Porozumienie Ateny-Skopje: państwo macedońskie przyjmie nazwę Republika Macedonii Północnej
Grecja zgodziła się uznać Macedonię pod nazwą Republika Macedonii Północnej (Republika Sewerna Makedonija). Osiągnięcie porozumienia ws. tej nazwy, mającego zakończyć długoletni spór, potwierdzili we wtorek premierzy obu krajów - Aleksis Cipras i Zoran Zaew.
Cipras powiadomił o tym prezydenta Grecji Prokopisa Pawlopulosa. "Mamy dobre porozumienie - powiedział - które spełnia wszystkie warunki wstępne postawione przez stronę grecką". Przypomniał, że Ateny domagały się, by była to "złożona" nazwa z kwalifikatorem geograficznym. Zaakcentował, że nowa nazwa będzie używana zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. Wskazał, że porozumienie przewiduje zmianę macedońskiej konstytucji. Zaakcentował, że porozumienie oznacza, iż Macedonia Północna nie ma żadnego związku z greckim dziedzictwem kulturowym.
Rząd Macedonii zobowiązał się do modyfikacji nazwy kraju w związku zarzutami Grecji, że obecna implikuje roszczenia do greckiej prowincji o tej samej nazwie. W zamian Ateny obiecują wycofanie obiekcji do członkostwa Macedonii w NATO i Unii Europejskiej. Grecja na forum UE przeforsowała oficjalną nazwę: Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (akronim angielski - FYROM) i od lat blokowała wysiłki Macedonii, by wstąpić do NATO i UE.
Zaew podkreślił, że rozwiązanie kwestii nazwy otworzy Macedonii drogę do członkostwa w NATO i w Unii Europejskiej. Zaapelował do macedońskiej opozycji o poparcie tego porozumienia. Wskazał, że zachowuje ono macedońską tożsamość etniczną i kulturową.
W końcu maja Zaew zapowiedział, że jakakolwiek nowa nazwa tego kraju, która zostanie uzgodniona z Grecją, będzie poddana pod referendum i że odbędzie się ono we wrześniu lub w październiku.
Cipras powiedział we wtorek, że porozumienie ws. nazwy będzie przedłożone greckiemu parlamentowi do ratyfikacji, pod warunkiem, że strona macedońska dotrzyma swoich zobowiązań.
Spór o nazwę datuje się od czasu, gdy Macedonia uzyskała w 1991 roku niepodległość. Proponowano różne rozwiązania, m.in. dodanie do nazwy Republiki Macedonii określenia "nowa" lub właśnie "północna" czy też przyjęcie nazwy Republika Macedonii Ilindeńskiej.
Ilinden to w języku macedońskim dzień św. Eliasza, święto obchodzone w Macedonii 2 sierpnia. Dzień ten jest dla Macedonii ważny z dwóch powodów - wiąże się z tzw. powstaniem ilindeńskim, które wybuchło 2 sierpnia 1903 roku przeciw imperium osmańskiemu w należących wówczas do niego regionach Macedonia i Tracja, oraz z datą 2 sierpnia 1944 roku, gdy w monastyrze Prohora Pczinjskiego na terenie dzisiejszej Serbii ogłoszono państwowość Macedonii. (PAP)
az/ mc/
