2022-11-28 07:46 aktualizacja: 2022-11-29, 08:00
Fot. PAP/ EPA/ROMAN PILIPEY
Ukraina przeprowadziła próbę importu energii elektrycznej z Rumunii - podała w poniedziałek państwowa Energetyczna Spółka Ukrainy (EKU). Próbny przesył 1 MW energii odbył się rano i po południu 27 listopada i trwał łącznie dwie godziny. Spółka wskazała, że celem próbnego przesyłu było przetestowanie technicznej możliwości importu energii elektrycznej na Ukrainę z krajów europejskich.
22:18 Minister finansów Ukrainy Serhij Marczenko i szef resortu gospodarki Francji Bruno Le Maire podpisali w poniedziałek porozumienie, na mocy którego Kijów otrzyma 100 mln euro kredytu od Francuskiej Agencji Rozwoju - poinformował na swych stronach ukraiński rząd.
22:00 W miastach Dniepr i Krzywy Róg słychać eksplozje - podała w poniedziałek wieczorem agencja Interfax-Ukraina. Agencja UNIAN informuje, że w obwodach: dniepropietrowskim, zaporoskim, połtawskim i charkowskim ogłoszono alarm przeciwlotniczy.
21:50 Sankcje wobec Rosji podniosły koszty na rynku tankowców, a kolejna runda restrykcji jeszcze je powiększy, gdy 5 grudnia wejdzie w życie zakaz UE dotyczący importu rosyjskiej ropy. Rosnące koszty transportu surowca mogą jeszcze bardziej napędzać inflację - pisze w poniedziałek agencja Reutera.
21:40 Szef MSZ Szwecji Tobias Billstroem poinformował w poniedziałek podczas wizyty w Kijowie o największym w relacjach obu krajów pakiecie pomocy dla Ukrainy; będą to systemy obrony przeciwlotniczej i fundusze w wysokości 270 mln euro.
21:28 Rosja powinna zostać pozbawiona głównych dochodów z eksportu, z których finansuje wojnę przeciwko Ukrainie - oświadczyli szefowie dyplomacji siedmiu krajów nordyckich i bałtyckich oraz Ukrainy w komunikacie po poniedziałkowej wizycie ministrów w Kijowie.
21:01 Sytuacja bezpieczeństwa na Ukrainie, kwestie polsko-irańskich relacji dwustronnych i wydarzenia w regionie były tematami poniedziałkowej rozmowy szefa polskiej dyplomacji Zbigniewa Raua z ministrem spraw zagranicznych Iranu Husajnem Amirabdollahianem - przekazało MSZ.
20:28 Rosja przerzuciła na Białoruś transport sprzętu wojskowego - w tym 15 rakietowych systemów przeciwlotniczych Tor-M2 - który docelowo trafi pod Baranowicze - poinformował w poniedziałek niezależny portal Zerkalo.io. Baranowicze leżą w sąsiadującym z Polską obwodzie brzeskim.
20:05 W Rosji coraz częściej dochodzi do przypadków samookaleczeń i samobójstw związanych z powołaniem do wojska lub z powodu nacisków na dowódców niższego szczebla - donosi w poniedziałek niezależny rosyjski portal theins.ru.
19:01 Estoński minister spraw zagranicznych Urmas Reinsalu powiedział w poniedziałek w wywiadzie dla agencji Reutera, że ze względu na agresję Rosji na Ukrainę kraje Europy powinny podwoić wydatki na obronność. Dodał, że Estonia zamierza je zwiększyć do 3 proc. PKB.
18:45 Rosja nagle i bez podania przyczyny przełożyła planowane na wtorek rozmowy Dwustronnej Komisji Konsultacyjnej dotyczące inspekcji zbrojeń w ramach traktatu Nowy START - poinformował w poniedziałek Departament Stanu USA. Miało to być pierwsze takie spotkanie od ponad roku i doprowadzić do wznowienia inspekcji.
