2022-06-28 08:34 aktualizacja: 2022-06-28, 16:12
Pomoc asystenta zdrowienia jest też ważna dla rodziny chorego. Fot. PAP/EPA/Juan Ignacio Roncoroni
Asystent zdrowienia pomaga osobom w kryzysie psychicznym, a wcześniej sam go doświadczył. To szczególnie cenne w przypadku psychozy. Psychoza jest jak sen, asystent zdrowienia pomaga się z niej "wybudzić" - powiedziała PAP Katarzyna Szczerbowska, rzeczniczka Biura ds. pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
Asystent zdrowienia to nowy zawód związany z opieką psychiatryczną. Może nim zostać osoba, która sama doświadczyła poważnego kryzysu psychicznego, przebyła terapię i ukończyła specjalistyczne szkolenie.
Katarzyna Szczerbowska, która sama jest asystentką zdrowienia i osobą z diagnozą schizofrenii, podkreśla że to zawód, zajęcie i rola, która się opiera na doświadczeniu.
"Asystenci zdrowia to ludzie, którzy pomagają, dzieląc się tym, co ich spotkało. Są w stanie łatwiej zrozumieć to, co się dzieje z osobą w kryzysie psychicznym, ponieważ sami przez to przeszli. To szczególnie cenne w przypadku psychozy. To ktoś, kto budzi, bo psychoza jest rodzajem snu - człowiek się zapada w siebie, spotyka go wiele rzeczy, których sam nie rozumie, których sam się boi" - zauważyła.
"Psychoza to doświadczenie, które budzi w nas ogromny lęk"
"Psychoza to doświadczenie, które budzi w nas ogromny lęk. Nie wiemy, jak sobie z nim poradzić. Kiedy pojawia się osoba, która sama przeszła psychozę, a teraz zdrowa, poradziła sobie z tym i może pomóc wybudzić się z psychozy osobie, która w niej jest, to wyjątkowo cenne" - podkreśliła.
Jednym z zadań asystentów zdrowienia jest towarzyszenie ludziom, którzy chorują psychicznie. Mogą pracować m.in. w szpitalu, zarówno na oddziałach dziennych, jak i w szpitalach całodobowych, ale także w centrach zdrowia psychicznego, środowiskowych domach samopomocy, domach pomocy społecznej, placówkach opiekuńczych i zespołach leczenia środowiskowego.
Asystenci uczestniczą w spotkaniach z lekarzami, wykonują zadania zlecone przez lekarzy, uczestniczą w zajęciach grupowych i motywują pacjentów do aktywności.
"Pomagają pacjentom, by wstali z łóżka"
"Pomagają pacjentom, by wstali z łóżka, poszli na spacer, zaczęli terapię na oddziale. Są ich przyjaciółmi, po prostu. Trochę można to porównać ze wsparciem, którego udzielają trzeźwiejące osoby uzależnione od alkoholu tym, którzy są czynnie uzależnieni. To też jest choroba, która bardzo zależy od motywacji osoby, która na nią choruje" - dodała Szczerbowska.
Zwróciła uwagę, że pomoc asystenta zdrowienia jest też ważna dla rodziny chorego. "Może oswoić bliskich chorego, sprawić, żeby się nie bali. Może dać im nadzieję, że to się da wyleczyć, że z tego da się wyjść. Kryzys psychiczny, zwłaszcza psychoza, to stan, w którym niezwykle dużo zależy od osoby, która go doświadcza - od pacjenta. To człowiek przeżywający kryzys musi zdecydować, że będzie zdrowy, że będzie się starał, że o siebie zawalczy i wróci do życia. W tym niezwykle cenne jest wsparcie bliskich - miłość, bycie przy takiej osobie. Asystent zdrowienia może im to uświadomić" - stwierdziła.
Czytaj więcej
Badanie. Coraz bardziej dokucza nam samotność
Kurs dla asystenta zdrowienia składa się z 12 modułów. "Jest okazją to tego, by się przyjrzeć, czy faktycznie dobrze się czujemy w tej roli, czy będziemy chcieli być asystentami. Dostaje się różne narzędzia, by tym asystentem być. Uczymy się tego, jak się empatycznie komunikować, jak rozpoznawać objawy zwiastujące, jak sobie radzić z trudnymi emocjami. To swoiste ABC, by przekierować myśli w dobrą stronę" - zauważyła Szczerbowska.
Podkreśliła, że pomoc środowiskowa z centrach zdrowia psychicznego opiera się na więziach i zasobach. "Tym, co nas leczy, co jest podstawową ludzką potrzebą, jest miłość, przyjaźń, relacja. Więc np. jeśli chodzi o podanie leków, to ja zawsze mówię, że leki są w porządku, jeżeli pomagają nam budować i zachować relacje. To jest kluczowe: zdrowiejemy dzięki temu, że jesteśmy wśród ludzi, oni nas napędzają. Dlatego tak niezwykle terapeutyczna w wychodzeniu z kryzysu jest praca" - powiedziała.
"Ludzie chorujący psychicznie bardzo często budzą stereotypy i lęki - tymczasem ja mam poczucie, że to są najfajniejsi ludzie, jacy mogą się zdarzyć. Mają ogromny potencjał umysłowy, są zdolni, maja ogromną wrażliwość. Mają tego więcej, niż inni, i albo to wykorzystają dla siebie, by im służyło, albo niestety, w chorobie, te cechy stają się ich wrogiem" - dodała.
"Wspieranie osób doświadczających kryzysów psychicznych"
Kwalifikacja rynkowa "Wspieranie osób doświadczających kryzysów psychicznych w procesie zdrowienia przez osoby z doświadczeniem psychozy (asystent zdrowienia)" została włączona do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji w czerwcu br.
Kursy dla asystentów zdrowienia rozpoczęły się w Polsce w 2018 r. W tej chwili jest ok. 300 asystentów zdrowienia w kraju.
W centrach zdrowia psychicznego pracuje obecnie około 60 osób. Lista miejsc, w których aktualnie pracują asystenci zdrowienia: http://asystentzdrowienia.org/mapa-asystentow/ (PAP)
Autorka: Agata Zbieg
gn/
