Belgia

2019-05-15 15:49 aktualizacja: 2019-07-17, 15:00
Fot. PAP/Wiktor Dąbkowski

Ustrój

Monarchia konstytucyjna. Zgodnie z konstytucją z 7 II 1831 r., wielokrotnie modyfikowaną, ostatnio 19 XII 2013 r., głową państwa jest król Belgów. 
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, o kadencji 5-letniej, składającego się z Senatu i Izby Deputowanych. Izba Deputowanych liczy obecnie 150 członków wybieranych w wyborach powszechnych. W skład Senatu wchodzi 60 senatorów, w tym 50 wybieranych przez rady regionalne i 10 dokooptowanych przez obieralnych członków. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele. 
Od 14 VII 1993 r. Belgia jest państwem federalnym, w którego skład wchodzą trzy regiony: Flandria, Walonia i region stołeczny - Bruksela. Regiony mają własne organa władzy ustawodawczej (Rady Regionalne) oraz szeroką autonomię w zakresie władzy wykonawczej (dotyczącą m.in. handlu zagranicznego, rolnictwa, transportu, ochrony środowiska).

Głowa państwa

król - FILIP I /PHILIPPE Léopold Louis Marie/ /od 21 VII 2013/
                                                                                    *
poprzedni król - ALBERT II  /9 VIII 1993 - 21 VII 2013/

Rząd

utworzony 11 X 2014 r., stan po zmianach z 9 XII 2018 r. 

premier - Charles MICHEL /MR/ 
wicepremier oraz min. spraw zagranicznych, europejskich i obrony - Didier REYNDERS /MR/ 
wicepremier oraz min. zatrudnienia, gospodarki i spraw konsumenta, ds. walki z ubóstwem, równych szans i osób niepełnosprawnych - Kris PEETERS /CD&V/
wicepremier oraz min. ds. współpracy na rzecz rozwoju, finansów i ds. walki z oszustwami fiskalnymi  - Alexander DE CROO /Open VLD/ 

ministrowie:
spraw wewnętrznych i bezpieczeństwa - Pieter DE CREM /CD&V/
ds. uproszczenia administracji, agendy cyfrowej, poczt i telekomunikacji - Philippe DE BACKER /Open VLD/  
ds. polityki azylowej, imigracji, zdrowia i spraw społecznych - Maggie DE BLOCK /kob./ /Open VLD/ 
sprawiedliwości - Koen GEENS /CD&V/ 
ds. klas średnich, małych i średnich przedsiębiorstw, samozatrudnienia, rolnictwa i urbanizacji - Denis DUCARME /MR/
ds. budżetu, służby cywilnej, loterii narodowej i polityki naukowej - Sophie WILMES /kob./ /MR/ 
ds. emerytur - Daniel BACQUELAINE /MR/ 
ds. mobilności i transportu kolejowego - François BELLOT /MR/ 
energetyki, ochrony środowiska i ustawicznego rozwoju - Marie-Christine MARGHEM /kob./ /MR/
                                                                                    *
poprzedni premier - Elio DI RUPO /PS/ /5 XII 2011 - 11 X 2014/

Parlament

Izba Deputowanych /Chambre des Représentantes - Kamer van Volksvertegenwoordigers/
przewodniczący - Patrick Yvonne Hugo DEWAEL /Open VLD/

Podział mandatów po wyborach z 26 maja 2019 r.: N-VA 25, PS 20, VB 18, MR 14, Écolo 13, CD&V 12, PVDA 12, Open VLD 12, SP.A 9, Zieloni 8, CDH 5, inne 2. Razem 150.

Belgia Izba Deputowanych

Senat /Sénat - Senaat/
przewodniczący - Jacques BROTCHI /MR/

Podział mandatów po wyborach z 26 maja 2019 r.: N-VA 9, VB 7, PS 7, MR 6, CD&V 5, Open VLD 5, Écolo 5, PVDA 5, SP.A 4, Zieloni 4, CDH 2, inne 1. Razem 60.

Belgia Senat

Partie

Główne partie polityczne składają się z dwóch sekcji: flamandzkiej i walońskiej

Ruch Reformatorski /Mouvement Reformateur - MR/ - partia  utworzona 21 marca 2002 r. jako federacja partii prawicowych; obecnie w jej skład wchodzi MCC, która zachowuje swoją odrębność; przewodn.: Charles MICHEL.

Nowy Sojusz Flamandzki /Nieuw-Vlaamse Alliantie - N-VA/ - partia utworzona jesienią 2001 r.; kontynuatorka Unii Ludowej /Volksunie - VU, zał. XII 1954/; przewodn.: Bart DE WEVER.