18:24 "Dla Rosjan gwałty i przemoc seksualna są kolejnym instrumentem prowadzenia wojny i bardzo otwarcie o tym opowiadają, bo czują, że mogą uniknąć odpowiedzialności" - mówiła w poniedziałek w Londynie pierwsza dama Ukrainy Ołena Zełenska.
18:14 Pentagon rozważa propozycję koncernu Boeing o uruchomieniu produkcji i wysłaniu Ukrainie precyzyjnych pocisków Ground-Launched Small Diameter Bomb (GLSDB) o zasięgu 150 km - poinformowała w poniedziałek agencja Reutera, powołując się na źródła w przemyśle zbrojeniowym i dokumenty. Pierwsze sztuki mogłyby trafić na Ukrainę na początku 2023 r.
17:56 Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) poinformowała w poniedziałek o wykryciu "znacznej liczby materiałów antyukraińskich" na terenie seminarium w Poczajowie należącego do Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego (UCP PM).
17:21 Europejski Bank Inwestycyjny i miasto Kijów podpisały w poniedziałek w Brukseli list intencyjny w sprawie odbudowy i modernizacji infrastruktury transportowej miasta.
17:10 "Decyzja o zwiększeniu liczby żołnierzy NATO i sprzętu wojskowego na wschodniej flance Sojuszu, podjęta na szczycie w Madrycie, musi wejść w życie jak najszybciej"- powiedział w poniedziałek prezydent Rumunii Klaus Iohannis na wspólnej konferencji prasowej z sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem.
17:03 "Strategiczny błąd Władimira Putina polegał na tym, że zlekceważył siłę ukraińskiego narodu, wojska i przywództwa politycznego" - podkreślił na konferencji prasowej w Bukareszcie sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg. "Nie możemy pozwolić Putinowi wygrać; zachęciłoby to innych autorytarnych władców"- dodał.
16:36 "Władze Rosji, która dokonała zbrojnej inwazji na Ukrainę, zostały zaskoczone reakcją Zachodu wobec tego konfliktu. Euroatlantycka jedność okazała się strategiczną niespodzianką dla Kremla" - powiedział w poniedziałek w stolicy Rumunii, Bukareszcie, prezydent tego kraju Klaus Iohannis.
15:25 Kryzys energetyczny po atakach Rosji na infrastrukturę miejską Ukrainy jest jednym z głównych tematów poruszanych podczas poniedziałkowej wizyty ministrów spraw zagranicznych siedmiu krajów nordyckich i bałtyckich – poinformowało litewskie MSZ.
"Tegoroczna zima będzie niezwykle trudna, szczególnie na Ukrainie, gdzie nieustannie dochodzi do wybuchów i w wielu miejscach przerwane są dostawy zarówno energii elektrycznej, jak też wody" – powiedział litewski minister Gabrielius Landsbergis, którego cytuje komunikat resortu.
Według litewskiego MSZ w Kijowie podczas spotkania z kierownictwem ukraińskiej spółki energetycznej poproszono europejskich ministrów o pomoc dla Ukrainy nie tylko w postaci broni, ale także transformatorów i generatorów prądu.
Szefowie dyplomacji spotkali się też z zastępcą prokuratora generalnego Ukrainy Ołeksijem Chomenko, z którym rozmawiano o powołaniu specjalnego trybunału do badania zbrodni agresji.
15:19 Polskie i ukraińskie firmy powinny już dziś nawiązywać kontakty, by wspólnie uczestniczyć w odbudowie Ukrainy ze zgliszcz wojennych; istnieją do tego odpowiednie instrumenty finansowe – powiedział PAP w Kijowie Marcin Nowacki, wiceprezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
ZPP wraz z ukraińską agencją rządową UkraineInvest zorganizował w poniedziałek w ukraińskiej stolicy konferencję „Wspieranie odbudowy gospodarczej Ukrainy: polskie i europejskie instrumenty finansowe”. „Z naszego punktu widzenia odbudowa Ukrainy powinna odbywać się już teraz na poziomie mikro, czyli poprzez współpracę przedsiębiorców” – podkreślił Nowacki.
