Wenezuela

Ustrój

Republika związkowa, w której skład wchodzą 23 stany i dystrykt federalny. 
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 15 XII 1999 r., która weszła w życie 30 XII 1999 r. (ostatnio modyfikowana w 2009 r.), głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 6 lat. Prezydent mianuje wiceprezydenta. 
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego Zgromadzenia Narodowego o kadencji 6-letniej, wybieranego w głosowaniu powszechnym. W jego skład wchodzi obecnie 167 deputowanych (164 wybieranych bezpośrednio i 3 przedstawicieli rdzennej ludności). 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, któremu przewodniczy i który powołuje prezydent.
30 VII 2017 r., w wyborach, powołano 545-osobowe Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, którego zadaniem jest zmiana konstytucji kraju i gruntowna przebudowa państwa. Konstytuanta (nieuznawana przez większość państw Ameryki Łacińskiej, USA i UE) pełni nadrzędną rolę nad innymi organami władzy. 18 VIII 2017 r. Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, w którego skład wchodzą jedynie zwolennicy partii rządzącej, podjęło jednomyślną decyzję o przejęciu prerogatyw parlamentu.
Poszczególne stany posiadają własne organa władzy ustawodawczej i wykonawczej; na czele władz stanowych stoją gubernatorzy wybierani w wyborach powszechnych. 
Stany: Amazonas, Anzoátegui, Apure, Aragua, Barinas, Bolívar, Carabobo, Cojedes, Delta Amacuro, Falcón, Guárico, Lara, Mérida, Miranda, Monagas, Nueva Esparta, Portuguesa, Sucre, Táchira, Trujillo, Vargas, Yaracuy, Zulia.

Głowa państwa

prezydent i szef rządu - Nicolás MADURO MOROS /PSUV/ /od 19 IV 2013; reelekcja 2018/
I wiceprezydent - Delcy Eloína RODRÍGUEZ GÓMEZ /kob./ /PSUV/ /od 14 VI 2018/
wiceprezydent ds. gospodarki oraz min. ds. przemysłu i produkcji narodowej - Tareck El AISSAMI
wiceprezydent ds. planowania oraz min. planowania - Ricardo José MENÉNDEZ PRIETO 
wiceprezydent ds. rozwoju społecznego oraz min. oświaty - Elías José JAUA MILANO  
wiceprezydent ds. bezpieczeństwa i suwerenności politycznej - Vladimir PADRINO LÓPEZ 
wiceprezydent ds. komunikacji i kultury oraz min. łączności i informacji - Jorge Jesús RODRÍGUEZ GÓMEZ 
wiceprezydent ds. rozwoju terytorialnego oraz min. ds. wspólnot i ruchów społecznych - Aristóbulo ISTÚRIZ ALMEIDA 
wiceprezydent ds. robót i służb publicznych oraz min. energetyki - Luis MOTTA DOMÍNGUEZ
                                                                                    *
poprzedni prezydent i szef rządu - Hugo Rafael CHÁVEZ FRÍAS /PSUV/ /2 II 1999 - 5 III 2013/
---------------
Od 8 marca 2013 r. do 19 kwietnia 2013 r. obowiązki prezydenta pełnił wiceprezydent Nicolás MADURO MOROS
                                                                                    *
23 stycznia 2019 r., podczas kolejnego protestu przeciwników rządów N. MADURO, lider wenezuelskiej opozycji i przewodniczący Zgromadzenia Narodowego Juan Gerardo GUAIDÓ MÁRQUEZ /VP/ ogłosił się tymczasowym prezydentem. 4 lutego 2019 r. kilkanaście państw Unii Europejskiej, w tym Polska, uznało Juana GUAIDÓ za tymczasowego prezydenta Wenezueli.

