Egipt

2019-05-31 15:39 aktualizacja: 2019-07-10, 10:09
Fot. PAP/EPA/KHALED ELFIQI

Ustrój

Republika. Obecną nazwę nosi od 2 IX 1971 r. Poprzednio, od 1958 r. nosiła nazwę Zjednoczona Republika Arabska. 
Zgodnie z konstytucją przyjętą w referendum z 14-15 I 2014 r., która weszła w życie 18 I 2014 r., ostatnio modyfikowaną 16 IV 2019 r., głową państwa jest prezydent wybierany na 4 lata w głosowaniu powszechnym maksimum na 2 kolejne kadencje. Poprawka do konstytucji z 16 IV 2019 r. (zatwierdzona w referendum 20-22 IV 2019 r.) wydłuża obecnie trwającą kadencję prezydenta do 6 lat i pozwala mu na ubieganie się o jeszcze jedną 6-letnią kadencję.
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu - Izby Reprezentantów o kadencji 5-letniej, w której skład wchodzi 596 deputowanych, w tym 568 wybieranych /448 kandydatów indywidualnych i 120 mandatów dla kobiet, młodzieży i chrześcijan/ oraz 28 mianowanych przez prezydenta. Poprawka do konstytucji z 16 IV 2019 r. przewiduje przywrócenie Senatu, a w Izbie Reprezentantów, która stanie się niższą izbą parlamentu, jedna czwarta miejsc będzie zarezerwowana dla kobiet. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym kraj jest podzielony na 29 prowincji (muhafaz).

Głowa państwa

prezydent - Abd el-Fatah es-SISI /niezal./ /od 8 VI 2014, reelekcja 2018/
                                                                                    *
poprzedni tymczasowy prezydent - Adli MANSUR  /4 VII 2013 - 8 VI 2014/

Rząd

utworzony 14 VI 2018 r., stan po zmianach z 10 III 2019 r.

premier oraz min. budownictwa mieszkaniowego - Mustafa Kamal el-MADBULI /niezal./ /od 7 VI 2018/

ministrowie:
spraw zagranicznych - Sameh Hasan SZUKRI
spraw wewnętrznych - Mahmud Taufik Abd el-Gawad TAUFIK
obrony i ds. produkcji zbrojeniowej - Mohammed Ahmed ZAKI
ds. inwestycji i współpracy międzynarodowej - Sahar Abd el-Monim NASR /kob./
oświaty - Tarik Galal SZAWKI
szkolnictwa wyższego i badań naukowych - Chalid Abd el-GHAFAR
finansów - Mohammed Ahmed MAIT
ochrony środowiska - Jasmin Salah ed-Din FUAD Abd el-AZIZ /kob./
kultury - Inas Abd ed-DAJIM /kob./
ds. dóbr religijnych - Mohammed Mochtar GOMA 
elektryczności - Mohamed Ahmed SZAKIR
ds. ropy naftowej i zasobów mineralnych - Tarik Ahmed Abd el-Kadir el-MOLA
ds. imigracji i diaspory - Nabila Makram Abd esz-Szahid WASIF /kob./ 
sprawiedliwości - Mohammed Hosam Ahmed Abd el-REHIM
ds. zasobów wodnych i nawadniania - Mohammed Abd el-Ati Sajed MOHAMMED
ds. zabytków starożytności - Chalid el-ANANI
elektryfikacji i ds. energii odnawialnej - Mohammed Hamed Szakir el-MERKABI
ds. solidarności społecznej - Ghada Fatahi Ismail WALI /kob./
ds. siły roboczej - Mohammed Mahmud SAFAN
ds. zaopatrzenia i handlu wewnętrznego - Ali es-Sajed MOSELHI
ds. parlamentu - Omar el-Chatab MARWAN
planowania i reformy administracyjnej - Hala Helmi es-SAID /kob./
transportu - gen. Kamel el-WAZIR
turystyki - Rania el-MASZAT /kob./
lotnictwa cywilnego - Mohammed Junis el-MASRI
zdrowia i ds. ludności - Hala Mustafa es-Sajed ZAJED /kob./
rolnictwa i ds. gruntów - Ezzeddin Omar Ezzeddin Abo SETIT
łączności i technologii informacyjnych - Amr Ahmed Samih TALAT 
handlu i przemysłu - Amr Ad el-Bajumi NASAR
ds. sektora przedsiębiorstw państwowych - Hiszam Anwar TAUFIK
stanu ds. produkcji zbrojeniowej - Mohammed Said el-ASAR
stanu ds. młodzieży i sportu - Aszraf SOBHI 
stanu ds. rozwoju lokalnego - Mahmud Sajed SZARAWI
                                                                                    *
poprzedni premier - Szerif ISMAIL  /19 IX 2015 - 7 VI 2018/

