Norwegia

2019-05-16 13:14 aktualizacja: 2019-07-09, 15:54
Fot. PAP/EPA/GORM KALLESTAD

Ustrój

Konstytucyjna monarchia dziedziczna. Zgodnie z konstytucją z 17 V 1814 r., wielokrotnie modyfikowaną, ostatnio 20 II 2007 r., głową państwa jest król. 
Władza ustawodawcza należy do króla i 1-izbowego parlamentu (Stortingu). Storting o kadencji 4-letniej liczy obecnie 169 posłów wybieranych w głosowaniu powszechnym. 
Władza wykonawcza należy do króla i rządu zwanego Radą Stanu (Statsradet). Na czele rządu stoi premier powołwany przez króla. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 19 okręgów (fylker).

Głowa państwa

król - HARALD V /od 21 I 1991/
                                                                                    *
poprzedni król - OLAV V /21 IX 1957 - 17 I 1991/

Rząd

utworzony 17 I 2018 r., stan po zmianach z 3 V 2019 r.

premier - Erna SOLBERG /kob./ /H/

ministrowie:
spraw zagranicznych - Ine Marie ERIKSEN SØREIDE /kob./ 
obrony - Frank BAKKE-JENSEN
finansów - Siv JENSEN /kob./
kultury i ds. kościoła - Trine SKEI GRANDE /kob./
rolnictwa i gospodarki żywnościowej - Olaug VERVIK BOLLESTAD /kob./
oświaty i integracji - Jan TORE SANNER 
transportu i łączności - Jon Georg DALE
samorządu lokalnego i modernizacji - Monica MÆLAND /kob./
zdrowia i służb medycznych - Bent HØIE 
handlu i przemysłu - Torbjørn RØE ISAKSEN
pracy i spraw społecznych - Anniken HAUGLIE /kob./
ds. seniorów i publicznej służby zdrowia - Sylvi LISTHAUG /kob./
ds. klimatu i ochrony środowiska - Ola ELVESTUEN 
ds. cyfryzacji - Nikolai EIVINDSSON ASTRUP
ds. badań naukowych i szkolnictwa wyższego - Iselin NYBØ /kob./
sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego i imigracji - Jøran KALLMYR
rybołówstwa - Harald Tom NESVIK
ds. ropy naftowej i energetyki - Kjell-Børge FREIBERG 
bezpieczeństwa publicznego - Ingvil Smines TYBRING-GJEDDE /kob./
ds. rozwoju międzynarodowego - Dag Inge ULSTEIN
ds. dzieci i rodziny - Kjell Ingolf ROPSTAD
                                                                                    *
poprzedni premier - Erna SOLBERG /kob./ /H/ /16 X 2013 - 17 I 2018/

Parlament

Storting /Stortinget/
przewodnicząca - Tone WILHELMSEN TRØEN /kob./ /H/

Podział mandatów po wyborach z 11 września 2017 r.: Ap 49, H 45, FrP 27, Sp 19, SV 11, V 8, KrF 8, MdG 1, R 1. Razem 169.

Norwegia parlament

Partie

Partia Konserwatywna /Høyre - H/ - utworzona 25 sierpnia 1884 r.; przewodn.: Erna SOLBERG /kob./. 

Norweska Partia Pracy /Det Norske Arbeiderparti - Ap/ - partia socjaldemokratyczna utworzona 21 sierpnia 1887 r.; przewodn.: Jonas Gahr STØRE. 

Partia Postępu /Fremskrittspartiet - FrP/ - utworzona 8 kwietnia 1973 r.; skrajnie prawicowa; do stycznia 1977 r. nosiła nazwę Partii Andersa Langego; przewodn.: Siv JENSEN /kob./. 

Socjalistyczna Partia Lewicy /Sosialistisk Venstreparti - SV/ - utworzona 16 marca 1975 r.; w jej skład wchodzą m.in. członkowie b. Socjalistycznej Partii Ludowej /Sosialistisk Folkeparti - SFP/ oraz b. grupy tzw. Socjalistów Demokratycznych /Demokratske Sosialister/; przewodn.: Audun Bjørlo LYSBAKKEN. 

Partia Centrum /Senterpartiet - Sp/ - partia chłopska, utworzona 19 maja 1920 r., do 1959 r. nosiła nazwę Bondepartiet; przewodn.: Trygve Slagsvold VEDUM. 

Chrześcijańska Partia Ludowa /Kristelig Folkeparti - KrF/ - partia chrześcijańsko-demokratyczna utworzona 4 września 1933 r.; przewodn.: Knut Arild HAREIDE. 

