Armenia
Ustrój
Republika niepodległa od 28 V 1918 r. 29 XI 1920 r. proklamowana jako Armeńska Socjalistyczna Republika Radziecka. W 1922 r. weszła w skład Zakaukaskiej Republiki Federacyjnej i wraz z nią 30 XII 1922 r. w skład ZSRR. Od 5 XII 1936 r. samodzielna republika związkowa.
23 VIII 1990 r. Rada Najwyższa (ówczesny parlament) przyjęła deklarację niepodległości oraz uchwałę o zmianie nazwy państwa na Republika Armenii. 23 IX 1991 r. (zgodnie z wynikiem referendum z 21 IX 1991) proklamowała pełną niepodległość republiki.
21 XII 1991 r. Armenia podpisała deklarację o przystąpieniu do Wspólnoty Niepodległych Państw.
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 5 VII 1995 r., następnie modyfikowaną w referendach 27 XI 2005 r. i 6 XII 2015 r., głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na jedną 7-letnią kadencję (od 2 III 2018 r.).
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament o kadencji 5-letniej - Zgromadzenie Narodowe, w którego skład wchodzi obecnie 132 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych.
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier wyznaczony przez prezydenta spośród kandydatów wskazanych przez partię polityczną, która wygrała w wyborach.
Głowa państwa
prezydent - Armen SARKISJAN /niezal./ /od 9 IV 2018/
*
poprzedni prezydent - Serż SARKISJAN /RPA/ /9 IV 2008 - 9 IV 2018/
Rząd
utworzony 19 I 2019 r.
premier - Nikol PASZYNIAN /Mój Krok/ /od 14 I 2019/
wicepremier - Tigran AWINIAN
wicepremier - Mher GRIGORIAN
ministrowie:
spraw zagranicznych - Zohrab MNACAKANIAN
obrony - Dawit TONOJAN
finansów - Atom DŻANDŻUGAZIAN
ds. rozwoju gospodarki i inwestycji - Tigran CHACZATRIAN
oświaty i nauki - Arajik HARUTIUNIAN
ds. sytuacji nadzwyczajnych - Feliks COLAKIAN
zdrowia - Arsen TOROSJAN
sprawiedliwości - Artak ZEJNALIAN
pracy i spraw społecznych - Zaruhi BATOJAN /kob./
ochrony środowiska - Erik GRIGORIAN
ds. administracji terytorialnej i rozwoju - Suren PAPIKIAN
transportu, łączności i technologii informatycznych - Hakob ARSZAKIAN9/
*
poprzedni premier - Nikol PASZYNIAN /Mój Krok/ /8 V 2018 - 14 I 2019/
Parlament
Zgromadzenie Narodowe
przewodniczący - Ararat MIRZOJAN /Mój Krok/
Podział mandatów po wyborach z 9 grudnia 2018 r.: Blok Mój Krok 88, Kwitnąca Armenia 26, Jasna Armenia 18. Razem 132.
Partie
Blok Mój Krok - utworzony 1 sierpnia 2018 r. przez partię Umowa Społeczna, Partię Misji oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego; przywódca: Nikol PASZYNIAN.
Kwitnąca Armenia - partia utworzona 30 kwietnia 2004 r.; przewodn.: Gagik CARUKIAN.
Jasna Armenia - partia liberalna, proeuropejska, utworzona 12 grudnia 2015 r.; przywódca: Edmon MARUKIAN.
Umowa Społeczna - partia utworzona 30 maja 2015 r., poprzednio od 24 lipca 2013 r. działała jako organizacja pozarządowa; przywódca: Nikol PASZYNIAN.
Partia Misji - utworzona 2 lutego 2013 r.; przywódca: Manuk SUKISJAN.
Republikańska Partia Armenii /RPA/ - partia konserwatywno-narodowa, utworzona 2 kwietnia 1990 r. w wyniku połączenia Republikańskiej Partii Armenii /zał. 1990/ i Związku Weteranów Wojennych; przewodn.: Serż SARKISJAN.
Armeńska Federacja Rewolucyjna /Dasznakcutiun/ - partia opozycyjna, kontynuatorka partii utworzonej w 1890 r.; od XII 1994 r. do V 1998 r. działała nielegalnie; przywódca: Hrant MARKARIAN.
Partia na rzecz Praworządnego Kraju /Orinants Erkin - OE/ - utworzona w 1998 r.; przywódca: Artur BAGDASARIAN.
Dziedzictwo /Zharangutiun/ - partia utworzona w 2002 r.; przywódca: Raffi HOWANISJAN.
Sprawiedliwość /Ardartiun/ - utworzona 18 stycznia 2003 r.
Jedność Narodowa /Azgajin Miabanutiun - AM/ - przewodn.: Artaszes GEGAMIAN.
Armeńskie Odrodzenie /AO/ - partia utworzona w 1998 r. pod nazwą Zasady Prawa; od 2015 r. nosi obecną nazwę; przywódca: Artur BAGDASARIAN.
