Boliwia

2019-07-20 13:58 aktualizacja: 2019-07-22, 12:24
Fot. PAP/ EPA/Luis Angel Reglero

Ustrój

Republika. Do 18 III 2009 r. nosiła nazwę Republika Boliwii. Zgodnie z konstytucją z 7 II 2009 r., zaaprobowaną w referendum z 25 I 2009 r., głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią (bez ograniczenia liczby kadencji). 
Władza ustawodawcza należy do prezydenta i 2-izbowego parlamentu (Wielonarodowego Zgromadzenia Legislacyjnego - Asamblea Legislativa Plurinacional) złożonego z Senatu i Izby Deputowanych. Senat liczy 36 członków, a Izba Deputowanych - 130, wyłanianych w wyborach powszechnych na 5 lat. 
Władzę wykonawczą sprawuje prezydent i powoływany przez niego rząd. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 9 departamentów.

Głowa państwa

prezydent i szef rządu - Juan Evo MORALES AYMA /MAS/ /od 22 I 2006; reelekcje: 2009, 2014/
wiceprezydent - Álvaro GARCÍA LINERA /MAS/
                                                                                    *
poprzedni prezydent i szef rządu - Eduardo RODRÍGUEZ VELTZÉ /bezp./ /9 VI 2005 - 22 I 2006/

Rząd

utworzony 23 I 2017 r., stan po zmianach z 4 IX 2018 r.

ministrowie:
p/u prezydenta - René MARTÍNEZ CALLAHUANCA 
spraw zagranicznych - Diego PARY RODRÍGUEZ
spraw wewnętrznych - Carlos Gustavo ROMERO BONIFAZ
obrony narodowej - Reymy Luis FERREIRA JUSTINIANO
planowania i rozwoju - Mariana PRADO NOYA /kob./ 
gospodarki i finansów - Mario Alberto GUILLÉN SUÁREZ 
ds. ropy naftowej - Luis Alberto SÁNCHEZ FERNÁNDEZ 
energetyki - Rafael ALARCÓN ORIHUELA
ds. rozwoju produkcji i pluralistycznej gospodarki - Eugenio ROJAS APAZA
robót publicznych i budownictwa - Milton CLAROS HINOJOSA 
górnictwa i metalurgii - Félix César NAVARRO MIRANDA
sprawiedliwości i transparentności instytucjonalnej - Héctor Enrique ARCE ZACONETA
pracy, zatrudnienia i opieki społecznej - Héctor Andrés HINOJOSA RODRÍGUEZ
zdrowia - Ariana CAMPERO NAVA /kob./
ochrony środowiska i ds. zasobów wodnych - Carlos René ORTUNO YANEZ 
oświaty - Roberto Iván AGUILAR GÓMEZ
rozwoju wsi i ds. gruntów - César Hugo COCARICO YANA
kultury i turystyki - Wilma ALANOCA MAMANI /kob./
łączności - Gisela Karina LÓPEZ RIVAS /kob./
sportu - Tito Rolando MONTAÑO RIVERA

Parlament

Wielonarodowe Zgromadzenie Legislacyjne /Asamblea Legislativa Plurinacional/

Izba Deputowanych /Cámara de Diputados/
przewodnicząca - Lilly Gabriela MONTAÑO VIAÑA /kob./ /MAS/ 

Podział mandatów po wyborach z 12 października 2014 r.: MAS 88, UD 32, PDC 10. Razem 130.

Izba Deputowanych Boliwia

Senat /Camara de Senadores/
przewodniczący - José Alberto GONZALES SAMANIEGO /MAS/

Podział mandatów po wyborach z 12 października 2014 r.: MAS 25, UD 9, PDC 2. Razem 36.

Senat Boliwia

Partie

Ruch na rzecz Socjalizmu /Movimiento al Socialismo - MAS/ - utworzony w 1987 r.; przywódca: Juan Evo MORALES AYMA. 

Front Jedności Narodowej /Frente de Unidad Nacional - UN/ - utworzony 12 grudnia 2003 r.; przywódca: Samuel DORIA MEDINA. 

Ruch Demokratyczno-Społeczny /Movimiento Demócrata Social - MDS/ - utworzony w 2013 r. z połączenia 2 partii; przewodn.: Óscar ORTIZ ANTELO. 

Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna /Partido Democrata Cristiano - PDC/ - utworzona w 1954 r.; przywódca: Jorge SUÁREZ VARGAS. 

Władza Demokratyczna i Społeczna /Poder Democratico y Social - PODEMOS/ - partia utworzona w 2005 r. w wyniku przekształcenia Nacjonalistycznej Akcji Demokratycznej /Acción Democrática Nacionalista - ADN; zał. 1979/; przywódca: Jorge Fernando QUIROGA RAMÍREZ . 

Sojusz Społeczny /Alianza Social - AS/ - utworzony 9 października 2005 r.; przywódca: René Joaquino CABRERA. 

Rewolucyjny Ruch Nacjonalistyczny /Movimiento Nacionalista Revolucionario - MNR/ - partia utworzona w 1942 r.; przywódca: Guillermo BEDREGAL GUTIÉRREZ. 

