W środę posłowie uchwałą odwołali ośmiu członków Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022: Sławomira Cenckiewicza, Andrzeja Zybertowicza, Przemysława Żurawskiego vel Grajewskiego, Łukasza Cięgoturę, Marka Szymaniaka, Arkadiusza Puławskiego, Andrzeja Kowalskiego i Michała Wojnowskiego.
Zgodnie z ustawą powołującą komisję, jej członków powołuje i odwołuje Sejm.
Burzliwa debata nad odwołaniem członków komisji ds. badania wpływów rosyjskich
Przed głosowaniem w Sejmie odbyła się debata, w której reprezentanci poszczególnych klubów przedstawiali opinie nt. funkcjonowania komisji i jej członków.
Poseł PiS Piotr Kaleta mówił, że komisja miała za zadanie rozliczyć "kluczową sprawę" - "tak, żeby każdy kolejny rząd, każda kolejna opcja polityczna, która będzie rządzić, nie miała takiej chęci, żeby z Ruskimi się bratać". Ocenił, że powołanie i praca tej komisji jest "polską racją stanu".
📌Sejm odwołał członków Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007-2022.
— Sejm RP🇵🇱 (@KancelariaSejmu) November 29, 2023
📸Głosowanie poprzedziła debata. pic.twitter.com/w2n5PhRwF5
Tomasz Szymański z KO mówił, że należy sprawdzić "rosyjskie powiązania" poszczególnych polityków PiS, m.in. w związku z importem rosyjskich surowców energetycznych. Ocenił, że przygotowany przez polityków PiS projekt ustawy powołującej komisji był zredagowany tak, by być wycelowanym w konkretne osoby, w tym zwłaszcza Donalda Tuska. "Ta komisja nic nie wyjaśnił, to jest atrapa, którą wykorzystywaliście, żeby załatwiać swoje polityczne interesy" - powiedział.
Komisję krytykował również Paweł Zalewski z Polski 2050 i Krzysztof Paszyk z PSL. "Ta komisja, którą stworzyliście, miała udowodnić propagandową tezę z kampanii wyborczej, temu miało to służyć, żadnemu zbadaniu czegokolwiek" - mówił Zalewski, dodając, że tego typu działania dzielą Polaków. "Takie komisje, owszem, powstawały, ale w bolszewickiej Rosji, bo tylko tam było miejsce na komisje, które łączyły kompetencje prokuratury, policji i jednocześnie sądu" - wtórował mu Paszyk. Również Wiesław Szczepański z Lewicy opowiedział się przeciw działaniu komisji.
Z kolei Przemysław Wipler ocenił, że ustawa o komisja jest wadliwa - "przewiduje powstanie quasi-sądowego organu administracji uzbrojonego w kompetencje śledcze równe sądom, prokuraturze i służbom specjalnym; jednocześnie pozbawia podmioty będące obiektem działania komisji podstawowych uprawnień procesowych" - mówił, powołując się na opinie prawne. "Tego rodzaju instytucje powinny być likwidowane" - ocenił.
Szef koła Kukiz'15 Paweł Kukiz powiedział, że "z całą pewnością z odwołania członków komisji będzie zadowolony kandydat, a właściwie członek komisji popierany przez Kukiz'15, ponieważ spotkał się z tak potwornym hejtem i groźbami skierowanymi w stronę jego rodziny". "Natomiast ja obawiam się, że dzisiaj w Sejmie zwycięży Rosja" - oświadczył.
Kłótnia między posłami Suwerennej Polski i KO
Na koniec dyskusji głos w Sejmie zabrali dwaj ministrowie nowego rządu Mateusza Morawieckiego - Paweł Szefernaker, szef MSWiA i Jacek Ozdoba, minister w KPRM. "Z cząstkowego raportu (komisji - PAP) dziś ogłoszonego wynika, że było ponad 100 spotkań FSB i SKW w ciągu 4 lat. Ponad 100 spotkań - oni się spotykali bardzo często. Tak działało państwo za rządów" - mówił, wskazując na ustalenia przedstawione przez Komisję.
Ozdoba zwrócił się natomiast do Donalda Tuska: "Parę lat temu stanął pan tutaj i powiedział, że chcemy dialogu z Rosją taką, jaka ona jest. Następnie wydarzył się okropne rzeczy; trzeba nie mieć wstydu, by udawać, że nie realizowaliście polityki resetu z Rosją; pan boi się jak ognia zdjęcia z Władimirem Putinem (...) Historia zapamięta pana jako człowieka, który chciał podpisać umowę gazową do 2037" - mówił.
Pod koniec obrad pod sejmową mównicą doszło do sprzeczki między posłem Dariuszem Mateckim z Suwerennej Polski (klub PiS) a Jakubem Rudnickim z KO. Obaj posłowie wyszli z ław; Matecki na tablecie pokazywał Izbie historyczne zdjęcia Donalda Tuska z Władimirem Putinem.
Podczas głosowania padały różne okrzyki, z jednej strony sali sejmowej słychać było "dziękujemy", inni wołali: "jeszcze jeden". Przy głosowaniu nad odwołaniem Zybertowicza słuchać było okrzyki: "Kto z ruskimi, ten głosuje".
31 maja br. weszła w życie - powstała z inicjatywy PiS - ustawa o powołaniu komisji ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne RP w latach 2007 – 2022, którą prezydent podpisał kilka dni wcześniej, zapowiadając jednocześnie skierowanie jej do Trybunału Konstytucyjnego. 2 czerwca Andrzej Duda złożył w sejmie projekt nowelizacji tej ustawy. Uchwalono ją 16 czerwca, a 28 czerwca posłowie odrzucili sprzeciw Senatu do tej noweli. Prezydent podpisał nowelizację 31 lipca. W sierpniu weszła ona w życie.
30 sierpnia na członków komisji zostali powołani: dyrektor Wojskowego Biura Historycznego Sławomir Cenckiewicz, doradca prezydenta prof. Andrzej Zybertowicz, przewodniczący Rady ds. Bezpieczeństwa i Obronności przy prezydencie RP prof. Przemysław Żurawski vel Grajewski oraz Łukasz Cięgotura, Michał Wojnowski, Józef Brynkus, Marek Szymaniak, Arkadiusz Puławski i Andrzej Kowalski. Przewodniczącym komisji został Sławomir Cenckiewicz. (PAP)
Autorzy: Wiktoria Nicałek, Mikołaj Małecki
mmi/