Republika Środkowoafrykańska
Ustrój
Republika od 20 IX 1979 r., proklamowana w wyniku zamachu stanu. Od 4 XII 1976 r. do 20 IX 1979 r. cesarstwo. Poprzednio kolonia francuska, a następnie od 1 XII 1958 r. republika wchodząca w skład Wspólnoty Francuskiej, niepodległa od 13 VIII 1960 r.
Zgodnie z konstytucją zaaprobowaną w referendum 13-14 XII 2015 r., głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na kadencję 5-letnią (z prawem do jednej reelekcji).
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, składającego się z izby niższej - Zgromadzenia Narodowego, w którego skład wchodzi 131 deputowanych i izby wyższej - Senatu (konstytucja przewiduje utworzenie izby wyższej).
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływany przez prezydenta.
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 14 prefektur, 2 prefektury ekonomiczne i okręg autonomiczny Bangi.
Głowa państwa
prezydent - Faustin Archange TOUADÉRA /niezal./ /od 30 III 2016/
*
poprzedni prezydent - Catherine SAMBA-PANZA /kob./ /23 I 2014 - 30 III 2016/
Rząd
utworzony 3 III 2019 r.
premier - Firmin NGRÉBADA /od 25 II 2019/
ministrowie:
spraw zagranicznych i diaspory - Sylvie BAIPO-TEMON /kob./
spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa publicznego - Henri WANZET LINGUISSARA
obrony narodowej i rekonstrukcji armii - Marie Noëlle KOYARA /kob./
finansów i budżetu - Henri Marie DONDRA
gospodarki, planowania i współpracy - Félix MOLOUA
sprawiedliwości, praw człowieka i strażnik pieczęci - Flavien MBATA
górnictwa i geologii - Léopold MBOLI FATRANE
ds. akcji humanitarnych i pojednania narodowego - Virginie MBAIKOUA /kob./
łączności i ds. mediów oraz rzecznik rządu - Ange Maxime KAZAGUI
rolnictwa i rozwoju wsi - Honoré FEIZOURÉ
ds. poczt i telekomunikacji - Justin GOURNA-ZACKO
szkolnictwa podstawowego, średniego, technicznego i walki z analfabetyzmem - Moukadas NOURE
pracy, zatrudnienia, opieki społecznej i kształcenia zawodowego - Jean-Christophe NGUINZA
ds. kobiet, rodziny i opieki nad dziećmi - Aline Gisele PANA /kob./
szkolnictwa wyższego - Jean-Jacques SANZE
zdrowia i ludności - Pierre SOMSE
ochrony środowiska i ustawicznego rozwoju - Thierrv KAMACH
ds. kontaktów z instytucjami - Eugénie Lucienne NGBONDO /kob./
badań naukowych i innowacji technologicznych - Ginette AMARA /kob./
ds. rozwoju energetyki i zasobów wodnych - Guismala AMZA
ds. administracji terytorialnej, decentralizacji i rozwoju lokalnego - Augustin Yangana YAHOTE
transportu i lotnictwa cywilnego - Arnauld Djoubaye ABAZENE
ds. rozbrojenia, demobilizacji, reintegracji i repatriacji - Maxime MOKOM
handlu i przemysłu - Hugues TCHENELET
ds. zasobów wodnych, leśnictwa, myślistwa i rybołówstwa - Amine IDRIS
ds. hodowli i weterynarii - Soulemane DAOUDA
ds. małych i średnich przedsiębiorstw, rzemiosła i sektora państwowego - Mireille SANGAMI /kob./
ds. młodzieży i sportu - Régis Lionel DOUNDA
robót publicznych i utrzymania dróg - Moustapha MOCTAR
ds. administracji państwowej - Bertin BEA
ds. urbanizacji, miast i mieszkalnictwa - Gina LAWSON ROOSALEM /kob./
modernizacji administracji i innowacji w służbach publicznych - Adama CHAIBOU
ds. sztuki, kultury i turystyki - Dieudonné NDOMATE
sekr. gen. rządu - Maxime BALALOU
*
poprzedni premier - Simplice Mathieu SARANGJI /11 IV 2016 - 22 II 2019/
Parlament
Zgromadzenie Narodowe /Assemblée Nationale/
przewodniczący - Karim MECKASSOUA
Podział mandatów po wyborach z 14 lutego i 31 marca 2016 r.: UNDP 13, URCA 13, RDC 10, MLPC 9, KNK 7, MDD 2, PUN 1, inne 20, niezależni 56. Razem 131.
Partie
Związek Narodowy na rzecz Demokracji i Postępu /Union Nationale pour la Démocratie et le Progrès - UNDP/ - partia utworzona w 2014 r.; przywódca: Amine MICHEL.
Związek na rzecz Odnowy Republiki Środkowoafrykańskiej /Union pour le Renoveau Centrafricain - URCA/ - utworzony 25 października 2013 r.; przywódca: Anicet-Georges DOLOGUÉLÉ.
