientów Lasów Państwowych. Chodzi o tych kupujących, którzy mają historię zakupową.

Kolejna rekomendacja ma polegać na większym premiowaniu przy sprzedaży drewna tych przedsiębiorców, którzy będą go w większym zakresie przetwarzać w Polsce.

"Intensywność przetworzenia drewna w kraju będzie dodatkowo premiowana w trakcie sprzedaży, tak by te korzystniejsze warunki i większa dostępność surowca była dla naszej gospodarki w tym obszarze, w którym to drewno jest głębiej przetwarzane w naszym kraju. To tutaj na jego przetworzeniu w kraju zarabiamy, nie w Chinach" - wskazała minister.

Następna rekomendacja polega na promocji tych odbiorców, którzy przerabiają drewno blisko jego pozyskania. Chodzi o ograniczenie emisji CO2 przy transporcie drewna.

Wiceminister klimatu i środowiska Mikołaj Dorożała przekazał ponadto, że intencją MKiŚ jest to był pełnowartościowe drewno nie trafiało jako biomasa do dużej energetyki. Dodał, że trwają również rozmowy z resortem rozwoju i technologii na temat wypracowania nowej definicji drewna energetycznego.

Dorożała dodał, że bardzo ważną rekomendacją ministerstwa jest również to, by transakcje na drewnie były transparentne. Dlatego też resort zaproponował pełną jawność przy sprzedaży drewna - nabywców i wartości umów w tym deklaracji przerobu. Nieuczciwi kupujący mają być z rynku wyeliminowani poprzez kontrole rzeczywistego sposobu i miejsca przerobu drewna. Ministerstwo dodało, że przedsiębiorcy, którzy unikać będą kontroli - nie otrzymają punktów.

Resort podał, że jedną z rekomendacji jest również wprowadzenie opcji półrocznej umowy na zakup drewna. Według MKiŚ pozwoli to na większą stabilność i lepsze planowanie przez przedsiębiorców.

Kolejne dwie propozycje dotyczą tego, by "oferowany produkt drzewny był dostoswany do potrzeb polskich nabywców a nie zagranicznych np. z Dalekiego Wschodu", a także eliminacji zjawiska sztucznego popytu na drewno. Priorytetem ministerstwa jest również przywrócenie Lasach Państwowych certyfikacji FSC dla drewna.

Uczestniczący w konferencji zastępca dyrektora generalnego LP Marcin Polak przyznał, że nie wszystkie zaprezentowane rekomendacje "mogą być przez LP realizowane w sposób swobodny". Podkreślił, ze istnieją ograniczenia prawne w tej materii i liczy na pomoc MKiŚ w tym zakresie. Dodał, że do przedsiębiorców kupujących drewno na portalu leśno-drzewnym zostanie skierowana ankieta, gdzie zostaną przedstawione pomysły co do zmian w systemie sprzedaży.

"Jednocześnie będziemy prosić o sugestie jakie mają oczekiwania" - dodał.

Polak dodał, że pierwsze zmiany w sprzedaży drewna będą mogły zafunkcjonować dopiero w trzeciej ostatniej tercji roku. Na dwie pierwsze procedury przetargowe zostały już rozstrzygnięte. "Planujemy poważne zmiany na 2025 r. w Przypadku 2024 r. będzie zmieniona procedura na ostatnią tercję, o ile to będzie możliwe" - powiedział przedstawiciel LP.

Odpowiadając na pytania Marcin Polak przyznał, że swoje uwagi do zmian może mieć UOKiK. Dodał, że Lasy współpracują w tej sprawie z resortem rozwoju, który kieruje pytania w tej sprawie do Urzędu.

"Ale jak wiadomo UOKiK określa w ramach kontroli post factum, czy pewne przepisy będą właściwe, albo niewłaściwe" - dodał.

Pytany o to, o ile może wzrosnąć punktacja dla przedsiębiorców przerabiających drewno w większym stopniu drewno w kraju, przedstawiciel LP przypomniał, że obecnie przerób stanowi 10 proc. punktacji oferty i "te kryteria pozacenowe będą zwiększone". "Chcielibyśmy, by to kryterium było istotne" - podkreślił.

Zwrócił ponadto uwagę, że ważną kwestią jest również charakter przerobu drewna, jego głębokości. Zwrócił uwagę, że obecnie przetarcie drewna jest wystarczające, by otrzymać maksymalną punktację.

Minister klimatu i środowiska podkreśliła, że proponowane zmiany "mają na celu dbanie o konkurencyjność i konsumentów".

"Nie będziemy ograniczać absolutnie sprzedaży drewna w zależności od kraju pochodzenia, bo jeśli firma będzie wypełniać inne postulaty, niezależnie od tego jaki kapitał będzie ją tworzyć, będzie mogła to drewno nabyć. Zupełnie inne elementy są tu przejęte do zmiany" - podsumowała.

Zdecydowana większość pozyskiwanego przez LP drewna przeznaczana jest dla przedsiębiorców i kupowana za pośrednictwem Portalu Leśno-Drzewnego (70 proc. oferowanej miąższości) oraz w systemie sprzedaży aukcyjnej (30 proc.), co razem stanowi około 80 proc. łącznej oferty PGL LP. Pozostałe 20 proc. trafia do sprzedaży detalicznej, skierowanej głównie do odbiorców indywidualnych.

Do zakupów w ramach Portalu Leśno-Drzewnego (PLD) mają dostęp ci przedsiębiorcy, którzy posiadają tzw. historię zakupów, tzn. już nabywali drewno od LP w poprzednich latach. Na aukcjach systemowych, drewno mogą kupować wszyscy przedsiębiorcy, także podmioty nowe, nieposiadające historii zakupów. Trafia na nie również drewno, którego nie udało się sprzedać w ramach Portalu Leśno-Drzewnego. Przedsiębiorcy mogą też nabywać surowiec na aukcjach e-drewno, które odbywają się na bieżąco jednak oferty nadleśnictw są tu incydentalne i często dotyczą niewielkich mas surowca. Sprzedaje się tu także tzw. pozostałości drzewne (przeznaczone do produkcji tzw. zrębki) oraz surowiec nieprzewidziany wcześniej w planach pozyskania a pochodzący z cięć sanitarnych lub cięć prowadzonych w ramach usuwania skutków klęsk (np. silnych wiatrów czy nawałnic).

W październiku 2023 r. Lasy Państwowe opublikowały nowe zasady sprzedaży drewna na lata 2024-2026. W 2024 r. procedury sprzedaży ofertowej będą odbywały się trzy razy do roku, a nie jak wcześniej dwa razy. Wprowadzono też nową punktację związaną z głębokością przerobu drewna. (PAP)

autor: Michał Boroń

jc/