Wyjaśnił, że zarówno polskie, jak europejskie instytucje rozwojowe posiadają konkretne narzędzia na rzecz rozwoju firm ukraińskich w Polsce i Unii Europejskiej. Polskie firmy mają także możliwość ubezpieczania kontraktów eksportowych - wyjaśnił.
14:30 W lesie w pobliżu okupowanej miejscowości Nowa Kachowka na południu Ukrainy znaleziono ciała ojca i jego 19-letniego syna, uprowadzonych przed kilkoma dniami przez rosyjskie wojska. Ojciec był duchownym miejscowej wspólnoty ewangelickiej - poinformowała agencja UNIAN.
22 listopada, gdy obaj mężczyźni pracowali w garażu, przyszli do nich żołnierze okupanta i wywieźli ich w kierunku sąsiedniej wsi. Nie są znane motywy zabójstwa. Zamordowany duchowny osierocił sześcioro dzieci.
Doniesienia o kolejnych rosyjskich zbrodniach napłynęły również z obwodu charkowskiego, na północnym wschodzie Ukrainy. Na cmentarzu w wyzwolonej miejscowości Słobożanske, niedaleko Iziumu, ekshumowano ciała pięciorga cywilów, którzy zginęli w marcu w wyniku bombardowania wsi przez wojska najeźdźcy. Wśród zabitych była 10-letnia dziewczynka i chłopiec w wieku niespełna dwóch lat - powiadomiła agencja Interfax-Ukraina.
13:27 Ministrowie spraw zagranicznych siedmiu krajów nordyckich i bałtyckich przyjechali w poniedziałek do Kijowa, gdzie mają się spotkać z przedstawicielami władz Ukrainy - poinformował na Twitterze minister spraw zagranicznych Łotwy Edgars Rinkeviczs.
Szef łotewskiego MSZ dodał, że jest to największa grupowa wizyta ministrów spraw zagranicznych na Ukrainie od początku rosyjskiej agresji, a spotkanie będzie przebiegać pod hasłem "jak dalej wspierać Ukrainę". Oprócz Rinkeviczsa do Kijowa przyjechali szefowie dyplomacji Finlandii, Islandii, Szwecji, Norwegii, Litwy i Estonii.
13:24 Ambasador Ukrainy w Berlinie Ołeksij Makejew zaapelował do Niemiec o dostarczenie do jego rozdartego wojną kraju sprzętu zapobiegającego przerwom w dostawie prądu, m.in. generatorów. Zaapelował też o dostawy broni z Niemiec. "Niemiecka broń ratuje życie" - oświadczył w wywiadzie dla telewizji ARD i ZDF.
"Potrzebujemy generatorów i autotransformatorów, które są szczególnie narażone na rosyjskie ataki rakietowe" - stwierdził. W Kijowie energia elektryczna jest obecnie tylko przez kilka godzin dziennie.
Ukraina nadal potrzebuje także systemów obrony powietrznej z Niemiec, takich jak dostarczony system Iris-T, a także innej broni; Makejew wprost nie wymienił czołgów. "Niemiecka broń ratuje życie" - powiedział. Dalsze dostawy są omawiane z rządem niemieckim - stwierdził. Ambasador podkreślił, że Ukraina chce odzyskać całe swoje terytorium, w tym zajęty przez Rosję w 2014 roku Półwysep Krymski.
13:23 Rosyjscy rezerwiści wysłani na front na Ukrainę nie mają tam nawet chleba, dlatego są zmuszeni gotować kukurydzę, którą znaleźli na polach - powiadomiły rodziny wojskowych w rozmowie z niezależnymi mediami. Ich relacje przytoczyło w poniedziałek Radio Swoboda.
"(Żołnierze) mogą zjeść tylko raz dziennie. Są zmuszeni spać na ziemi, pod gołym niebem. Jeden śpiwór na pięć osób - oto ich wyposażenie. Ponadto część rzeczy, które kupiliśmy (zmobilizowanym) za nasze własne pieniądze jeszcze w Tiumeniu, została im odebrana" - przyznała żona jednego z rezerwistów, cytowana przez portal Sibir.Realii, projekt medialny Radia Swoboda.