Środkowoafrykańskie Zrzeszenie Demokratyczne /Rassemblement Démocratique Centrafricain - RDC/ - utworzone w lutym 1987 r.; do 6 VII 1991 r. jedyna legalna partia w kraju.
Ruch na rzecz Wyzwolenia Ludu Afryki Środkowej /Mouvement pour la Libération du Peuple Centrafricain - MLPC/ - utworzony w 1979 r.; od września 1981 do lipca 1991 r. działał nielegalnie; przywódca: Martin ZIGUÉLÉ.
Konwergencja Narodowa "Kwa Na Kwa" /Convergence Nationale "Kwa Na Kwa" - KNK/ - utworzona 21 sierpnia 2004 r. jako koalicja partii skupionych wokół kandydata na prezydenta Françoisa Bozizé; następnie od 21 sierpnia 2009 r. samodzielna partia polityczna; przywódca: François BOZIZÉ.
Ruch na rzecz Demokracji i Rozwoju /Mouvement pour la Démocratie et le Développement - MDD/ - utworzony w 1993 r.; przywódca: Louis PAPÉNIAH.
Partia Jedności Narodowej /Parti de l'Unité Nationale - PUN/ - przywódca: Jean-Paul NGOUPANDÉ.
Zgromadzenie na rzecz Republiki /Rassemblement pour la République - RPR/ - utworzone w 2013 r.; przywódca: Alexandre-Ferdinand NGUENDET.
Partia Socjaldemokratyczna /Parti Social-Démocrate - PSD/ - zarejestrowana w sierpniu 1991 r.; przewodn.: Enoch DERANT-LAKOUÉ.
Front Patriotyczny na rzecz Postępu /Front Patriotique pour le Progrès - FPP/ - utworzony w 1972 r.; przywódca: Alexandre GOUMBA.
Sojusz na rzecz Demokracji i Postępu /Alliance pour la Démocratie et le Progres - ADP/ - partia utworzona w 1991 r.; przywódca: Olivier GABIRAULT.
Partia Liberalno-Demokratyczna /Parti Liberal-Démocrate - PLD/ - utworzona w 1991 r.; przywódca: Nestor KOMBO-NAGUEMON.
Konwencja Narodowa /Convention Nationale - CN/ - partia utworzona w 1991 r.; przywódca: David GALIAMBO.
Związki zawodowe
Unia Związków Zawodowych Pracowników Środkowoafrykańskich /L'Union Syndicale des Travailleurs Centrafricains - USTC/
Prasa
Le Citoyen - dziennik niezależny, Bangi, zał. 1986.
Demain le Monde - dwutygodnik niezależny, Bangi, zał. 1985.
Journal Officiel de la République Centrafricaine - dwutygodnik rządowy, Bangi, zał. 1974.
Nations Nouvelles - czasopismo polityczne, Bangi.
Le Novateur - dziennik niezależny, Bangi; nakł. 750 egz.
Le Peuple - tygodnik, Bangi, zał. 1995.
Le Progres - miesięcznik, Bangi, zał. 1991; nakł. 2000.
E le Sango - dziennik, Bangi, zał. 1986.
Agencja prasowa
Agence Centrafricaine de Presse /ACAP/ - Bangi, zał. 1974.
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
Republika Środkowoafrykańska
Flaga
Godło
- Republika Środkowoafrykańska, République Centrafricaine, Ködörösese tî Beafrîka
- Obszar: 622 984 km2
- Ludność: 5 043 280 (2017)
- Stolica: Bangi
- Ludność stolicy: 734 350 (2012)
- Język urzędowy: francuski, sango
- Święto narodowe: 1 XII - rocznica proklamowania republiki (1958)
- Jednostka monetarna: 1 frank CFA (XAF) = 100 centymów
- Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, ACP, IMF (MFW), NAM, AU, WTO, WHO
-
Katedra w Bangi Fot. PAP/EPA/DANIEL DAL ZENNARO
-
Siły pokojowe w Bangi Fot. PAP/EPA/LEGNAN KOULA
Afryka
- Algieria
- Angola
- Benin
- Botswana
- Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
- Burkina Faso
- Czad
- Demokratyczna Republika Konga
- Dżibuti
- Egipt
- Erytrea
- Eswatini
- Etiopia
- Gabon
- Gambia
- Ghana
- Gwinea
- Gwinea Równikowa
- Gwinea-Bissau
- Kamerun
- Kenia
- Komory
- Kongo
- Lesotho
- Liberia
- Libia
- Madagaskar
- Malawi
- Mali
- Maroko
- Mauretania
- Mauritius
- Mozambik
- Republika Południowej Afryki
- Rwanda
- Réunion
- Sahara Zachodnia
- Senegal
- Seszele
- Sierra Leone
- Somalia
- Sudan
- Sudan Południowy
- Tanzania
- Togo
- Tunezja
- Uganda
- Wybrzę_e Kości Słoniowej
- Wyspa Świętej Heleny
- Wyspy Świętego Tomasza i Książęca
- Zambia
- Zielony Przylądek
- Zimbabwe