Cypr

Fot. PAP/EPA/THOMAS HODEL

Ustrój

Od 16 VIII 1960 r. niepodległa republika wchodząca w skład brytyjskiej Wspólnoty Narodów.
Głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią. Prezydent, zgodnie z konstytucją, która weszła w życie z chwilą proklamowania niepodległości, powinien być Grekiem, a wiceprezydent - Turkiem.
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu o kadencji 5-letniej - Izby Reprezentantów, w której skład wchodzi 80 deputowanych (z tego 56 miejsc przeznaczonych jest dla Greków cypryjskich wybieranych przez społeczność grecką, a 24 - dla Turków cypryjskich wybieranych przez ludność pochodzenia tureckiego).
Władzę wykonawczą sprawuje prezydent i kierowany przez niego rząd. W grudniu 1963 r. Turcy wycofali się ze stanowisk w rządzie i parlamencie przewidzianych dla nich postanowieniami konstytucji z 1960 r.
13 II 1975 r. przywódcy Turków cypryjskich proklamowali jednostronnie w północnej części Cypru, okupowanej przez wojska tureckie, separatystyczne "Federalne Państwo Tureckie Republiki
Cypryjskiej". 15 XI 1983 r. przekształcono je jednostronnie w "Republikę Turecką Cypru Północnego", która na arenie międzynarodowej jest uznawana jedynie przez Turcję. Na jej czele stoi prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (Mustafa AKINCI - TDP; od 30 IV 2015). Władzę ustawodawczą sprawuje 1-izbowy, 50-osobowy parlament o kadencji 5-letniej. Władza wykonawcza należy do rządu z premierem na czele (premier Ersin TATAR - UBP; od 22 V 2019).

Głowa państwa

prezydent i szef rządu - Nikos ANASTASIADIS /DISY/ /od 28 II 2013, reelekcja 2018/
*
poprzedni prezydent i szef rządu - Dimitris CHRISTOFIAS /AKEL/ /28 II 2008 - 28 II 2013/

Rząd

utworzony 13 II 2018 r., stan po zmianach z 31 V 2019 r.

ministrowie:
spraw zagranicznych - Nikos KRISTODULIDIS
spraw wewnętrznych - Konstantinos PETRIDIS
obrony - Sawwas ANGELIDIS
finansów - Harris JEORJADIS
oświaty i kultury - Kostas HAMBIAURIS
zdrowia - Konstantinos IOANNOU
transportu, łączności i robót publicznych - Wasiliki ANASTASIADU
pracy i ubezpieczeń społecznych - Zeta EMILIANIDU /kob./
energetyki, przemysłu, handlu wewnętrznego i turystyki - Jeorjos LAKKOTRYPIS
rolnictwa, bogactw naturalnych i ochrony środowiska - Kostas KADIS
sprawiedliwości i porządku publicznego - Giorgios SAWIDIS

Parlament

Izba Reprezentantów /Wuli Antiprosopon/
przewodniczący - Demetris SYLLURIS /KA/

Podział mandatów po wyborach z 22 maja 2016 r.: DISY 18, AKEL 16, DIKO 9, EDEK 3, SYPOL 3, KA 3, KOP 2, ELAM 2. Razem 56.

Parlament Cypr

Partie

Część grecka:

Zgromadzenie Demokratyczne /Dimokratikos Sinagermos - DISY/ - organizacja polityczna utworzona w maju 1976 r.; kontynuatorka Zjednoczonej Partii Demokratycznej /ENIAION/, która do lutego 1969 r. nosiła nazwę: Zjednoczony Demokratyczny Front Narodowy /EDMA/; przewodn.: Awerof NEOFITU.

Postępowa Partia Ludu Pracującego /Anorthotikon Koma Ergazomenu Lau - AKEL/ - utworzona 14 kwietnia 1941 r.; spadkobierczyni Komunistycznej Partii Cypru /zał. 1926/; sekr. gen.: Andros KYPRIANU.

Partia Demokratyczna /Dimokratikon Koma - DIKO/ - utworzona 12 maja 1976 r.; początkowo nosiła nazwę: Front Demokratyczny; w 2011 r. w jej skład weszła partia Walczący Ruch Demokratyczny /Agonistiko Dimokratiko Kinima - ADIK; zał. 1999/; przewodn.: Nikolas PAPADOPULOS.

Ruch Socjaldemokratów /Kinima Sosialdimokraton - EDEK/ - partia utworzona w 1969 r. pod nazwą Zjednoczony Demokratyczny Związku Cypru - Partia Socjalistyczna; 20 lutego 2000 r. zmieniła nazwę na obecną; przewodn.: Marinos SIZOPULOS.

Sojusz Obywatelski /Simmachia Politou - SYPOL/ - partia utworzona 28 kwietnia 2013 r.; sekr. gen.: Jeorjos LILLIKAS.

Ruch Solidarności /Kinima Allileggiis - KA/ - partia prawicowa, utworzona 15 stycznia 2016 r. przez grupę byłych członków Zgromadzenia Demokratycznego /DISY/; w jej skład weszła Partia Europejska /Evropaiko Koma -EK, zał. 2005/; przewodn.: Eleni TEOCHARUS /kob./.

Ruch Ekologistów i Obrońców Środowiska /Kinima Oikologoi Perivallontistoi - KOP/ - partia utworzona w marcu 1996 r.; przywódca: George PERDIKIS.

Narodowy Front Ludowy /Etniko Laiko Metopo - ELAM/ - partia nacjonalistyczna, utworzona w 2008 r.; przewodn.: Christos CHRISTU.