"Oni nie są przyporządkowani do żadnej jednostki wojskowej, za tych ludzi nikt nie odpowiada. W nocy pełnią wartę na ślepo, ponieważ nie mają środków łączności ani noktowizorów" - dodały rodziny żołnierzy.
13:16 Przez całą okupację lekarze szpitala w Chersoniu ukrywali małych wychowanków domu dziecka, by uchronić ich przed deportacją do Rosji – pisze rosyjski niezależny portal Meduza. Lekarze chersońskiego szpitala przez całą okupację ukrywali przed Rosjanami 10 sierot w wieku od dwóch miesięcy do 2,5 roku.
„Gdy do szpitala przychodzili żołnierze, lekarze pokazywali im podrobione karty medyczne, by przekonać, że dzieci są zbyt chore, by mogły być przewiezione. W ten sposób chcieli ochronić dzieci przed wysłaniem do Rosji” – pisze Meduza.
46 innych wychowanków domu dziecka zostało deportowanych do Rosji. Ich los nie jest znany. Ukraina potwierdziła dotąd ponad 12 tys. przypadków nielegalnych przesiedleń dzieci z różnych części kraju, lecz w rzeczywistości liczba ta jest najpewniej znacznie większa.
13:16 Przez całą okupację lekarze szpitala w Chersoniu ukrywali małych wychowanków domu dziecka, by uchronić ich przed deportacją do Rosji – pisze rosyjski niezależny portal Meduza.
Lekarze chersońskiego szpitala przez całą okupację ukrywali przed Rosjanami 10 sierot w wieku od dwóch miesięcy do 2,5 roku.
„Gdy do szpitala przychodzili żołnierze, lekarze pokazywali im podrobione karty medyczne, by przekonać, że dzieci są zbyt chore, by mogły być przewiezione. W ten sposób chcieli ochronić dzieci przed wysłaniem do Rosji” – pisze Meduza.
13:00 "Oczywiście to państwo rosyjskie dokonuje inwazji" na Ukrainę - powiedział papież Franciszek w wywiadzie dla pisma "America", wydawanego przez jezuitów w USA. W opublikowanej w poniedziałek rozmowie wyjaśnił, że nie wymienia z nazwiska prezydenta Rosji Władimira Putina, bo nie jest to konieczne. "Dobrze wiadomo, kogo potępiam" - stwierdził.
Papież odniósł się do pytania o kłopoty ze zrozumieniem jego stanowiska wobec wojny na Ukrainie, które może być odbierane jako niechęć do bezpośredniego krytykowania Rosji za jej agresję.
"Kiedy mówię o Ukrainie, mówię o ludziach, którzy są udręczeni. Jeśli ludzie są udręczeni, jest ktoś, kto ich dręczy. Gdy mówię o Ukrainie, mówię o okrucieństwie, bo mam dużo informacji o wojskach, które wkraczają" - wyjaśnił.
11:59 Pali się skład ropy w Doniecku.
11:39 Ukraińcy są w stanie nauczyć się obsługi Patriotów w bardzo krótkim czasie; to kwestia do dwóch miesięcy. Piłeczka jest teraz po stronie Niemiec, czekamy na ruch z ich strony - powiedział wiceszef MON Wojciech Skurkiewicz.
Skurkiewicz był w poniedziałek pytany w Radiu Plus, czy w przypadku, gdy strona niemiecka nie zgodzi się na przekazanie Ukrainie zaproponowanych Polsce po upadku rakiety w Przewodowej systemów Patriot, to Polska przyjmie ofertę rozstawienia ich w pobliżu granicy z Ukrainą.
