Polska chce dołączyć do Prokuratury Europejskiej. "Proces na swój sposób rewolucyjny dla polskiej prokuratury"

2024-01-29 15:42 aktualizacja: 2024-01-30, 08:03
Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar i europejska prokurator generalna Laura Codruta Kovesi, fot. PAP/Radek Pietruszka
Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar i europejska prokurator generalna Laura Codruta Kovesi, fot. PAP/Radek Pietruszka
Minister sprawiedliwości Adam Bodnar przekazał w poniedziałek, że Polska czeka obecnie na odpowiedź ze strony Komisji Europejskiej ws. przystąpienia naszego kraju do Prokuratury Europejskiej. Jak mówił, jest to "proces ważny dla polskiej prokuratury, na swój sposób rewolucyjny".

Szef MS, Prokurator Generalny przypomniał na konferencji prasowej po spotkaniu z Europejską Prokurator Generalną Laurą Kövesi, że "Polska podjęła starania w kierunku przystąpienia do Prokuratury Europejskiej".

"Taka decyzja została ogłoszona przez pana premiera Donalda Tuska, że będziemy w tym kierunku podążali zaraz w połowie grudnia 2023 r., następnie uzyskaliśmy zgodę Rady Ministrów, komisji senackiej ds. UE, kierowanej przez pana Bogdana Klicha, komisji sejmowej ds. UE, kierowanej przez pana posła Michała Kobosko. Następnie został sformułowany oficjalny wniosek do Komisji Europejskiej. Teraz czekamy na odpowiedź ze strony Komisji Europejskiej" - przekazał Bodnar.

Jak mówił, "to jest procedura wzmocnionej współpracy, co oznacza, że deklaracja ze strony rządu oraz pozytywna decyzja ze strony KE wystarcza, aby przystąpić do Prokuratury Europejskiej".

"Nie tracimy naszego czasu, podejmujemy już działania przygotowawcze, techniczne związane z tym, aby Polska stała się częścią Prokuratury Europejskiej, aby Polska mogła uczestniczyć w tym systemie" - podkreślił minister sprawiedliwości.

Ocenił, że jest to "proces ważny dla polskiej prokuratury, na swój sposób rewolucyjny". "Jestem wdzięczny za dobrą wolę współpracy, także za dzielenie się swoimi doświadczeniami" - dodał.

Bodnar poinformował, że docelowo, łącznie chcemy mieć 24 prokuratorów europejskich w trzech lub czterech biurach Prokuratury Europejskiej. Według ministra będą oni nie tylko w Warszawie, ale też w innych ośrodkach miejskich.

Kövesi zapowiedziała podczas konferencji, że służby europejskie będą wspólnie z polskimi instytucjami walczyły z przestępczością skarbową i zorganizowaną. Jak oceniła, "nie ma państw całkowicie pozbawionych korupcji i oszustw skarbowych", a myślenie, że pojedyncze państwo może samodzielnie zwalczać te zjawiska to "niebezpieczna iluzja".

Podkreśliła również, że wszelkie działania Prokuratury Europejskiej na terenie Polski będą zgodne z polskimi kodeksami, a postępowania będą prowadzone przed polskimi sądami. Kövesi zaznaczyła też, że wobec tego dołączenie do Prokuratury Europejskiej nie oznacza, że jakieś obce służy zyskają uprawnienia do działania w Polsce.

Szef MS: kwestia statusu sędziów wyłanianych przez KRS w nowym składzie - w kolejnej regulacji

Przedstawiony projekt noweli ustawy o KRS ma doprowadzić do tego, by organ działał zgodnie z konstytucją; rozstrzygnięcie statusu sędziów, wyłanianych przez KRS w nowym składzie, zostawiamy na drugą regulację - powiedział szef MS, Prokurator Generalny Adam Bodnar.

Podczas poniedziałkowej konferencji prasowej Bodnar odniósł się do uwagi, że projekt noweli o KRS, przedstawiony przez niego w połowie stycznia, "nie rozwiązuje problemu neosędziów i wydanych z ich udziałem orzeczeń".

Szef MS podkreślił, że projekt nowelizacji nie odnosi się do wszystkich problemów, które występują w kontekście nominacji sędziowskich, tylko odnosi się do jednego wąskiego zagadnienia: "jak doprowadzić, by sam organ w postaci KRS zaczął działać zgodnie z Konstytucją, czyli by członkowie sędziowie KRS byli powoływani przez innych sędziów, a nie przez parlament".

"Kwestie rozstrzygnięcia statusu ponad 2 tys. osób, które były powoływane w międzyczasie przez KRS w nowym składzie zostawiamy na drugą regulację. Uważam, że nad tym trzeba będzie dłużej popracować, zastanowić się nad różnymi wariantami i to skonsultować" - zaznaczył.

"Nam chodzi na tym etapie o przywrócenie konstytucyjnego organu, byśmy nie mieli wątpliwości co do funkcjonowania KRS, a w drugim etapie legislacyjnym, który pewnie nastąpi gdzieś pod koniec lutego, w marcu, kwietniu, będziemy się zastanawiali, w jaki sposób podejść do kwestii tych sędziów powoływanych przez KRS w nowym składzie" - oświadczył Bodnar.

12 stycznia resort sprawiedliwości przedstawił projekt nowelizacji ustawy o KRS. Zgodnie z projektem, sędziów na członków Krajowej Rady Sądownictwa będą wybierać sędziowie, a nie Sejm. W KRS będą reprezentowani sędziowie wszystkich gałęzi sądownictwa: Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, administracyjnych i wojskowych. Mandaty sędziów, członków KRS, wybranych na podstawie przepisów z 2017 r., wygasną z dniem ogłoszenia wyników wyborów na nowych członków rady.

W grudniu ub.r. Sejm przyjął uchwałę ws. usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym. Wskazano w niej, że trzy uchwały Sejmu z 2018, 2021 i 2022 r. ws. wyboru sędziów-członków KRS zostały podjęte z rażącym naruszeniem Konstytucji RP. "Skutkiem ich podjęcia było ukształtowanie składu Krajowej Rady Sądownictwa w sposób sprzeczny z Konstytucją RP, Traktatem o Unii Europejskiej oraz Konwencją Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, a w konsekwencji utrata zdolności do realizacji przez KRS jej konstytucyjnych funkcji i zadań, w tym w szczególności zdolności do stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów" - wskazano.

Już wówczas minister Bodnar zapowiedział, że "zostanie przedstawiony projekt ustawy, który będzie przedmiotem prac parlamentarnych, gdzie zostanie zaproponowany tryb wyboru członków KRS w zgodzie z trzema projektami, które mamy teraz na stole: stowarzyszeń Iustitia i Themis oraz senackim sprzed dwóch lat".

Krajowa Rada Sądownictwa rozpatruje i ocenia kandydatów na stanowiska sędziego i przedstawia prezydentowi wnioski o powołanie na urząd sędziego.(PAP)

 

autor: Katarzyna Krzykowska, Mikołaj Małecki, Olga Łozińska, Andrzej Klim

sma/