2024-01-15 16:16 aktualizacja: 2024-01-15, 20:41
Siedziba Trybunału Konstytucyjnego w Warszawie Fot. PAP/Paweł Supernak
Trybunał Konstytucyjny nakazał Prokuratorowi Generalnemu powstrzymanie się od działań uniemożliwiających wykonywanie uprawnień przez Dariusza Barskiego. Wstrzymał też decyzję o powołaniu Jacka Bilewicza na p.o. prokuratora krajowego - poinformowała Prokuratura Krajowa.
Jak dodano w poniedziałkowym komunikacie PK w postanowieniu TK chodzi o powstrzymanie się "od realizacji i wykonania postanowień pisma Prokuratora Generalnego z 12 stycznia 2024 roku".
W piątek resort sprawiedliwości poinformował, że minister sprawiedliwości-prokurator generalny Adam Bodnar w czasie spotkania z prokuratorem krajowym Dariuszem Barskim wręczył mu dokument stwierdzający, że przywrócenie go do służby czynnej 16 lutego 2022 r. przez poprzedniego prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobrę, "zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów i nie wywołało skutków prawnych".
Jak podkreśliło MS "w efekcie od dnia przekazania powyższego stanowiska Prokuratora Generalnego, a więc od 12 stycznia 2024 r. Dariusz Barski pozostaje w stanie spoczynku, co powoduje niemożność sprawowania przez niego funkcji Prokuratora Krajowego". Kilkadziesiąt minut później resort sprawiedliwości poinformował, że na mocy decyzji premiera Donalda Tuska pełniącym obowiązki prokuratora krajowego został prok. Jacek Bilewicz.
Prokuratura Krajowa oświadczyła wówczas w odpowiedzi, że funkcję prokuratora krajowego pełni Dariusz Barski, zaś pismo Bodnara, w którym wskazuje on, że jego zdaniem Barski pozostaje prokuratorem w stanie spoczynku, nie wywołuje żadnych skutków prawnych.
Jak przekazała w poniedziałek po południu PK, "Trybunał Konstytucyjny 15 stycznia 2024 roku wydał postanowienie tymczasowe, w którym postawił nakazać Prokuratorowi Generalnemu i wszystkim organom władzy publicznej powstrzymanie się od jakichkolwiek działań uniemożliwiających wykonywanie przez Dariusza Barskiego uprawnień, zadań i kompetencji przysługujących prokuratorowi Prokuratury Krajowej w stanie czynnym oraz pełnienia funkcji prokurator krajowego".
"Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny postanowił wstrzymać wykonanie decyzji Prezesa Rady Ministrów z 12 stycznia 2024 roku o powołaniu prokuratora Jacka Bilewicza do pełnienia obowiązków prokuratora krajowego" - dodała PK.
Ponadto - jak przekazano w poniedziałkowym komunikacie PK - w odniesieniu do prok. Bilewicza Trybunał "postanowił zakazać podejmowania czynności i działań stanowiących realizację uprawnień, zadań i kompetencji prokuratora krajowego przez osobę powołaną do pełnienia obowiązków prokuratora krajowego bez podstawy prawnej".
PK podała, że poniedziałkowe postanowienie wydano do czasu wydania ostatecznego orzeczenia w sprawie skierowanej do TK skargi konstytucyjnej prok. Dariusza Barskiego.
W skardze tej - jak wskazano w komunikacie PK - zakwestionowano regulacje z Przepisów wprowadzających Prawo o prokuraturze, w rozumieniu, że prokurator pozostający w dniu wejścia w życie tych przepisów w stanie spoczynku "może wrócić na swój wniosek do służby na ostatnio zajmowane stanowisko lub stanowisko równorzędne jedynie w okresie dwóch miesięcy od dnia wejścia w życie tejże ustawy, czyli w okresie od 4 marca 2016 roku do 4 maja 2016 roku".
Właśnie takie rozumienie tych przepisów stało się w zeszły piątek podstawą stwierdzenia przez Bodnara, że przywrócenia Barskiego do służby czynnej w 2022 r. dokonano bez podstawy prawnej, co spowodowało, że od 12 stycznia Barski nie będąc już w służbie czynnej, nie spełnia przesłanek do bycia prokuratorem krajowym i nie pełni tej funkcji.
Przywołana przez MS jako podstawa prawna regulacja z Przepisów wprowadzających Prawo o prokuraturze posiadała bowiem - w ocenie resortu - "charakter incydentalny". Chodzi o przepis, który stanowił m.in., że "prokurator pozostający w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy w stanie spoczynku może wrócić na swój wniosek do służby na ostatnio zajmowane stanowisko lub stanowisko równorzędne", a "uprawnienie to nie dotyczy prokuratorów, którzy odeszli w stan spoczynku z przyczyn zdrowotnych".
"Przepis ten w istocie pozwalał na skorzystanie z jego dobrodziejstw jedynie w okresie dwóch miesięcy od jego wejścia w życie w 2016 roku, precyzyjnie wyłącznie w okresie od 4 marca 2016 do 4 maja 2016 r. Dlatego też nie sposób uznać skuteczności decyzji Prokuratora Generalnego podjętej w trybie wspomnianego przepisu w dniu 16 lutego 2022 r., a zatem po upływie blisko sześciu lat od zakończenia jego obowiązywania" - uznało MS.
Z tą argumentacją prawną nie zgodził się Barski oraz m.in. zastępcy Prokuratora Generalnego, którzy uznali, że "bezprawne działanie Adama Bodnara i Donalda Tuska ma na celu ominięcie przepisów dotyczących trybu odwołania I Zastępcy Prokuratora Generalnego (Prokuratora Krajowego - PAP) przy wyraźniej pisemnej zgodzie Prezydenta RP". TK zaś w poniedziałek w związku ze złożoną skargą wydał zabezpieczające postanowienie tymczasowe. (PAP)
Autor: Marcin Jabłoński
jc/nl/