"Dla nas najważniejsze jest, aby była wzmocniona wschodnia flanka NATO, to jest rzecz kluczowa. W tych działaniach, które podejmujemy, dążymy także do tego, by maksymalnie wspomóc działania armii ukraińskiej" - odparł wiceszef MON, zaznaczając, że ze strony polskiej istotne jest to, by ochrona przestrzeni powietrznej NATO była prowadzona również od strony ukraińskiej.
11:27 W ciągu minionej doby w wyniku rosyjskich ostrzałów zginęło na Ukrainie czterech cywilów, a 11 osób odniosło obrażenia - poinformował na Telegramie Kyryło Tymoszenko, wiceszef biura (kancelarii) prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego.
Dwie osoby zostały zabite w obwodzie donieckim na wschodzie kraju. Po jednej ofierze śmiertelnej odnotowano w regionach chersońskim i zaporoskim, na okupowanych przez rosyjskie siły terenach południa Ukrainy - napisał Tymoszenko na Telegramie.
10:57 Pracujemy nad tym, by jak najszybciej przeciwdziałać skutkom rosyjskich ataków na naszą infrastrukturę energetyczną i przywracać dostawy elektryczności - podkreślił mer Kijowa Witalij Kliczko.
"Uważam to za najwyższy priorytet władz miasta. Chcemy, żeby ludzie mieli w mieszkaniach normalne warunki życia" - oznajmił mer w rozmowie z portalem RBK-Ukraina, podkreślając, że kluczowym zadaniem magistratu jest szybkie przywracanie kijowianom dostaw prądu i wody.
"Chociaż w Kijowie nie było regularnych działań zbrojnych, w mieście zostało zniszczonych lub uszkodzonych 650 budynków, w tym 220 domów mieszkalnych. W wyniku (rosyjskich) ostrzałów zginęło ponad 150 osób, w tym czworo dzieci. (...) Od 24 lutego, czyli początku agresji na Ukrainę, do miasta przybyło co najmniej 200 tys. uchodźców wewnętrznych" - relacjonował Kliczko.
Mer podkreślił, że utrzymuje kontakt z wieloma znajomymi z Rosji. Niektórzy obywatele tego kraju, którzy uciekli z ojczyzny po rozpoczęciu przez Kreml inwazji na Ukrainę, kreślą pesymistyczne scenariusze dotyczące możliwych zmian w rosyjskim społeczeństwie.
"Jeszcze długo poczekacie na to, by Rosjanie wystąpili przeciwko (władzy). Jeśli ktoś chciał już coś powiedzieć i się nie bał, to wylądował w więzieniu. Ci, którzy chcieliby coś powiedzieć, lecz się obawiają, siedzą cicho. Wszyscy pozostali na razie nie chcą, żeby cokolwiek dotknęło ich osobiście. Dlatego bunt nie nastąpi szybko" - ocenił jeden z rosyjskich rozmówców Kliczki. Mer zacytował jego słowa w wywiadzie dla RBK-Ukraina.
10:50 Putin bombarduje Ukrainę, próbując zrobić z niej czarną otchłań bez światła, elektryczności i ciepła - alarmował w Brukseli wysoki przedstawiciel Unii ds. zagranicznych Josep Borrell przed rozpoczęciem spotkania unijnych ministrów odpowiedzialnych w swoich rządach za kwestie pomocy rozwojowej.
"Musimy zwiększyć nasze wsparcie dla Ukrainy. Putin kontynuuje bombardowanie Ukrainy. Putin nadal próbuje zrobić z Ukrainy czarną otchłań – bez światła, bez elektryczności, bez ogrzewania – aby wepchnąć Ukraińców w ciemność i zimno" - oświadczył Borrell.
"Musimy więc kontynuować nasze wsparcie, dostarczając Ukraińcom więcej materiałów, żeby mogli stawić czoło zimie bez prądu. Oznacza to wiele rzeczy: od urządzeń generujących prąd po wszystko, co jest potrzebne, aby bez prądu przetrwać zimę. Trudno to sobie wyobrazić, ale tak właśnie będzie" - dodał Hiszpan.