Partia Liberalna /Venstre - V/ - utworzona 28 stycznia 1884 r.; w 1988 r. połączyła się z Liberalną Partią Ludową /Det Liberale Folkepartiet, zał. 1972 w wyniku rozłamu w Venstre/; przywódca: Trine Skei GRANDE /kob./. 

Partia Przybrzeżna /Kystpartiet - Kp/ - utworzona 1 lutego 1999 r.; przywódca: Bengt Stabrun JOHANSEN. 

Zielona Partia Ochrony Środowiska /Miljopartiet de Gronne - MdG/ - utworzona 29 października 1988 r.; rzecznicy: Une Aina BASTHOLM /kob./ i Rasmus HANSSON.

Partia Czerwona /Rødt - R/ - skrajnie lewicowa, utworzona 11 marca 2007 r.; przywódca: Bjørnar MOXNES.

Związki zawodowe

Federacja Norweskich Związków Zawodowych /Landsorganisasjonen i Norge - LO/ - założona w 1899 r.; liczy ok. 900 000 członków skupionych w 24 związkach zawodowych; przewodn.: Gerd KRISTIANSEN /kob./. 

Ponadto istnieje kilka mniejszych niezależnych związków zawodowych.

Prasa

Dzienniki

Adresseavisen - konserwatywny, Trondheim, zał. 1767.

Aftenposten - niezależny, konserwatywny, Oslo, zał. V 1860 pt. "Christiana Adresseblad".

Bergens Tidende - wieczorny, Bergen, zał. 1868.

Dagbladet - wieczorny, Oslo, zał. 1869; ukazuje się 6 razy w tygodniu /z wyj. niedzieli/.

Dagsavisen - poranny, do 1999 organ Norweskiej Partii Pracy, Oslo, zał. 1884 pt. "Vort Arbeide"; od 1886 wychodził pt. "Social-Demokraten"; od 1924 do 1997 ukazywał się pod tytułem "Arbeiderbladet"; nie wychodził od IV 1940 do V 1945.

Nationen - wyraża poglądy Partii Centrum, Oslo, zał. 1918.

Stavanger Aftenblad - wieczorny, Stavanger, zał. 1893.

Vart Land - dziennik związany z Chrześcijańską Partią Ludową, Oslo, zał. 1945.

Verdens Gang /VG/ - niezależny, wieczorny, Oslo, zał. 1945.


Czasopisma

Bondebladet - tygodnik dla farmerów, Oslo, zał. 1974.

Fri Fagbevegelse, Landsorganisasjonen i Norge - organ Federacji Norweskich Związków Zawodowych, dwutygodnik, Oslo, zał. 1906.

Illustrert Vitenskap - miesięcznik popularnonaukowy, Oslo, zał. 1984.

KK-Kvinner og Klaer - tygodnik dla kobiet, Oslo, zał. 1874.

Norks Ukeblad - tygodnik poświęcony sprawom rodziny, Oslo, zał. 1933.

Se og Hor - tygodnik ogólnoinformacyjny, Oslo, zał. 1978.


Agencja prasowa

Norsk Telegrambyra /NTB/ - agencja niezależna, Oslo, zał. 1 X 1867 r. pod nazwą "Det Norske Telegrambureau".

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Norwegia

Flaga

Godło

  • Królestwo Norwegii, Kongeriket Norge, Kongeriket Noreg
  • Obszar: 323 878 km2
  • Ludność: 5 314 122 (III 2017)
  • Stolica: Oslo
  • Ludność stolicy: 942 084 (2016) (zespół miejski)
  • Język urzędowy: norweski (w Norwegii istnieją dwa języki narodowe: riksmål /dosł.: państwowy/ inaczej zwany bokmål /dosł.: książkowy/, którym się posługuje większość Norwegów oraz landsmål /dosł.: wiejski/ lub nynorsk /dosł.: nowo norweski/ używany przez ludność wiejską)
  • Święto narodowe: 17 V - Dzień Konstytucji (1814)
  • Jednostka monetarna: 1 korona norweska (NOK) = 100 öre
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, NATO, EFTA, IMF (MFW), OECD, WTO, WHO
  • Skocznia Holmenkollen w Oslo Fot. PAP/EPA/FALCH KNUT
    Skocznia Holmenkollen w Oslo Fot. PAP/EPA/FALCH KNUT
  • Widok na góry Trollstigen Fot. PAP/EPA/BERIT ROALD
    Widok na góry Trollstigen Fot. PAP/EPA/BERIT ROALD
  • Budynek opery w Oslo Fot. PAP/EPA/KYRRE LIEN
    Budynek opery w Oslo Fot. PAP/EPA/KYRRE LIEN