Ruch Lewicy Rewolucyjnej - "Nowa Większość" /Movimiento de la Izquierda Revolucionaria - "Nueva Mayoria" - MIR/ - partia utworzona w 1971 r.; przywódca: Jaime PAZ ZAMORA. 

Nowa Siła Republikańska /Nueva Fuerza Republicana - NFR/ - partia utworzona w lipcu 1996 r.; przywódca: Manfred REYES VILLA. 

Krajowy Ruch Pachakuti /Movimiento Indigena Pachakuti - MIP/ - przywódca: Filipe QUISPE HUANCA. 

Związek Solidarności Obywatelskiej /Unión Cívica Solidaridad - UCS/ - partia utworzona w 1989 r.; przywódca: Johnny FERNÁNDEZ. 

Ruch Wolnej Boliwii /Movimiento Bolivia Libre - MBL/ - utworzony w 1985 r. przez frakcję, która oderwała się od Ruchu Lewicy Rewolucyjnej /MIR/. 

Rewolucyjny Front Lewicy /Frente Revolucionario de Izquierda - FRI/ - utworzony w 1996 r.; przywódca: Óscar ZAMORA MEDINACELLI. 

Ruch Bez Strachu /Movimiento Sin Miedo - MSM/ - partia utworzona 11 marca 1999 r.; przywódca: Juan Del GRANADO.
                                                                                    *
Zjednoczona Demokracja /Unidad Demócrata - UD/ - sojusz 2 partii: Frontu Jedności Narodowej /UN/ i Ruchu Demokratyczno-Społecznego /MDS/. 

Plan Postępu na rzecz Boliwii /Plan Progreso para Bolivia - PPB/ - przywódca: Manfred REYES VILLA.

Związki zawodowe

Boliwijska Centrala Robotnicza /Central Obrera Boliviana - COB/ - założona w 1952 r.; autonomiczna; działalność zakazana od 9 XI 1974 do 25 I 1978; liczy 800 000 członków; sekr. gen.: Oscar SALAS MOYA; sekr. wykonawczy: Pedro MONTES.

Prasa

Dzienniki

El Deber - poranny, niezależny, Santa Cruz, zał. 1955. 

El Diario - konserwatywny, poranny, La Paz, zał. 5 IV 1904. 

Hoy - niezależny, poranny i popołudniowy, La Paz, zał. 1968. 

Jornada - niezależny, wieczorny, La Paz, zał. 1964. 

El Mundo - poranny, Santa Cruz, zał. 1979. 

Presencia - katolicki, poranny i wieczorny, La Paz, zał. 1952, po przerwie wznowiony w 1962. 

La Razón - La Paz, zał. 1990. 

Los Tiempos - niezależny, poranny, Cochabamba, zał. 1943. 

Ultima Hora - niezależny, wieczorny, La Paz, zał. 1939.


Czasopisma 

Actualidad Boliviana Confidencial /A.B.C./ - tygodnik, La Paz, zał. 1966. 

Aquí - tygodnik lewicowy, La Paz, zał. 1979. 

Bolivia Libre - dwutygodnik, La Paz. 

Comentarios Económicos de Actualidad /CEA/ - dwutygodnik ekonomiczny, La Paz. 

Información Política y Economica /IPE/ - tygodnik polityczno-gospodarczy, La Paz. 

Informe R - tygodnik, La Paz. 

Notas - tygodnik polityczno-gospodarczy, La Paz. 

El Noticiero - tygodnik, Sucre. 

Prensa Libre - tygodnik, Sucre, zał. 1989. 

Siglo XXI - tygodnik, La Paz. 

Unión - tygodnik, Sucre.


Agencja prasowa

Agencia de Noticias Fides /ANF/ - agencja informacyjna, La Paz, zał. 1979; własność Kościoła katolickiego.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Boliwia

Flaga

Godło

  • Wielonarodowe Państwo Boliwia, Estado Plurinacional de Bolivia
  • Obszar: 1 098 581 km2
  • Ludność: 10 978 389 (2017)
  • Stolica: Sucre
  • Ludność stolicy: 338 281 (2012)
  • Siedziba władz: La Paz
  • Ludność: 2 364 235 (2008)
  • Język urzędowy: hiszpański, keczua, ajmara
  • Święto narodowe: 6 VIII - rocznica proklamowania niepodległości (1825)
  • Jednostka monetarna: 1 boliviano (BOB) = 100 centavos
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, IMF (MFW), Mercosur, NAM, OAS (OPA), WHO
  • Solnisko Salar de Uyuni Fot. PAP/EPA/MARTIN ALIPAZ
    Solnisko Salar de Uyuni Fot. PAP/EPA/MARTIN ALIPAZ
  • Mieszkańcy El Alto kierują się do La Paz Fot. PAP/EPA/CEZARO DE LUCA
    Mieszkańcy El Alto kierują się do La Paz Fot. PAP/EPA/CEZARO DE LUCA
  • Pomnik Ernesto Che Guevary w El Alto Fot. PAP/EPA/MARTIN ALIPAZ
    Pomnik Ernesto Che Guevary w El Alto Fot. PAP/EPA/MARTIN ALIPAZ