Wielka Brytania

Ustrój

Konstytucyjna monarchia dziedziczna. Głową państwa jest dziedziczny monarcha, który jest też głową Kościoła anglikańskiego. 
Władza ustawodawcza należy do króla i 2-izbowego parlamentu: wybieranej w głosowaniu powszechnym 650-osobowej Izby Gmin o kadencji 5-letniej, będącej właściwym organem ustawodawczym, oraz Izby Lordów złożonej z przedstawicieli arystokracji (parów) dziedzicznych i mianowanych dożywotnio oraz z rezydujących biskupów Kościoła anglikańskiego. W związku z rozpoczętą w 1999 r. reformą Izby Lordów, ograniczono skład Izby redukując /w drodze losowania/ do 92 liczbę zasiadających w niej lordów dziedzicznych. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd mianowany przez króla i odpowiedzialny przed parlamentem. Premierem rządu jest z reguły przywódca większości w parlamencie. 
Organem doradczym króla jest 300-osobowa Tajna Rada (Privy Council).

Głowa państwa

królowa - ELŻBIETA II /od 6 II 1952/
                                                                                    *
poprzedni król - JERZY VI /11 XII 1936 - 6 II 1952/

Rząd

utworzony 24 VII 2019 r.

Ścisły gabinet
premier oraz I lord skarbu i min. ds. służby cywilnej - Alexander Boris de PFEFFEL JOHNSON /Boris JOHNSON/ /Partia Konserwatywna/
I sekr. stanu oraz sekr. stanu ds. zagranicznych i brytyjskiej Wspólnoty Narodów - Dominic RAAB
kanclerz skarbu oraz II lord skarbu - Sajid JAVID
sekr. stanu ds. wewnętrznych - Priti PATEL /kob./
sekr. stanu ds. wyjścia z Unii Europejskiej - Stephen BARCLAY
sekr. stanu ds. obrony - Ben WALLACE
lord kanclerz, sekr. stanu ds. sprawiedliwości - Robert BUCKLAND  
sekr. stanu ds. zdrowia i opieki społecznej - Matt HANCOCK
sekr. stanu ds. edukacji - Gavin WILLIAMSON
sekr. stanu ds. handlu międzynarodowego - Elizabeth TRUSS /kob./
sekr. stanu ds. biznesu, energetyki i strategii przemysłowej - Andrea LEADSOM /kob./
sekr. stanu ds. ochrony środowiska, aprowizacji i ds. wsi - Theresa VILLIERS /kob./
sekr. stanu ds. transportu - Grant SHAPPS
sekr. stanu ds. mieszkalnictwa, społeczności i samorządów lokalnych - Robert JENRICK
sekr. stanu ds. rozwoju międzynarodowego - Alok SHARMA
sekr. stanu ds. cyfrowych, kultury, mediów i sportu - Nicky MORGAN /kob./
sekr. stanu ds. pracy i emerytur - Amber RUDD /kob./
lord Tajnej Pieczęci oraz przywódca większości rządowej w Izbie Lordów - baronessa EVANS of Bowes Park /Natalie EVANS/ /kob./
sekr. stanu ds. Szkocji - Alister JACK
sekr. stanu ds. Walii - Alun CAIRNS
sekr. stanu ds. Irlandii Północnej - Julian SMITH
minister bez teki, przewodn. Partii Konserwatywnej - James CLEVERLY

Członkowie rządu nie wchodzący w skład ścisłego gabinetu:
główny sekretarz skarbu - Rishi SUNAK
przywódca większości rządowej w Izbie Gmin oraz lord przewodniczący Rady - Jacob REES-MOGG
chief whip (rzecznik dyscypliny partyjnej), parlamentarny sekr. skarbu - Mark SPENCER
prokurator generalny - Geoffrey COX
minister stanu ds. bezpieczeństwa - Brandon LEWIS
minister stanu ds. uniwersytetów - Joseph JOHNSON
minister stanu ds. biznesu i energii - Kwasi KWARTENG
minister stanu p/u premiera - Jake BERRY
minister stanu ds. budownictwa i planowania - Esther McVEY /kob./
płatnik generalny, minister ds. gabinetu - Oliver DOWDEN
kanclerz księstwa Lancaster - Michael GOVE
                                                                                    *
poprzedni premier - Theresa MAY /kob./ /Partia Konserwatywna/ /13 VII 2016 - 24 VII 2019/

Parlament

Izba Lordów /House of Lords/
lord spiker - Peter Norman FOWLER /baron FOWLER/ /1 IX 2016 - 31 VIII 2021/

25 czerwca 2019 r. Izba Lordów liczyła 778 parów duchownych i świeckich.