Partia Socjalistyczna /Parti Socialiste - PS/ - partia walońska utworzona w październiku 1978 r. w wyniku rozłamu, jaki nastąpił między sekcją flamandzką i walońską w Belgijskiej Partii Socjalistycznej; przewodn.: Elio DI RUPO.

Otwarci Flamandzcy Liberałowie i Demokraci /Open Vlaamse Liberalen en Demokraten - Open VLD/ - partia utworzona 15 listopada 1992 r. zamiast Partii Wolności i Postępu /Partij voor Vrijheid en Vooruitgang - PVV, zał. 1961/; przewodn.: Gwendolyn RUTTEN /kob./.

Partia Socjalistyczna Inaczej /Socialistische Partij Anders - SP.A/ - partia flamandzka; utworzona w 1885 r.; do października 1978 r. tworzyła wspólnie z sekcją walońską jedną partię; do marca 1980 r. nosiła nazwę Belgijska Partia Socjalistyczna /Belgische Socialistische Partij - BSP/, do października 2001 r. Socjalistyczna Partia /Socialististische Partij - SP/ a następnie Społeczno-Postępowa Alternatywa /Sociaal Progressief Alternatief - SP.A/; przewodn.: John CROMBEZ.

Demokratyczni Federaliści Frankofoni /Federalistes Démocrates Francophones - FDF/ - partia utworzona w 1964 r.; do stycznia 2010 r. nosiła nazwę Demokratyczny Front Frankofonów /Front Démocratique des Francophones - FDF/; przewodn.: Olivier MAINGAIN.

Partia Ekologiczna /Écologistes Confédéres pour l'Organisation de Luttes - Écolo/ - partia ekologów walońskich; sekretarze: Zakia KHATTABI /kob./ i Jean-Marc NOLLET.

Zieloni! /Groen!/ - partia ekologów flamandzkich utworzona w 1982 r.; do 15 listopada 2003 r. nosiła nazwę Partia Agalev /Anders Gaan Leven - Agalev/; przewodn.: Meyrem ALMACI /kob./.

Centrum Demokratyczno-Humanistyczne /Le Centre Démocrate Humaniste - CDH/ - partia utworzona w 1945 r.; do 18 maja 2002 r. nosiła nazwę Partia Socjalno-Chrześcijańska /Parti Social-Chrétien - PSC/; przewodn.: Maxime PRÉVOT.

Partia Chrześcijańsko-Demokratyczna i Flamandzka /Christen-Democratisch en Vlaams - CD&V/ - partia utworzona w 1945 r.; do września 2001 r. nosiła nazwę Chrześcijańska Partia Ludowa /Christelijke Volkspartij - CVP/; przewodn.: Wouter BEKE.

Partia Pracujących Belgii /Partij van de Arbeid van België - PVDA/ - skrajnie lewicowa, utworzona w 1979 r.; przewodn.: Peter MERTENS.

Interes Flamandzki /Vlaams Belang - VB/ - partia utworzona 14 listopada 2004 r. jako kontynuacja skrajnie prawicowego Bloku Flamandzkiego /Vlaams Blok - VB; zał. 1979; rozw. 9 XI 2004/; przywódca: Tom VAN GRIEKEN.

Ruch Obywateli na rzecz Zmiany /Mouvement des Citoyens pour le Changement - MCC/ - utworzony w 1998 r.; przewodn.: Gérard DEPREZ.

Partia Ludowa /Parti Populaire - PP/ - utworzona 26 listopada 2009 r.; przewodn.: Mischaël MODRIKAMEN.

Na rzecz Wspólnoty Mówiących po Niemiecku /Pro Deutschsprachingen Gemeinschaft - ProDG/ - utworzona w 1971 r., do 2008 r. nosiła nazwę Partia Belgów Mówiących po Niemiecku /Partei der Deutschsprachingen Belgier - PDB/; przewodn.: Clemens SCHOLZEN.

Związki zawodowe

Powszechna Federacja Pracy Belgii /Fédération Générale du Travail de Belgique - FGTB; Algemeen Belgisch Vakverbond - ABVV/ - założona w 1899 r.; należy do MKWZZ; liczy ok. 1 310 000 członków; przewodn.: Rudy DE LEEUW. 

Konfederacja Chrześcijańskich Związków Zawodowych /Confédération des Syndicats Chrétiens - CSC; Algemeen Christelijk Vakverbond - ACV/ - założona w 1904 r.; należy do ŚKP; liczy 1 600 000 członków; przewodn.: Marc LEEMANS. 