Rząd

utworzony 14 VI 2018 r., stan po zmianach z 25 VI 2018 r.

ministrowie:
p/u prezydenta - Jorge MÁRQUEZ
spraw zagranicznych - Jorge ARREAZA 
spraw wewnętrznych, sprawiedliwości i ds. pokoju - Néstor Luis REVEROL TORRES
obrony - Vladimir PADRINO LÓPEZ 
gospodarki i finansów - Simón ZERPA 
turystyki - Stella LUGO /kob./
ds. produkcji rolnej i gruntów - Wilmar CASTRO SOTELDO
rybołówstwa i gospodarki wodnej - Dante RIVAS
rolnictwa w okręgach miejskich - Mayerlin ARIAS
zdrowia - Carlos Humberto ALVARADO GONZÁLEZ 
ds. społecznego procesu pracy - Eduardo PIÑATE
budownictwa mieszkaniowego i urbanizacji - Ildemaro Moisés VILLARROEL ARISMENDI 
ds. socjalizmu ekologicznego i zasobów wodnych - Heryck RANGEL
ds. ropy naftowej i energetyki - Manuel QUEVEDO
szkolnictwa wyższego, nauki i techniki - Hugbel ROA
gospodarki żywnościowej - Luis Alberto MEDINA   
kultury - Ernesto Emilio VILLEGAS POLJAK 
ds. młodzieży i sportu - Pedro INFANTE
ds. rdzennej ludności - Aloha Joselyn NÚÑEZ GUTIÉRREZ /kob./
ds. kobiet i równouprawnienia - Caryl Lynn BERTHO MONTAÑO /kob./
ds. służb penitencjarnych - María Iris VARELA RANGEL /kob./
robót publicznych - Marleny Josefina CONTRERAS HERNÁNDEZ /kob./ 
transportu - Hipólito ABREU 
przemysłu kluczowego i strategicznego - Juán ARIAS
ds. rozwoju zasobów mineralnych - Víctor CANO
handlu zagranicznego i inwestycji zagranicznych - Yomana KOTEICH /kob./
ds. ochrony wód - Evelyn VÁSQUEZ /kob./

Parlament

Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne /Asamblea Nacional Constituyente/
przewodniczący - Diosdado CABELLO RONDÓN /PSUV/ 

Powołane w wyborach 30 lipca 2017 r. Posiedzenie inauguracyjne odbyło się 4 sierpnia 2017 r.
                                                                                    *
Zgromadzenie Narodowe /Asamblea Nacional/
przewodniczący - Juan Gerardo GUAIDÓ MÁRQUEZ /VP/

Podział mandatów po wyborach z 6 grudnia 2015 r.: MUD 112, PSUV 55. Razem 167.

---------------
18 VIII 2017 r. Narodowe Zgromadzenie Konstytucyjne, w którego skład wchodzą jedynie zwolennicy partii rządzącej, podjęło jednomyślną decyzję o przejęciu prerogatyw parlamentu.

Partie

Zjednoczona Partia Socjalistyczna Wenezueli /Partido Socialista Unido de Venezuela - PSUV/ - utworzona 20 października 2007 r. na bazie Ruchu V Republiki /Movimiento V República - MVR; zał. VII 1997/ oraz kilku mniejszych ugrupowań; przywódca: Nicolás MADURO MOROS. 

Na rzecz Demokracji Społecznej /Por la Democracia Social - PODEMOS/ - partia utworzona w 2003 r.; w 2012 r. podzieliła się na 2 frakcje; przywódcy frakcji: Ismael GARCIA i Didalco BOLIVAR. 

Ojczyzna dla Wszystkich /Patria para Todos - PPT/ - partia utworzona w 1998 r. przez dysydentów ze Sprawy Radykalnej; sekr. gen.: José ALBORNOZ. 

Akcja Demokratyczna /Acción Democrática - AD/ - utworzona 13 września 1941 r.; we wrześniu 2000 r. w partii nastąpił rozłam; przywódca: Isabel CARMONA de SERRA /kob./; sekr. gen.: Henry Liandro RAMOS ALLUP. 

Partia Społeczno-Chrześcijańska /Partido Social Cristiano - COPEI/ - utworzona 13 stycznia 1946 r.; do 1948 r. nosiła nazwę "Komitet ds. Organizacji Niezależnej Polityki Wyborczej" /Comitado Organización Politica Electoral Independiente - COPEI/; przewodn.: Roberto ENRIQUEZ; sekr. gen.: Jesus Alberto BARRIOS. 

