2024-02-10 18:07 aktualizacja: 2024-02-11, 07:34
Prezydent Węgier Katalin Novak. Fot. PAP/DPA/Hannes P Albert
Prezydent Węgier Katalin Novak ogłosiła w sobotę swoją rezygnację ze stanowiska po tym, jak znalazła się pod rosnącą presją w związku z ułaskawieniem mężczyzny skazanego za współudział w tuszowaniu sprawy o wykorzystywanie seksualne w domu dziecka.
„Popełniłam błąd” – przyznała Novak w przemówieniu transmitowanym w państwowej telewizji. „Dziś jest ostatni dzień, w którym zwracam się do państwa jako prezydent” – dodała.
Novak ułaskawiła byłego wicedyrektora domu dziecka w Bicske na północy Węgier, skazanego na trzy lata i cztery miesiące za pomoc w tuszowaniu przestępstw pedofilskich swojego szefa. Dyrektor domu dziecka, którego ofiarą w latach 2004-2016 padło co najmniej dziesięciu nieletnich, otrzymał wyrok ośmiu lat więzienia.
Do ułaskawienia doszło pod pretekstem wizyty papieża Franciszka w Budapeszcie w kwietniu 2023 roku, ale sprawa wyszła na jaw dopiero w zeszłym tygodniu.
„Decyzja nie była trudna z powodów osobistych. Była trudna, ponieważ złożyłam przysięgę” – powiedziała w sobotę Novak. „Przepraszam tych, którzy czują się teraz przeze mnie zawiedzeni” – dodała.
Wycofanie się z życia politycznego zapowiedziała ponadto była minister sprawiedliwości Judit Varga, która miała być lokomotywą Fideszu w czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Jako szefowa resortu sprawiedliwości kontrasygnowała decyzję Novak o ułaskawieniu.
Krytyka pod adresem Novak narastała od tygodnia. Partie opozycyjne domagały się ustąpienia prezydent z urzędu, organizując w piątek protest przed siedzibą głowy państwa w tej sprawie. Decyzję o ułaskawieniu krytykowało też wiele organizacji pozarządowych.
Według szefa grupy parlamentarnej Fideszu Mate Kocsisa rezygnacje Novak i Vargi są dowodem, że „na prawicy błędy mają konsekwencje”.
W czwartek premier Węgier Viktor Orban poinformował o zamiarze złożenia poprawki do konstytucji, która ma zagwarantować, że ukarani za przestępstwa przeciwko nieletnim nie będą podlegać ułaskawieniu.
"Nie ma litości dla pedofilów, takie jest moje osobiste przekonanie" – powiedział Orban w filmie opublikowanym w mediach społecznościowych. "Pojawiła się debata na temat uprawnień prezydenckich do ułaskawienia. W tym przypadku nie możemy się spierać, ale stworzyć jasną sytuację z jasną, jednoznaczną decyzją" – dodał.
Novak została wybrana na prezydenta w marcu 2022 roku. Wcześniej zajmowała m.in. stanowisko sekretarza stanu ds. rodziny i młodzieży, a następnie ministra bez teki ds. rodziny w rządzie Viktora Orbana.
Na Węgrzech głowę państwa wybiera parlament, w którym większość ma koalicja Fidesz-KDNP.
Z Budapesztu Marcin Furdyna (PAP)
pp/kgr/