Parlament

Izba Reprezentantów /Madżlis el-Nuwab/
spiker - Ali Abd el-Aal SAJED AHMED

Podział mandatów po wyborach, które odbyły się w kilku turach od 17 października 2015 r. do 2 grudnia 2015 r.: FEP 65, NFP 51, "Wafd" 35, RPP 13, el-Nur 11, ESDP 4, NPUP 1, inne 57, niezależni 331, mianowani 28. Razem 596.

Egipt parlament

Partie

Partia Wolnych Egipcjan /Hizb el-Masrjin el-Ahrar; Free Egyptians Party - FEP/ - utworzona 3 kwietnia 2011 r.; przewodn.: Essam CHALIL.

Partia Przyszłości Narodu /Hizb Mostakbal Watan; Nation's Future Party - NFP/ - utworzona w 2014 r.; przywódca: Mohammed BADRAN; sekr. gen.: Aszraf RASZAD.

Partia "Wafd" - reaktywowana w 1983 r.; nawiązuje do partii "Wafd" /zał. 1918/, która odgrywała dominującą rolę polityczną w latach 1920-1952; przewodn.: Said el-BADAWI.

Republikańska Partia Ludowa /Hizb el-Szaab el-Gomhuri; Republican Peoples Party - RPP/ - utworzona w 2012 r.; przywódca: Hazim OMAR.

Partia Nur "Światło" /Hizb el-Nur/ - utworzona 25 stycznia 2011 r.; ultrakonserwatywna; przewodn.: Emad Abd el-GHAFUR.

Egipska Partia Socjaldemokratyczna /Hizb al-Masri el-Demokrati el-Egtmai; Egyptian Social Democratic Party - ESDP/ - utworzona 29 marca 2011 r.; sekr. gen.: Mohammed Abd el-GHAR.

Narodowo-Postępowa Partia Jedności /Nationalist Progressive Unionist Party - NPUP/ - założona w 1976 r.; przywódca: Mohammed Rifat es-SAID.

Egipska Partia Socjalistyczna - utworzona 18 czerwca 2011 r.; przewodn.: Ahmed Baha ed-Din SZABAN.

Partia Sprawiedliwości /PS/ /Hizb el-Adl/ - utworzona w maju 2011 r.

Partia Liberalna /PL/ /Hizb el-Ahrar/ - utworzona w 1976r.; przewodn.: Helmi Ahmed SALIM.

Partia Narodu /al-Umma/ - islamska partia religijna; uzyskała zgodę na prowadzenie legalnej działalności w 1983 r.; przewodn.: Ahmed el-Sabahi CHALIL.

Partia "Młody Egipt" /PME/ /Misr el-Fatah/ - zalegalizowana 14 kwietnia 1990 r.; przewodn.: Abd el-Hakim Abd el-Madżid CHALIL.

Partia Zielonych /PZ/ /Hizb el-Chodr/ - utworzona w 1989 r., zalegalizowana 14 kwietnia 1990 r.; przewodn.: Abd el-Moneim el-ASAR.