Powszechna Centrala Liberalnych Związków Zawodowych /Centrale Générale des Syndicats Liberaux de Belgique - CGSLB; Algemeene Centrale der Liberale Vakverbonden van België - ACLVB/ - założona w 1891 r.; obecną nazwę nosi od 1939 r.; liczy 230 000 członków; przewodn.: Jan VERCAMST.

Prasa

Dzienniki

La Derniere Heure/Les Sports - liberalny, niezależny, w jęz. francuskim, Bruksela, zał. 1906. 

L'Echo - organ kół gospodarczych i finansowych, Bruksela, zał. 1881. 

De Financieel Economische Tijd - gospodarczo-finansowy w jęz. flamandzkim, Bruksela, zał. 1968. 

Gazet van Antwerpen - chrześcijańsko-demokratyczny, w jęz. flamandzkim, Antwerpia, zał. 1891. 

Het Laatste Nieuws - De Nieuwe Gazet - liberalny, Bruksela, zał. 7 VI 1888; od 1897 ukazuje się w Antwerpii pt. "De Nieuwe Gazet". 

La Libre Belgique - niezależny, katolicki, Bruksela; zał. 21 XII 1883, ukazywał się do 20 VIII 1914 pt. "Le Patriote"; wznowiony 1 II 1915 jako gazeta nielegalna pt. "La Libre Belgique"; od 12 XI 1919 do II wojny światowej dziennik; w okresie maj 1940 - wrzesień 1944 wydawany ponownie nielegalnie; po wojnie wychodzi jako dziennik poranny. 

La Meuse - niezależny, Liege, zał. 1855; od 1944 ukazuje się także w Brukseli pt. "La Lanterne". 

Le Soir - niezależny, wieczorny, Bruksela; zał. 10 XII 1887; wyd. zawieszone od sierpnia 1914 do listopada 1918 oraz od maja 1940 do września 1944. 

De Standaard - niezależny w jęz. flamandzkim, Bruksela, zał. 1914. 

Het Volk - katolicki, w jęz. flamandzkim, Gandawa, zał. 1891.


Czasopisma 

De Bond - tygodnik ogólnoinformacyjny, w jęz. flamandzkim, Bruksela, zał. 1922. 

La Cité - tygodnik chrześcijańsko-demokratyczny, w jęz. francuskim, Bruksela, zał 1950 jako dziennik, od 1988 - tygodnik. 

European Voice - tygodnik Unii Europejskiej, Bruksela, zał. 1996. 

Femmes d'Aujourd'hui - magazyn kobiecy, Bruksela, 1933. 

Kerk en Leven - tygodnik katolicki, w jęz. flamandzkim, Antwerpia, zał. 1940. 

Knack - niezależny tygodnik ogólnoinformacyjny, w jęz. flamandzkim, Bruksela, zał. 1971. 

Le Soir Illustré - niezależny, tygodniowy ilustrowany dodatek do dziennika "Le Soir" /zob./ w jęz. francuskim. 

Le Vif/L'Express - tygodnik w jęz. francuskim, Bruksela, zał. 1983. 

Zondag Nieuws - tygodnik ogólnoinformacyjny, w jęz. flamandzkim, Bruksela, zał. 1958.


Agencja prasowa

Agence Telegraphique Belge de Presse /Belga/ - Bruksela; zał. 20 VIII 1920 na miejsce Agence Havas Belge; większość akcji należy do gazet belgijskich.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Belgia

Flaga

Godło

  • Królestwo Belgii, Royaume de Belgique, Koninkrijk Belgie, Königreich Belgien
  • Obszar: 30 525 km2
  • Ludność: 11 420 163 (VIII 2018)
  • Stolica: Bruksela
  • Ludność stolicy: 176 545 (I 2017)
  • Język urzędowy: francuski, niderlandzki, niemiecki
  • Święto narodowe: 21 VII - rocznica wstąpienia na tron króla Leopolda I (1831)
  • Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, Benelux, UE, NATO, WHO, IMF (MFW), OECD, WTO
  • Plac Schumana w Brukseli Fot. PAP/Wiktor Dąbkowski
    Plac Schumana w Brukseli Fot. PAP/Wiktor Dąbkowski
  • Wieża Belfry w Brugii Fot. PAP/Bartłomiej Zborowski
    Wieża Belfry w Brugii Fot. PAP/Bartłomiej Zborowski
  • Parlament Europejski w Brukseli Fot. PAP/Wiktor Dąbkowski
    Parlament Europejski w Brukseli Fot. PAP/Wiktor Dąbkowski