Izba Gmin /House of Commons/
spiker - John BERCOW

Podział mandatów po wyborach z 8 czerwca 2017 r.: Partia Konserwatywna 317, Partia Pracy 262, SNP 35, Liberalni Demokraci 12, DUP 10, Sinn Fein 7, Plaid Cymru 4, GPEW 1, spiker 1, niezależny 1. Razem 650.

Partie

Partia Konserwatywna /Conservative Party; pełna nazwa: Partia Konserwatywna i Unionistyczna - Conservative and Unionist Party/ - utworzona w 1834 r.; przywódca: Alexander Boris de PFEFFEL JOHNSON /Boris JOHNSON/; przewodn.: James CLEVERLY.

Partia Pracy /Labour Party/ - utworzona 27 lutego 1900 r.; przywódca: Jeremy CORBYN; sekr. gen.: Jennie FORMBY /kob./.

Szkocka Partia Narodowa /Scottish National Party - SNP/ - utworzona w 1934 r .; przywódca: Nicola STURGEON /kob./.

Liberalni Demokraci /Liberal Democrats; pełna nazwa: Socjalliberalni Demokraci - Social and Liberal Democrats/ - utworzona w marcu 1988 r. w wyniku połączenia się Partii Liberalnej /Liberal Party - zał. 1877/ z Partią Socjaldemokratyczną /Social Democratic Party - zał. 1981, rozw. 1990/; przywódca: Joanne Kate SWINSON /kob./; przewodn.: baronessa BRINTON /Sarah Virginia BRINTON/ /kob./.

Walijska Partia Narodowa /Plaid Cymru; Welsh National Party/ - utworzona 5 sierpnia 1925 r.; przywódca: Adam PRICE; przewodn.: Alun Ffred JONES.

Partia Demokratycznych Unionistów /Democratic Unionist Party - DUP/ - partia działąjąca w Irlandii Północnej, utworzona 30 września 1971 r.; przywódca: Arlene FOSTER /kob./; przewodn.: lord MORROW.

"My Sami" /Sinn Fein - SF/ - partia utworzona w 1905 r.; polityczne skrzydło Tymczasowej Irlandzkiej Armii Republikańskiej /Provisional Irish Republican Army - IRA/; działa również w Irlandii; przywódca: Mary Lou McDONALD /kob./; przewodn.: Declan KEARNEY; sekr. gen.: Dawn DOYLE /kob./.

Partia Spółdzielcza /Co-operative Party/ - utworzona 17 października 1917 r.; współpracuje z Partią Pracy; przewodn.: Gareth THOMAS.

Partia Zielona Anglii i Walii /Green Party of England and Wales - GPEW/ - utworzona w 1973 r. pn. Partia Ekologiczna /Ecology Party/; następnie od września 1985 r. do 1990 r. nosiła nazwę Partia Zielona /Green Party - GP/; przywódcy: Siân Rebecca BERRY /kob./ i Jonathan BARTLEY.

Brytyjska Partia Narodowa /British National Party - BNP/ - utworzona w 1982 r.; skrajnie prawicowa; przywódca: Adam WALKER.

Socjalistyczna Partia Pracy /Socialist Labour Party - SLP/ - utworzona w maju 1996 r. przez b. członków Partii Pracy; przywódca: Arthur SCARGILL; przewodn.: John TYRRELL; sekr. gen.: Kim BRYAN.

Partia Niepodległości Zjednoczonego Królestwa /United Kingdom Independence Party - UKIP/ - partia konserwatywna, utworzona 3 września 1993 r.; jej głównym celem jest wyprowadzenie W. Brytanii z Unii Europejskiej; przywódca: Gerard Joseph BATTEN; przewodn.: Kirstan HERRIOT /kob./.

Partia Brexitu /Brexit Party - BP/ - eurosceptyczna, utworzona 23 listopada 2018 r.; przywódca: Nigel FARAGE; przewodn.: Richard TICE.

Zmień UK - Grupa Niezależna /Change UK – The Independent Group/ - partia centrowa, proeuropejska, utworzona 18 lutego 2019 r., zarejestrowana 15 kwietnia 2019 r.; przywódca: Anna SOUBRY /kob./.

Związki zawodowe

Kongres Związków Zawodowych /Trades Union Congress - TUC/ - założony w 1868 r.; należy do MKWZZ; liczy 6 200 000 członków /2014/ zrzeszonych w 58 afiliowanych związkach; sekr. gen.: Frances Lorraine O'GRADY /kob./.