Arabska Demokratyczna Partia Naserowska /Arab Democratic Nasserist Party - ADNP/ - utworzona 19 kwietnia 1992 r.; przewodn.: Sameh ASZUR.

Partia Centrum /PC/ /Hizb el-Wasat/ - utworzona w styczniu 1996 r.; przywódca: Abu el-Ila MADI.

Partia "Jutro" /Hizb el-Ghad/ - zarejestrowana 27 października 2004 r.; przewodn.: Musa Mustafa MUSA.

Partia Konstytucji /PK/ - utworzona 28 kwietnia 2012 r.; przywódca: Mohammed el-BARADEI.

Partia Silnego Egiptu /PSE/ /Misr el-Kaweja/ - utworzona 5 lipca 2012 r.; przewodn.: Abd el-Moneim Abul FUTUH.

Partia Budowy i Rozwoju /PBiR/ /Hizb el-Bina wa el-Tanmia/ - utworzona 20 kwietnia 2011 r.; przewodn.: Nasr Abd el-SALAM.

Demokratyczna Partia Pokoju /Democratic Peace Party - DPP/ - utworzona 4 lipca 2005 r.; przewodn.: Ahmed FADALI.

Partia Konferencji /Conference Party - CP/ - utworzona 18 września 2012 r.; przewodn.: Omar el-Mochtar SEMEIDA.

Partia Wolności /Freedom Party - FP/ - utworzona 17 lipca 2011 r.; przewodn.: Mamduh HASSAN.

Egipski Ruch Patriotyczny /Egyptian Patriotic Movement - EPM/ - utworzona 2 grudnia 2012 r.; przywódca: Ibrahim DARWISZ.

Partia "Moja Ojczyzna Egipt" /My Homeland Egypt Party - MHEP/ - utworzona w grudniu 2013 r.; przywódca: Kadri abu HUSEJN.

Partia "Nowoczesny Egipt" /Hizb masr el-Haditha; Modern Egypt Party - MEP/ - utworzona 3 lipca 2011 r.; przywódca: Nabil DEIBIS.

Partia Konserwatywna /Hizb el-Mohafizin; Conservative Party - CP/ - utworzona 13 marca 2006 r.; przewodn.: Akmal KURTAM.

Partia Reformy i Rozwoju - Misruna /Hizb el-Islah wa el-Tanmija; Reform and Development Misruna Party/ - partia utworzona w 2009 r.; przewodn.: Anwar Essmat SADAT.

Demokratyczna Partia Sadata /Sadat Democratic Party - SDP/ - przywódca: Effat el-SADAT.

Partia "My Jesteśmy Narodem" /We are the People Party - WPP/ - utworzona w styczniu 2014 r. przez 270 członków byłego parlamentu; przywódca: Mahmud NAFADI.

Partia Wolności i Sprawiedliwości /PWiS/ /Hizb el-Hurija wa el-Adala/ - była islamska partia polityczna, utworzona 30 kwietnia 2011 r. przez Bractwo Muzułmańskie; zarejestrowana 7 czerwca 2011 r.; rozwiązana 9 sierpnia 2014 r.

Związki zawodowe

Egipska Federacja Związków Zawodowych /Egyptian Trade Union Federation - ETUF/ - założona w 1957 r.; do 1960 r. nosiła nazwę Egipskiej Konfederacji Pracy , później Egipskiej Federacji Pracy; należy do AATUF i ICATU; liczy ok. 5 mln członków.

Prasa

Dzienniki

Kair

al-Achbar /Wiadomości/ - niezależny, poranny, zał. 1 V 1952;  wyd. sobotnie pt. "Achbar al-Jaum" /zob./.

al-Ahram /Piramidy/ - poranny, niezależny, zał. 5 VIII 1875.

Arew - wieczorny w jęz. ormiańskim; zał. 11 V 1915.

Daily News Egypt - poranny w jęz. angielskim, zał. 1 V 2005.

