Portoryko

2019-07-22 15:50 aktualizacja: 2019-08-05, 08:52
Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA

Ustrój

Od 25 VII 1952 r. "Wolne Państwo Stowarzyszone" ze Stanami Zjednoczonymi, w którym obowiązuje na równi ustawodawstwo amerykańskie i portorykańskie. Portoryko wysyła do Kongresu USA swego komisarza-rezydenta, nie posiadającego jednak prawa głosu. Za obronę i politykę zagraniczną wyspy odpowiedzialny jest Kongres USA. 
Władza wykonawcza należy do gubernatora wyłanianego co 4 lata w wyborach bezpośrednich oraz do powoływanej przez niego Rady Sekretarzy. 
Władzę ustawodawczą sprawuje 2-izbowe Zgromadzenie Ustawodawcze, wybierane w wyborach powszechnych na kadencję 4-letnią, składające się z Izby Reprezentantów i Senatu. W skład Izby Reprezentantów wchodzi obecnie 51 deputowanych, a Senat liczy 27 członków.
                                                                                    *
gubernator - Pedro Rafael PIERLUISI URRUTIA /od 2 VIII 2019/

komisarz-rezydent w Waszyngtonie - Jenniffer Aydin GONZÁLEZ COLÓN /kob./ /PR/ /od 3 I 2017/
                                                                                    *
poprzedni gubernator - Ricardo Antonio /Ricky/ ROSSELLÓ NEVARES /PNP/ /2 I 2017 - 2 VIII 2019/

Rząd

Rada Sekretarzy
utworzona 2 I 2017 r. , stan po zmianach z 2 VIII 2019 r.

sekretarze:
stanu - wakat
skarbu - Raúl MALDONADO GAUTIER 
spraw wewnętrznych - William VILLAFAÑE 
sprawiedliwości - Wanda VÁZQUEZ GARCET /kob./
ds. rodziny - Glorimar ANDÚJAR MATOS /kob./
ochrony środowiska i zasobów naturalnych - Tania VÁZQUEZ RIVERA /kob./
transportu i robót publicznych - Carlos CONTRERAS APONTE
rolnictwa - Carlos A. FLORES ORTEGA
budownictwa mieszkaniowego - Fernando GIL ENSENAT
sportu i rekreacji - Andrés Waldemar VOLMAR MÉNDEZ
ds. rozwoju gospodarczego i handlu - Manuel LABOY RIVERA
robót publicznych - Ramón ROSARIO CORTÉS
oświaty - Julia Beatrice KELEHER /kob./ 
pracy i zasobów ludzkich - Carlos SAAVEDERA  
ds. polityki penitencjarnej - Eric ROLÓN SUÁREZ
zdrowia - Rafael RODRÍGUEZ MERCADO
ds. konsumentów - Michael Pierluisi ROJO

Parlament

Zgromadzenie Ustawodawcze /Asamblea Legislativa/

Izba Reprezentantów /Camara de Representantes/
spiker - Carlos "Johnny" MÉNDEZ NÚÑEZ /PNP/ 

Podział mandatów po wyborach z 8 listopada 2016 r.: PNP 34, PPD 16, PIP 1. Razem 51.

Izba Reprezentantów Portoryko

Senat /Senado/
przewodniczący - Thomas RIVERA SCHATZ /PNP/

Podział mandatów po wyborach z 8 listopada 2016 r.: PNP 21, PPD 4, PIP 1, niezależni 1. Razem 27.

Senat Portoryko

Partie

Nowa Partia Postępowa /Partido Nuevo Progresista - PNP/ - utworzona 20 sierpnia 1967 r.; opowiada się za umocnieniem związków ze St. Zjednoczonymi; przywódca: Thomas RIVERA SCHATZ.

Partia Republikańska Portoryko /Partido Republicano - PR/ - utworzona w 1899 r.; faktycznie stanowi konserwatywne skrzydło Nowej Partii Postępowej; przewodn.: Jenniffer Aydin GONZÁLEZ COLÓN /kob./.

Ludowa Partia Demokratyczna /Partido Popular Democratico - PPD/ - utworzona 22 lipca 1938 r.; optuje za utrzymaniem obecnego statusu państwa stowarzyszonego z USA; przywódca: Aníbal José "Jossie" TORRES.

Partia Niepodległości Portoryko /Partido Independentista Puertorriqueno - PIP/ - utworzona 20 października 1946 r.; przywódca: Rubén BERRÍOS MARTÍNEZ.

Portorykańczycy na rzecz Portoryko /Partido Puertorriquenos por Puerto Rico - PPR/ - partia utworzona 9 maja 2007 r .; przywódca: Rogelio FIGUEROA.

Partia Ludzi Pracy /Partido del Pueblo Trabajador - PPT/ - partia utworzona 5 grudnia 2010 r.; przywódca: Anneliesse SÁNCHEZ ZAMBRANA /kob./.

Związki zawodowe

Federacja Pracy Portoryko /Federación del Trabajo de Puerto Rico - FTPR/ - założona w 1952 r., skupia lokalne filie związków należących jednocześnie do ALF-CIO /zob. Stany Zjednoczone/; należy do MKWZZ/ORIT; liczy 200 000 członków. 

Powszechny Związek Pracowników Portoryko /Unión General de Trabajadores de Puerto Rico - UGTP/ - założony w 1965 r. 

Portorykańska Centrala Pracujących /Central Puertorriquena de Trabajadores - CPT/ - utworzona w 1982 r. 

Powszechna Konfederacja Pracowników Portoryko /Confederación General de Trabajadores de Puerto Rico - CGTPR/ - założona w 1939 r.; liczy 35 000 członków.

Prasa

The Caribbean Business - tygodnik gospodarczy w jęz. angielskim, San Juan, zał. 1973.

Claridad - tygodnik w jęz. hiszpańskim, San Juan, zał. 1959.

La Estrella de Puerto Rico - tygodnik w jęz. hiszpańskim i angielskim, San Juan, zał. 1983.

El Nuevo Dia - dziennik poranny, niezależny, w jęz. hiszpańskim, San Juan, zał. 1909.

Primera Hora - dziennik w jęz. hiszpańskim, San Juan, zał. 1997.

Qué Pasa - przewodnik turystyczny, w jęz. hiszpańskim, kwartalnik, San Juan, zał. 1948.

The San Juan Star - dziennik poranny, w jęz. angielskim, San Juan, zał. 1959.

El Vocero - dziennik w jęz. hiszpańskim, San Juan, zał. 1974.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Portoryko

Flaga

Godło

  • Wolne Stowarzyszone Państwo Portoryko, Estado Libre Asociado de Puerto Rico
  • Obszar: 9 104 km2
  • Ludność: 3 195 153 (2018)
  • Stolica: San Juan
  • Ludność stolicy: 395 326 (2010)
  • Język urzędowy: hiszpański, angielski
  • Święto narodowe: 25 VII - Dzień Konstytucji (1952), 4 VII - Dzień Niepodległości USA (1776)
  • Jednostka monetarna: 1 dolar Stanów Zjednoczonych (USD) = 100 centów
  • Cmentarz Santa Maria Magdalena de Pazzis w San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA
    Cmentarz Santa Maria Magdalena de Pazzis w San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA
  • Uczestnicy festynu Fiestas de la Calle San Sebastian w San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA
    Uczestnicy festynu Fiestas de la Calle San Sebastian w San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA
  • Hiszpański statek Juan Sebastian Elcano wpływa do portu San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA
    Hiszpański statek Juan Sebastian Elcano wpływa do portu San Juan Fot. PAP/EPA/THAIS LLORCA