Szkocki Kongres Związków Zawodowych /Scottish Trades Congress - STUC/ - założony w 1897 r.; zrzesza związki zawodowe Szkocji, współpracuje z TUC; liczy 630 000 członków /2008/, zrzeszonych w 39 afiliowanych związkach; sekr. gen.: Grahame SMITH. 

Powszechna Federacja Związków Zawodowych /General Federation of Trade Unions - GFTU/ - założona w 1899 r.; autonomiczna; liczy 215 000 członków /2014/, zrzeszonych w 21 afiliowanych związkach; przewodn.: Joe MANN; sekr. gen.: Doug NICHOLLS. 

Ponadto istnieje szereg niezależnych związków zawodowych o charakterze lokalnym.

Prasa

Dzienniki

a) centralne

Daily Express - Londyn, zał. 3 IX 1900 pt. "Daily Express and Morning Herald"; w X 1996 r. połączył się z wydaniem niedzielnym /"Sunday Express", zał. 1918/; nakł. 432 076 /stan na 2015 r./.

Daily Mail - Londyn, zał. 1960 z połączenia "Daily Mail" /zał. 4 V 1896/ i "News Chronicle" /zał. 21 I 1846/; w V 1971 r. przyłączył się dziennik "Daily Sketch" /zał. III 1909/; nakł. 1 510 824.

Daily Mirror - Londyn, zał. 21 XI 1903; w latach 1985-87 i 1997-2002 nosił nazwę "The Mirror"; nakł. 897 786 /stan na 2015 r./.

Daily Star - Londyn, zał. 1978; nakł. 424 453 /stan na 2015 r./.

Daily Telegraph - Londyn, zał. 1 X 1937 z połączenia dwóch gazet: "The Daily Telegraph" /zał. 29 IV 1855/ i "Morning Post" /zał. 1772/; nakł. 489 739.

Evening Standard - wieczorny, Londyn, zał. X 1980 z połączenia dwóch dzienników wieczornych: "Evening News" /zał. 26 II 1881/ i "Evening Standard" /zał. 1827/; nakł. 900 000.

The Financial Times - podaje głównie informacje gospodarcze i finansowe, Londyn, zał. 1888; nakł. 234 193 /stan na 2014 r./.

The Guardian - Londyn, Manchester, zał. 5 V 1821 pt. "Manchester Guardian", od 24 VIII 1959 ukazuje się pod obecnym tytułem; nakł. 161 152 /stan na 2016 r./.

The Independent - Londyn, zał. X 1986; od 12 II 2016 tylko w wersji elektronicznej.

The Sun - Londyn, zał. 1964 jako sukcesja "Daily Herald" /zał. 1921/; nakł. 1 858 067 /stan na 2015 r./.

The Times - jeden z najstarszych dzienników brytyjskich, niezależny, Londyn, zał. 1 I 1785 przez Johna Waltera pt. "Daily Universal Register", od 18 III 1788 wychodzi pod obecnym tytułem; nie ukazywał się od 1 XII 1978 do 12 XI 1979 r.; nakł. 396 621 /stan na 2015 r./.

b) lokalne

Birmingham Post - poranny, niezależny, Birmingham, zał. 4 XII 1857; w XI 1956 połączył się z "Birmingham Gazette" /zał. 1740/; nakł. 6667 /stan na 2015 r./.

Daily Record - niezależny dziennik poranny Szkocji, Glasgow, zał. 1895; nakł. 190 985 /stan na 2015 r./.

The Herald - poranny, niezależny, Glasgow, zał. 27 I 1783 pt. "Glasgow Advertiser"; od 22 VIII 1805 ukazuje się pod obecnym tytułem.

Manchester Evening News - niezależny, Manchester, zał. 1868.

The Scotsman - niezależny dziennik poranny Szkocji, Edynburg, zał. 1817.

South Wales Echo - niezależny, wieczorny, Cardiff, zał. 1884.

Czasopisma

The Business - tygodnik gospodarczy, Londyn, zał. 1996, do 2006 wychodził pt. "Sunday Business".

Catholic Herald - tygodnik katolicki, Londyn, zał. 1888; nakł. 23 000.

Church Times - tygodnik Kościoła anglikańskiego, Londyn, zał. 1863.

Cosmopolitan - miesięcznik dla kobiet, Londyn, zał. 1972.

Daily Star Sunday - tygodnik, Londyn, zał. 2002; nakł. 310 063 /stan na 2014 r./.

The Economist - tygodnik, Londyn, zał. 1843; nakł. 1 554 948.

FHM - miesięcznik dla panów, Londyn. zał. 1985; nakł. 75 803.

International Affairs - dwumiesięcznik poświęcony sprawom międzynarodowym, wydawany przez Królewski Instytut Spraw Międzynarodowych, Londyn, zał. 1924.