Zjednoczeni Demokraci /Enomeni Dimokrates - EDI/ - partia utworzona w grudniu 1996 r. w wyniku połączenia się Demokratyczno-Socjalistycznego Ruchu Odnowy /ADISOK, zał. 1990/ z Ruchem Wolnych Demokratów /KED, zał. 1993/; przewodn.: Praksula ANTONIADU KYRIAKU /kob./.

Część turecka:

Partia Jedności Narodowej /Ulusal Birlik Partisi - UBP/ - partia Turków cypryjskich utworzona w 1975 r.; przywódca: Ersin TATAR.

Turecka Partia Republikańska /Cumhuriyetçi Türk Partisi - CTP/ - utworzona w grudniu 1970 r.; przewodn.: Tufan ERHÜRMAN.

Partia Demokratyczna /Demokrat Parti - DP/ - utworzona w lipcu 1992 r. przez b. członkow UPB; w czerwcu 1993 r. połączyła się z Partią Nowego Jutra /zał. 1984/ i Partią Socjaldemokratyczną /Sosyal Demokrat Partisi; zał.1982/; przewodn.: Serdar DENKTAŞ.

Społeczna Partia Demokratyczna /Toplumcu Demokrasi Partisi - TDP/ - partia Turków cypryjskich utworzona w 1976 r.; w 1989 r. połączyła się z Postępową Partią Ludową /Atalimci Halk Partisi - AHP, zał. 1979/; do maja 2007 r. nosiła nazwę Partia Wyzwolenia Społecznego /Toplumcu Kurtulus Partisi - TKP/; przywódca: Cemal ÖZGYIĞIT.

Partia Nowego Cypru /Yeni Kibris Partisi - YKP/ - partia Turków cypryjskich utworzona w 1989 r.; przywódca: Murat KANATLI.

Partia Odrodzenia Narodowego /Ulusal Dirlis Partisi - UDP/ - reaktywowana w 1997 r. przez b. członków Partii Nowego Jutra /zał. 1984/; przywódca: Enver EMIN.

Partia Wolności i Reform /Özgürlük ve Reform Partisi - ÖRP/ - utworzona w 2006 r.; przywódca: Turgay AVCI.

Związki zawodowe

Ogólnocypryjska Federacja Pracy /Pankipria Ergatiki Omospondia - PEO; Pancyprian Federation of Labour/ - założona w 1946 r.; liczy 68 100 członków; sekr. gen.: Pambis KIRICIS.

Konfederacja Pracowników Cypryjskich /Synomospondia Ergaton Kipru - SEK; Cyprus Workers' Confederation/ - założona w 1944 r.; liczy 66 300 członków; sekr. gen.: Nikos MOJSEOS.

Cypryjska Federacja Tureckich Związków Zawodowych /Kibris Türk Işçi Sendikalari Federasyonu - TÜRK-SEN/ - założona w 1954 r.; liczy ok. 12 000 członków; przewodn.: Önder KANULOGLU; sekr. gen.: Arslan BIÇAKLI.

Rewolucyjna Federacja Tureckich Pracujących Cypru /Devrimci Işçi Sendikalari Federasyonu - Dev-Iş/ - założona w 1976 r.; liczy ok. 4500 członków; sekr. gen.: Bayram ÇELIK.

Prasa

Dzienniki

Agon - poranny, niezależny, w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1964.

Alithia - w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1952 jako tygodnik, od 1980 dziennik.

Birlik - organ Partii Jedności Narodowej, w jęz. tureckim, Nikozja, zał. 1980.

Cyprus Mail - poranny, niezależny w jęz. angielskim, Nikozja, zał. 1945.

Fileleftheros - poranny, niezależny, w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1955.

The Financial Mirror - dziennik biznesowy w jęz. angielskim, Nikozja, zał. 1993.

Halikin Sesi - poranny, w jęz. tureckim, Nikozja, zał. 1942.

Harawgi - organ Postępowej Partii Ludu Pracującego, Nikozja, zał. 1956; w jęz. greckim.

Kibris - w jęz. tureckim, Nikozja, zał. 1989.

Ortam - organ Partii Wyzwolenia Społecznego, w jęz. tureckim, Nikozja.

Simerini - poranny, w jęz. greckim, wyraża poglądy partii DISY, Nikozja, zał. 1976.

Yenidüzen - organ Tureckiej Partii Republikańskiej, w jęz. tureckim, Nikozja, zał. 1975.

Czasopisma

Cyprus Today - dwutygodnik ogólnoinformacyjny, w jęz. angielskim, zał. 1991.

Cyprus Weekly - tygodnik Greków cypryjskich, w jęz. angielskim, Nikozja, zał. 1979.

Ergatiki Foni - organ Konfederacji Pracowników Cypryjskich, Nikozja, zał. 1946, tygodnik w jęz. greckim.

Ergatiko Wima /Trybuna Robotnicza/ - organ Ogólnocypryjskiej Federacji Pracy, Nikozja, zał. 1956, tygodnik w jęz. greckim.

Middle East Economic Survey - tygodniowy przegląd gospodarczo-polityczny w jęz. angielskim, Nikozja, zał. 1957 /w Bejrucie/.

Omikron - miesięcznik dla kobiet, w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1996.

Panorama - tygodnik w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1990.

Safak - tygodnik w jęz. tureckim, Nikozja, zał. 1992.

Selides - tygodnik w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1991.

To Periodiko - tygodnik w jęz. greckim, Nikozja, zał. 1986.

Agencje prasowe

Cyprus News Agency /CNA/ - Nikozja, zał. 1976.

Kuzey Kibris Haber Ajansi /Northern Cyprus News Agency/ - agencja prasowa Cypru Północnego, Nikozja, zał. 1977.

Türk Ajansi Kibris /TAK/ /Turkish News Agency of Cyprus/ - turecka agencja informacyjna Cypru, Nikozja, zał. 1973.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.