Ludowa Partia Armenii /LPA/ - utworzona 2 lipca 1998 r.; przewodn.: Stepan DEMIRCZIAN.
Komunistyczna Partia Armenii /KPA/ - utworzona w 1920 r., zawiesiła działalność we wrześniu 1991 r., reaktywowana w kwietniu 1992 r.; I sekr.: Tachat SARGSJAN.
Panarmeński Ruch Narodowy /PRN/ - utworzony w sierpniu 1988 r., zarejestrowany w listopadzie 1989 r. jako organizacja społeczno-polityczna, w 1991 r. przekształcił się w partię polityczną; przewodn.: Ararat ZURABIAN.
Demokratyczna Partia Armenii /DPA/ - utworzona we wrześniu 1991 r. przez część b. członków Komunistycznej Partii Armenii; przewodn.: Aram SARKISJAN.
Zjednoczenie na rzecz Samookreślenia Narodowego Armenii /ZSNA/ - utworzone w 1987 r.; przywódca: Paruir HAJRIKIAN.
Armeńska Partia Liberalno-Demokratyczna /Ramagwar Azatakan - RA/ - utworzona w 1921 r.; przewodn.: Mike CHARABIAN.
Armeński Kongres Narodowy /AKN/ - utworzony w 2008 r. jako koalicja 13 partii na czele z Panarmeńskim Ruchem Narodowym; przywódca: Lewon TER-PETROSJAN.
Związki zawodowe
Konfederacja Związków Zawodowych Armenii /Confederation of Trade Unions of Armenia - CTUA/ - założona w 1996 r.; przewodn.: Martin HERUTIUNIAN.
Prasa
Dzienniki
Ankachutiun - organ Zjednoczenia na rzecz Samookreślenia Narodowego Armenii, Erywań.
Awangard - organ Związku Młodzieży Armenii, ukazuje się 3 razy w tygodniu, Erywań; zał. 1923.
Azg - organ Partii Liberalno-Demokratycznej, Erywań; zał. 1990.
Gołos Armieniji - w jęz. rosyjskim, ukazuje się 3 razy w tygodniu, Erywań; zał. 1991.
Hajastan /Armenia/ - organ Demokratycznej Partii Armenii, ukazuje się 6 razy w tygodniu, Erywań; zał. 1920.
Hajastani Hanrapetuthjun/Riespublika Armeniji - organ parlamentu, w jęz. ormiańskim i rosyjskim, Erywań; zał. 1990.
Czasopisma
Aragast - tygodnik dla kobiet w jęz. ormiańskim i rosyjskim, Erywań.
Arwest /Sztuka/ - miesięcznik kulturalny, Erywań; zał. 1932 pt. "Sowetakan Arwest".
Azdarar - organ Demokratycznej Partii Armenii, tygodnik, Erywań.
Ekonomika - miesięcznik gospodarczy, Erywań; zał. 1957; nakł. 1500-2000.
Grakan Tert - tygodnik literacki wyd. przez Związek Pisarzy Armenii, Erywań; zał. 1932.
Haj Zinwor - tygodnik wyd. przez Min. Obrony, Erywań.
Hajch - organ Panarmeńskiego Ruchu Narodowego, tygodnik, Erywań; zał. 1989.
Hanrapetakan - miesięcznik wyd. przez Republikańską Partię Armenii, Erywań.
Irawounk - miesięcznik, Erywań; zał. 1989.
Kommiersant Armieniji - tygodnik gospodarczy w jęz. rosyjskim, Erywań.
Litieraturnaja Armenija - miesięcznik literacki w jęz. rosyjskim, Erywań; zał. 1958.
Mer Hosk/Nasze Wremia - organ Komunistycznej Partii Armenii, tygodnik w jęz. ormiańskim i rosyjskim, Erywań; zał. XII 1992.
Yerewan Times - tygodnik w jęz. angielskim, Erywań.
Agencje prasowe
Armenpress - państwowa agencja informacyjna, Erywań; zał. 1918.
Arka News Agency - agencja prywatna, Erywań, zał. 1996.
Arminfo - prywatna agencja prasowa, Erywań; zał. 1991. pod nazwą Snark; obecną nazwę nosi od 2001.
Noyan Tapan - agencja prywatna, Erywań.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Armenia
Flaga
Godło
- Republika Armenii, Hajastani Hanrapetutjun
- Obszar: 29 743 km2
- Ludność: 3 033 839 (I 2017)
- Stolica: Erywań
- Ludność stolicy: 1 121 900 (2011)
- Język urzędowy: ormiański
- Święto narodowe: 21 IX - Dzień Niepodległości (1991)
- Jednostka monetarna: 1 dram (AMD) = 100 lumów
- Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, IMF (MFW), WHO, WTO
-
Katedra św. Grzegorza w Erywaniu Fot. PAP/EPA/SERGEI CHIRIKOV
-
Najdłuższa kolejka linowa w Tatev Fot. PAP/EPA/HAYK BADALYAN
-
Widok na Erywań i górę Ararat Fot. PAP/EPA/ANATOLY MALTSEV