Obecny w sobotę w Markowej prezes IPN Karol Nawrocki, nawiązał w swojej wypowiedzi do kazania wygłoszonego na Górze w Galilei przez Jezusa. Jak przypomniał Nawrocki, Jezus podał wówczas kodeks etyki chrześcijańskiej, etyki miłości i miłosierdzia.
„Podczas tego kazania padły słowa, które dziś można czytać podczas tej wystawy, które wprost odnoszą się do życia i męczeńskiej śmierci Wiktorii i Józefa Ulmów i ich dzieci. 'Błogosławieni, którzy cierpią prześladowania dla sprawiedliwości, bowiem dla nich jest Królestwo Niebieskie'” – mówił prezes IPN.
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) September 9, 2023
Zdaniem Nawrockiego, dziś każdy musi sobie odpowiedzieć na pytanie, kim jest dla niego rodzina Ulmów. „Moja odpowiedź, płynąca prosto z serca mówi, że rodzina Ulmów, ich życie i śmierć, wypełnia całe kazanie Jezusa Chrystusa na Górze w Galilei. Stali się światłem świata i nadzieją całego świata na zachowanie człowieczeństwa” – zaznaczyła prezes IPN. W ocenie Nawrockiego, rodzina Ulmów wysyła światu sygnał, że można zachować człowieczeństwo pomimo okrucieństwa i zła.
Jak powiedział prezes IPN, na wystawie są prezentowane artefakty, które od niedzieli staną się relikwiami drugiego stopnia.
Na wystawie prezentowany jest m.in. guzik z odzieży Wiktorii Ulmy, którą miała na sobie w dniu śmierci. Są też fragmenty trumny i ziemi, w które, jak mówił Nawrocki, wpłynęła krew Wiktorii i Józefa Ulmów i ich dzieci.
„Dzisiaj ta moc artefaktów przemawia w tym wyjątkowym momencie, za historię tej wspaniałej, błogosławionej rodziny” – powiedział Nawrocki.
Dokumenty i przedmioty pochodzące z ekshumacji
Wystawa otwarta w markowskim muzeum prezentuje m.in. oryginalne dokumenty z zasobu Archiwum IPN, przedmioty wydobyte podczas ekshumacji z grobu rodziny Ulmów na cmentarzu w Markowej oraz modlitewniki i książki należące do Józefa i Wiktorii, które pochodzą ze zbiorów Jerzego Ulmy, Agaty Frendo i Piotra Sagana.
Ekspozycja została przygotowana przez Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej we współpracy z Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, będzie otwarta dla zwiedzających od 12 września do 30 listopada 2023 roku.
W sobotę w Markowej odbył się również wernisaż wystawy plenerowej przygotowanej przez rzeszowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie. Wystawa została zaprezentowana przy miejscowym kościele.
Na wystawie „Śmierć za człowieczeństwo. Rodzina Ulmów” znajduje się kilkadziesiąt zdjęć i dokumentów, z których cześć została opublikowana po raz pierwszy.
Wystawa, jak podał w informacji IPN, przedstawia losy rodziny, której linia życia została poddana trybom okrutnej wojny i okupacji. Józef i Wiktoria Ulmowie nie poddali się biernie biegowi historii. Ekspozycja ma być pomocna w poznaniu historii rodziny Ulmów oraz ich heroicznej postawy miłości.
„Ulmowie stanęli po stronie dobra i sami dzielili się tym dobrem z innymi. Narodowość, wyznanie, różnice kulturowe, w obliczu terroru niemieckiej okupacji, stały się nieistotne, wagi nabrało człowieczeństwo. Pragnąc ochronić życie, sami je stracili” – można przeczytać w informacji o wystawie.
Autorami wystawy są dr Mateusz Szpytma, wiceprezes IPN, dr Wojciech Hanus (IPN Rzeszów), dr Maciej Korkuć (IPN Kraków). (PAP)
Autor: Wojciech Huk
kno/