The Egyptian Gazette - poranny, w jęz. angielskim, zał. 26 I 1880; wyd. niedzielne pt. "Egyptian Mail" /zob./.

al-Gumhurija /Republika/ - poranny, zał. 1954 pt. "al-Gumhurija al-Szaab", od 1959 ukazuje się pod obecnym tytułem.

al-Misaa /Wieczór/ - wieczorny, zał. 1956.

Le Progres Egyptien - poranny w jęz. francuskim, zał. 1893; w niedzielę ukazuje się pt. "Progres Dimanche".

al-Wafd /Delegacja/ - organ Partii "Nowy Wafd", zał. 1984, poprzednio ukazywał się jako tygodnik.

Aleksandria

al-Ittihad al-Misri - wieczorny, zał. 1871.

Le Journal d'Alexandrie - wieczorny, w jęz. francuskim.

La Réforme - w jęz. francuskim.

al-Safir /Ambasador/ - wieczorny, zał. 1924.


Czasopisma

Kair

Achbar al-Jaum /Wiadomości Dnia/ - tygodnik polityczny, zał. 1944; ukazuje się w sobotę jako tygodniowe wydanie "al-Achbar" /zob./.

al-Ahram al-Arabi - tygodnik polityczno-społeczno-gospodarczy, zał. 1997.

al-Ahram Hebdo - tygodnik w jęz. francuskim, zał. 1994.

Egypt Today - miesięcznik w jęz. angielskim, zał. 1979.

Hawa'a /Ewa/ - tygodnik dla kobiet, zał. 1955; nakł. 210 000.

al-Hilal /Półksiężyc/ - miesięcznik społeczno-polityczny i literacki, zał. 1892.

The Middle East Observer - tygodnik handlowo-przemysłowy w jęz. angielskim, specjalizuje się w problemach gospodarczych krajów Bliskiego Wschodu i rynków afrykańskich; zał. 1954.

al-Mussawar /Ilustrowany/ - ilustrowany tygodnik literacko-polityczny, zał. 1925.

October - miesięcznik społeczno-polityczny, zał. 1976.

Rose al-Jusef - tygodnik polityczny, zał. 1925, rozpowszechniany w wielu krajach arabskich; miesięczne wydanie w jęz. angielskim.

al-Szaab - zał. 1979 jako tygodnik; obecnie dwutygodnik.

Aleksandria

al-Ahad al-Gedid - tygodnik, zał. 1936.

La Réforme Illustré - tygodnik w jęz. francuskim.


Agencja prasowa

al-Wikala al-Anbai al-Szarki al-Aswati - Middle East News Agency /MENA/ - rządowa agencja informacyjna, Kair, zał. 15 XII 1955; nadaje codzienne serwisy w jęz. arabskim, angielskim i francuskim.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Egipt

Flaga

Godło

  • Arabska Republika Egiptu, Dżumhurija Misr al-Arabija
  • Obszar: 1 002 450 km2
  • Ludność: 92 289 800 (I 2017)
  • Stolica: Kair
  • Ludność stolicy: 19 439 541 (2011) (zespół miejski)
  • Język urzędowy: arabski
  • Święto narodowe: 23 VII - rocznica rewolucji (1952)
  • Jednostka monetarna: 1 funt egipski (EGP) = 100 piastrów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, AL, IMF (MFW), NAM, OAPEC, AU, WHO, WTO
  • Mauzoleum rodziny Mohammeda Ali Paszy Fot. PAP/EPA/MIKE NELSON
    Mauzoleum rodziny Mohammeda Ali Paszy Fot. PAP/EPA/MIKE NELSON
  • Meczet sułtana Hassana w Kairze Fot. PAP/EPA/KHALED EL-FIQI
    Meczet sułtana Hassana w Kairze Fot. PAP/EPA/KHALED EL-FIQI
  • Świątynia Hatszepsut niedaleko Luksoru Fot. PAP/EPA/KHALED EL-FIQI
    Świątynia Hatszepsut niedaleko Luksoru Fot. PAP/EPA/KHALED EL-FIQI