10:07 Rosyjscy żołnierze wycofani do Melitopola z wyzwolonej przez ukraińskie wojska zachodniej części obwodu chersońskiego dopuszczają się w tym mieście gwałtów, szabrownictwa i rozbojów - powiadomił ukraiński rządowy portal Centrum Narodowego Sprzeciwu.
W Melitopolu znacznie wzrosło zagrożenie przestępczością. Rosyjscy wojskowi, których przerzucono tam głównie z Chersonia, cechują się skrajnie niskim poziomem dyscypliny. Odnotowuje się m.in. przypadki plądrowania sklepów. Okupacyjne "władze" z nadania Moskwy aresztują osoby naruszające prawo i nawet grożą im rozstrzelaniem, ale nie poprawia to sytuacji bezpieczeństwa - czytamy na łamach serwisu.
11 listopada ukraińskie wojska wyzwoliły Chersoń oraz całą zachodnią część obwodu chersońskiego, położoną na prawym brzegu Dniepru. Kilka dni później pojawiły się pierwsze niepotwierdzone doniesienia o "flagach Ukrainy" w Kachowce i Nowej Kachowce, czyli miejscowościach po wschodniej stronie rzeki.
10:04 O wyjściu na dyżur bojowy na Morzu Czarnym rosyjskiego okrętu rakietowego uzbrojonego w pociski manewrujące Kalibr i ryzyku nowych ataków rakietowych powiadomiła w poniedziałek rzeczniczka ukraińskiego dowództwa operacyjnego Południe Natalia Humeniuk.
Początek nowego tygodnia może przynieść nowe rosyjskie ataki rakietowe – powiadomiła Humeniuk w ukraińskiej telewizji, cytowana przez ukraińską redakcję Radia Swoboda.
„Na Morzu Czarnym pierwszy raz od kilku dni pojawił się na dyżurze bojowym okręt rakietowy. To nawodny okręt rakietowy, przenoszący osiem rakiet Kalibr” – powiedziała rzeczniczka.
Oprócz tego inne okręty uzbrojone w rakiety znajdują się w bazach i „mogą zostać włączone do służby w ciągu kilku godzin” - dodała Humeniuk.
09:10 Małżeństwo Rosjan, zatrzymane w ubiegłym tygodniu w Szwecji pod zarzutem pracy dla rosyjskiego wywiadu wojskowego GRU, mieszkało wcześniej w Moskwie w tym samym domu, w którym kwaterował oficer GRU podejrzany o otrucie swojego kolegi ze służby Siergieja Skripala w Wielkiej Brytanii.
09:06 Estoński autokar, który zderzył się z ciężarówką w sobotę wieczorem na północy Łotwy, przewoził estońskich i ukraińskich żołnierzy - poinformowało w niedzielę wieczorem wojsko Estonii. Łotewska straż pożarna i służby ratownicze przekazały, że w wypadku zginęła jedna osoba, a 26 zostało rannych.
07:27 Wojska rosyjskie na lewym brzegu Dniepru liczą się z możliwością sforsowania rzeki przez siły ukraińskie i kontrofensywy w tym regionie. Według ISW Rosjanie zamierzają się skupić na obronie swoich linii komunikacji na południu Ukrainy, w tym z Zaporoża na Krym – ocenia ośrodek ISW.
07:18 Wszyscy miejscowi kolaboranci, którzy współpracowali dotąd z rosyjskimi okupantami, opuścili miasto Nowa Kachowka na południu Ukrainy; pomocnicy wroga uciekli w obawie przed rychłym wyzwoleniem miejscowości przez ukraińskie wojska - powiadomił portal Centrum Narodowego Sprzeciwu, prowadzony przez władze w Kijowie.
07:11 Ponad 50 ukraińskich dzieł sztuki zostało potajemnie przetransportowanych samochodami ciężarowymi z bombardowanego Kijowa do stolicy Hiszpanii Madrytu, gdzie zostaną zaprezentowane na wystawie w muzeum Thyssen pt. „W oku huraganu. Awangarda na Ukrainie 1900-1930”.
