Resort finansów: typowanie do kontroli skarbowych oparte jest na zaawansowanej technologicznie analizie ryzyka

2023-07-12 16:30 aktualizacja: 2023-07-13, 08:45
Fot. PAP/Darek Delmanowicz
Fot. PAP/Darek Delmanowicz
Typowanie do kontroli skarbowych opiera się na analizie ryzyka z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi analitycznych - podało Ministerstwo Finansów. W latach 2017-2022 za pomocą tych narzędzi na poziomie MF wykryto 549 tzw. karuzel podatkowych; szacowana skala nieprawidłowości dot. VAT to ok. 3,58 mld zł - dodało.

"Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wspiera rzetelnych przedsiębiorców, dba o uczciwą konkurencję i walczy z przestępczością ekonomiczną. Typowanie do kontroli opiera się na analizie ryzyka, do której wykorzystywane są zaawansowane narzędzia analityczne" - poinformowało Ministerstwo Finansów w komunikacie przekazanym PAP.

Dzięki temu w 2022 r. Krajowa Administracja Skarbowa przeprowadziła niewiele ponad 22 tys. kontroli, podczas gdy w 2008 r. było ich ponad 150 tys. W tym okresie o połowę zmniejszyła się liczba kontroli skarbowych (obecnie celno-skarbowych). Liczba kontroli podatkowych spadła o 87 proc. - podkreślił resort.

Skuteczność kontroli to ponad 90 proc.

MF podało, że KAS rozpoczynając kontrole dba o to, by były one precyzyjnie kierowane tam, gdzie stwierdzono ryzyko poważnych nieprawidłowości. Obecnie skuteczność kontroli wynosi ponad 90 proc. "Administracja skarbowa interweniuje wtedy, gdy narażony jest interes finansów państwa i uczciwego biznesu" - podało MF. Jak wskazało, większość wątpliwości, które dotyczą rozliczeń podatkowych, wyjaśnianych jest bez angażowania podatników i kontroli.

Resort podkreślił, że narzędzia analityczne stosowane przez MF i KAS przynoszą korzyści uczciwym przedsiębiorcom, ułatwiają też identyfikowanie tych nieuczciwych. "W latach 2017-2022 na poziomie MF zidentyfikowano w ten sposób 549 tzw. karuzel podatkowych. Szacowana skala nieprawidłowości wygenerowanych przez nie w obszarze VAT to około 3,58 mld zł" - podało MF. Jak dodało, w wyniku analiz prowadzonych od 2018 roku z wykorzystaniem m.in. JPK_VAT i STIR wstrzymano zwroty VAT na kwotę ponad 279 mln zł; z wykorzystaniem JPK_VAT zabezpieczono na poczet należności podatkowych ponad 2,5 mld zł.

"Sprawdza się też system STIR, który przeciwdziała wykorzystywaniu systemu bankowego do wyłudzeń skarbowych. W latach 2018-2022 zostało zablokowanych 4035 rachunków bankowych należących do 865 podmiotów objętych blokadami. Kwota zablokowanych środków to 354,4 mln zł, a kwota szacowanych uszczupleń to 2,2 mld zł" - dodał resort.

Zwrócono uwagę, że zjawisko nieuiszczania należności celnych i podatków z tytułu sprzedaży z wykorzystaniem internetu zostało dostrzeżone nie tylko przez organy Krajowej Administracji Skarbowej, ale też przez organy Unii Europejskiej. Unia - jak podało MF - zauważyła problemy w tym obszarze i przyjęła m.in. dyrektywę DAC7. Zgodnie z dyrektywą Polska ma obowiązek wdrożenia przepisów unijnych, których konsekwencją jest m.in. potrzeba monitorowania, podmiotów prowadzących działalność gospodarczą z wykorzystaniem internetu, z pominięciem obowiązków podatkowych - wskazał resort.

KAS kontra szara strefa

"Działania KAS nakierowane są na zwalczanie szarej strefy, nie zaś śledzenie obywateli, i nie może budzić wątpliwości, że mają swoje uzasadnienie, ponieważ wyrównują szanse na rynku między podmiotami prowadzącymi legalną i opodatkowaną działalność" - zaznaczyło ministerstwo.

Wicedyrektor Departamentu Zwalczania Przestępczości Ekonomicznej Robert Michalski zwrócił uwagę, że organy KAS obowiązane są działać na podstawie analizy ryzyka i kierować ewentualne kontrole podatkowe albo kontrole celno-skarbowe do wytypowanych podatników. "Monitoring pewnych obszarów internetu, głównie e-handlu, pozwala na typowanie potencjalnie nieuczciwych podatników do przeprowadzenia wskazanych kontroli. To daje możliwość zmniejszenia ich liczby, obniżenia kosztów funkcjonowania KAS i właściwego wykorzystania zasobów organizacyjnych i kadrowych" - wskazał Michalski, cytowany w komunikacie. "To też powoduje, że nie utrudniamy życia i prowadzenia działalności gospodarczej tym, którzy oferują swoje towary i usługi zgodnie z prawem" – dodał.

W 2022 r. 77 proc. internautów zadeklarowało, że kupuje online, stąd naturalnym zjawiskiem jest, to że KAS monitoruje oferty przedsiębiorców w tym obszarze. Monitoring ten był prowadzony również przed utworzeniem KAS - podał resort. Jak wskazał, "rząd nie prowadzi prac legislacyjnych nad zmianami w ordynacji podatkowej, które miały by wpływ na działania kontrolne KAS". "Przyszłe zmiany zostaną wypracowane wspólnie ze środowiskiem przedsiębiorców i mają obejmować uproszczenia i ułatwienia dla nich" - zaznaczył. (PAP)