Lancet - tygodnik medyczny, Londyn, zał. 1823.

London Gazette - najstarsza gazeta na świecie, Londyn, zał. 1665; publikuje oficjalne komunikaty rządowe.

The Mail on Sunday - gazeta niedzielna, Londyn, zał. 1982; nakł. 1 555 977.

Nature - tygodnik naukowy, ukazuje się w czwartki, Londyn, zał. 1869.

New Statesman - niezależny tygodnik polityczno-literacki, Londyn, zał. 1913; nakł. 40 000.

The Observer - tygodnik niezależny, Londyn, zał. 1791; nakł. 214 644.

The Political Quarterly - kwartalnik społeczno-polityczny, Oxford, zał. 1930.

The Spectator - tygodnik niezależny, polityczno-literacki, Londyn, zał. 1828; nakł. 71 707 /stan na 2013 r./.

The Sun on Sunday - tygodnik, Londyn, zał. II 2012; nakł. 1 686 840 /stan na 2014 r./.

Sunday Express - tygodnik, Londyn, zał. 1918; nakł. 382 343 /stan na 2015 r./.

Sunday Mail - tygodnik niezależny, Glasgow; ma biuro w Londynie; nakł. 411 755 /stan na 2011 r./.

Sunday Mirror - tygodnik, Londyn, zał. 1915; nakł. 1 845 683 /stan na 2011 r./.

The Sunday People - tygodnik niezależny, Londyn, zał. 1881; nakł. 277 021 /stan na 2016 r./.

The Sunday Telegraph - tygodnik, Londyn, zał. II 1961; niedzielne wydanie dziennika "Daily Telegraph" /zob./; nakł. 355 044 /stan na 2016 r./.

Tribune - tygodnik polityczno-literacki, Londyn, zał. 1937.

Agencje prasowe

Press Association /PA/ - agencja zał. 1868, jest własnością spółki akcyjnej, której członkami są wydawnictwa prasowe spoza Londynu; zbiera i rozpowszechnia informacje krajowe dla prasy prowincjonalnej. 

Reuters /agencja Reutera/ - agencja o zasięgu światowym; zał. 14 X 1851 przez Paula Juliusa Reutera jako biuro informacji gospodarczych, od 8 X 1858 agencja informacyjna.

Commonwealth /Wspólnota Narodów/

Członkami na podstawie Statutu Westminsterskiego /1931/ są: Zjednoczone Królestwo, Kanada, Australia, Nowa Zelandia. 
Od 1931 r. statut przyjęły następujące państwa: Indie i Pakistan /1947/ /wystąpił ze Wspólnoty w 1972 r., a w X 1989 r. ponownie do niej przystąpił; zawieszony w prawach członka 18 X 1999 r.; przywrócony w 2004 r./, Sri Lanka /1948/, Ghana /1957/, Nigeria /1960/, Cypr, Sierra Leone /1961/, Jamajka, Trynidad i Tobago oraz Uganda /1962/, Malezja, Kenia /1963/, Malta, Tanzania, Malawi i Zambia /1964/, Gambia /1965; wystąpiła 3 X 2013 r./, Singapur /1965/, Gujana, Botswana, Lesotho, Barbados /1966/, Mauritius, Suazi /1968/, Tonga i Samoa /1970/, Bangladesz /1972/, Bahamy /1973/, Grenada /1974/, Papua Nowa Gwinea /1975/, Seszele /1976/, Wyspy Salomona i Dominika /1978/, St Lucia, Kiribati oraz St Vincent i Grenadyny /1979/, Vanuatu /1980/, Belize oraz Antigua i Barbuda /1981/, Saint Kitts i Nevis /1983/, Brunei /1984/, Malediwy /1985/, Namibia /1990/, RPA /1994/, Kamerun, Mozambik /1995/, Fidżi /1997; zawieszone w prawach członka w grudniu 2006 r./, Nauru /1999/, Tuvalu /2000/, Ruanda /2009/.

Wszystkie terytoria zależne stanowią również część Commonwealthu.

Kraje i terytoria zależne Zjednoczonego Królestwa:

Europa:

• Irlandia Północna
• Wyspa Man
• Jersey
• Guernsey
• Gibraltar

Afryka:

• Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
• Wyspa Świętej Heleny

Ameryka:

• Anguilla
• Bermudy
• Wyspy Dziewicze /W.Bryt./
• Falklandy /Malwiny/ i dependencje
• Kajmany
• Montserrat
• Turks i Caicos

Oceania:

• Pitcairn
• Sporady Środkowo-polinezyjskie