Plan Wenezueli /Proyecto Venezuela - PV/ - partia utworzona w 1998 r.; przywódca: Henrique SALAS RÖMER. 

Ruch na rzecz Socjalizmu /Movimiento al Socialismo - MAS/ - utworzony w 1971 r. przez dysydentów z PCV; przewodn.: Leopoldo PUCHI. 

Sprawa Radykalna /La Causa Radical - LCR/ - partia utworzona w 1989 r.; przywódca: Andrés VELASQUEZ. 

Komunistyczna Partia Wenezueli /Partido Comunista de Venezuela - PCV/ - utworzona 5 marca 1931 r.; ostatecznie ukształtowała się w 1937 r.; w latach 1948-58 oraz od V 1962 r. do 26 III 1969 r. działała nielegalnie; sekr. gen.: Oscar FIGUERA. 

Najpierw Sprawiedliwość /Primero Justicia - PJ/ - partia utworzona w 2000 r.; przywódca: Henrique CAPRILES RADONSKI; koordynator krajowy: Julio BORGES; sekr. gen.: Tomás GUANIPA.

Nowa Era /Un Nuevo Tiempo - UNT/ - partia utworzona w 1999 r.; przywódca: Omar Enrique BARBOZA GUTIÉRREZ .

Wola Ludu /Voluntad Popular - VP/ - partia socjaldemokratyczna utworzona 5 grudnia 2009 r.; przywódca: Leopoldo Eduardo LÓPEZ MENDOZA.
                                                                                    *
Koalicja na rzecz Jedności Demokratycznej /Mesa de la Unidad Democrática - MUD/ - koalicja centrowa utworzona 23 stycznia 2008 r., obecnie w jej skład wchodzi ok. 30 partii opozycyjnych m.in. AD, COPEI, UNT, PJ i LCR; przywódca: Henrique CAPRILES RADONSKI; sekr. gen.: Jesus TORREALBA.

Związki zawodowe

Narodowy Związek Pracujących Wenezueli /Unión Nacional de Trabajadores de Venezuela - UNT/ - utworzony w 2003 r. 

Konfederacja Pracujących Wenezueli /Confederación de Trabajadores de Venezuela - CTV/ - utworzona w 1936 r.; liczy ok. 850 000 członków. 

Narodowy Ruch Pracujących na rzecz Wyzwolenia /Movimiento Nacional de Trabajadores para la Liberación - MONTRAL/ - utworzony w 1974 r.

Prasa

Dzienniki

Correo del Orinoco - oficjalny, w jęz. angielskim i hiszpańskim, zał. 2009.

Diario VEA - rządowy, Caracas, zał. 2003.

Meridiano - poranny, sportowy, Caracas, zał. 1969.

El Mundo - wieczorny, niezależny, Caracas, zał. 1958, od IV 2009 wyłącznie wydanie internetowe.

El Nacional - poranny, niezależny, Caracas, zał. 3 VIII 1943.

El Nuevo Pais - Caracas, zał. 1988.

Panorama - poranny, w jęz. hiszpańskim i angielskim, Maracaibo, zał. 1914.

Tal Cual - wieczorny, Caracas, zał. 2000.

El Tiempo - Porto la Cruz, zał. 1958.

Ultimas Noticias - poranny, niezależny, Caracas, zał. 1941.

El Universal - poranny, Caracas, zał. 1909.

2001 - popołudniowy, niezależny, Caracas, zał. 1973.

Czasopisma 

Alarma - dwutygodnik polityczny, Caracas, zał. 1977. 

Bohemia Venezolana - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas, zał. 1966. 

Elite - tygodnik, Caracas, zał. 1925. 

Momento - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas, zał. 1959. 

La Semana - tygodnik ogólnoinformacyjny, Caracas. 

Variedades - tygodnik poświęcony sprawom kobiet, Caracas. 

Venezuela Gráfica - tygodnik ilustrowany, Caracas, zał. 1951.

Agencje prasowe

Agencia Venezolana de Noticias /AVN/ - założona w 1977 r. jako Venpres; od 2005 r. do 20 VI 2010 r. nosiła nazwę Agencia Bolivariana de Noticias /ABN/.