Litwa

Ustrój

Republika niepodległa od 16 II 1918 r. Następnie, na mocy uchwały Rady Najwyższej Związku Radzieckiego z 3 VIII 1940 r., włączona w skład ZSRR jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka. 11 III 1990 r. Rada Najwyższa Republiki Litewskiej proklamowała akt "O przywróceniu niepodległości państwa litewskiego". 
Zgodnie z konstytucją z 6 XI 1992 r., zaaprobowaną w referendum 25 X 1992 r., głową państwa jest prezydent wybierany w głosowaniu powszechnym na kadencję 5-letnią. 
Organem władzy ustawodawczej jest 1-izbowy parlament - Sejm, w którego skład wchodzi 141 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 4 lata (71 deputowanych wyłanianych jest w okręgach jednomandatowych, 70 - w głosowaniu na listy partii i ugrupowań społecznych). 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd z premierem na czele, powoływany przez prezydenta i ostatecznie zatwierdzany przez parlament po zaakceptowaniu programu rządu. 
Pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 10 okręgów (apskritis) dzielących się na 60 regionów (savivaldybė).

Głowa państwa

prezydent - Gitanas NAUSĖDA /niezal./ /od 12 VII 2019/
                                                                    *
poprzedni prezydent - Dalia GRYBAUSKAITE /kob./  /12 VII 2009 - 12 VII 2019/

Rząd

utworzony 25 XI 2016 r., stan po zmianach z 15 I 2019 r.

premier - Saulius SKVERNELIS /LVŽS/

ministrowie:
spraw zagranicznych - Linas Antanas LINKEVIČIUS
spraw wewnętrznych - Eimutis MISIŪNAS 
obrony narodowej - Raimundas KAROBLIS
sprawiedliwości - Elvinas JANKEVIČIUS  
rolnictwa - Giedrius SURPLYS
finansów - Vilius ŠAPOKA
gospodarki i innowacyjności - Virginijus SINKEVIČIUS
zdrowia - Aurelijus VERYGA
kultury - Mindaugas KVIETKAUSKAS  
transportu i łączności - Rokas MASIULIS
oświaty, nauki i sportu - Algirdas MONKEVIČIUS   
opieki społecznej i pracy - Linas KUKURAITIS
energetyki oraz p.o. min. ochrony środowiska - Žygimantas VAIČIŪNAS
                                                                                    *
poprzedni premier - Algirdas BUTKEVIČIUS /LSDP/ /13 XII 2012 - 25 XI 2016/

Parlament

Sejm /Seimas/
przewodniczący - Viktoras PRANCKIETIS /LVŽS/

Podział mandatów po wyborach z 9 i 23 października 2016 r.: LVŽS 54, TS-LKD 31, LSDP 17, LRLS 14, AWPL-ZChR 8, TT 8, DP 2, niezależni 4, inni 3. Razem 141.

Partie

Litewski Związek Rolników i Zielonych /Lietuvos Valstiečiu ir Žaliuju Sąjunga - LVŽS/ - partia utworzona 15 grudnia 2001 r. w wyniku połączenia Litewskiej Partii Rolników /Lietuvos Valstiečiu Partija - LVP, zał. 1994/ i Nowej Demokracji-Partii Kobiet /ND-PK, zał. 1995, do III 1998 nosiła nazwę Litewska Partia Kobiet/; do II 2006 nosiła nazwę Związek Partii Rolników i Nowych Demokratów /Valstiečiu ir Naujosios Demokratijos Partiju Sąjunga - VNDS/, a do I 2012 Litewski Związek Rolników i Narodowców /Lietuvos Valstiečiu Liaudininkai Sąjunga - LVLS/; przewodn.: Ramunas KARBAUSKIS.

Związek Ojczyzny - Litewscy Chrześcijańscy Demokraci /Tévynés Sąjunga - Lietuvos Krikščionys Demokratai - TS-LKD/ - partia utworzona 1 maja 1993 r. przez grupę b. członków "Sajudisu"; 11 V 2008 r. połączyła się ze Związkiem Narodowców Litwy /Lietuviu Tautininku Sąjunga - LTS; zał. 1989/, a 17 V 2008 r. w jej skład weszła partia Litewscy Chrześcijańscy Demokraci /Lietuvos Krikščionys Demokratai - LKD; zał. 12 V 2001/; do połączenia z tymi partiami nosiła nazwę Związek Ojczyzny - Litewscy Konserwatyści/ /Tévynés Sąjunga - Lietuvos Konservatoriai - TS-LK/; przewodn.: Gabrielius LANDSBERGIS.

Litewska Partia Socjaldemokratyczna /Lietuvos Socialdemokratu Partija - LSDP/- utworzona 12 sierpnia 1989 r.; 27 stycznia 2001 r. połączyła się z Litewską Demokratyczną Partią Pracy /Lietuvos Demokratine Darbo Partija - LDDP; zał. 9 XII 1990 w wyniku przekształcenia się niezależnej Komunistycznej Partii Litwy/; przewodn.: Gintautas PALUCKAS .

Litewska Socjaldemokratyczna Partia Pracy /Lietuvos Socialdemokratų Darbo Partija - LSDDP/ - utworzona 24 marca 2018 r. w wyniku rozłamu w Litewskiej Partii Socjaldemokratycznej /LSDP/; przewodn.: Gediminas KIRKILAS. 

Litewski Ruch Liberałów /Lietuvos Respublikos Liberalu Sąjudis - LRLS/ - partia utworzona 25 lutego 2006 r.; przewodn.: Eugenijus GENTVILAS.

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie - Związek Chrześcijańskich Rodzin /AWPL-ZChR/ - partia polskiej mniejszości narodowej, utworzona 28 sierpnia 1994 r., zarejestrowana 21 października 1994 r .; do 7 maja 2016 r. nosiła nazwę Akcja Wyborcza Polaków na Litwie - AWPL /Lietuvos Lenku Rinkimu Akcija - LLRA/; prezes: Waldemar TOMASZEWSKI.

Porządek i Sprawiedliwość /Tvarka ir Teisingumas - TT/ - partia utworzona 9 marca 2002 r. w wyniku rozłamu w Związku Liberałów Litwy /LLS/; do 13 maja 2006 r. nosiła nazwę Partia Liberalnych Demokratów /Liberalu Demokratu Partija - LDP/; przewodn.: Remigijus ŽEMAITAITIS.

Partia Pracy /Darbo Partija - DP/ - utworzona 18 października 2003 r.; w lipcu 2011 r. połączyła się z Nowym Związkiem /Socjalliberałowie/ /Naujoji Sąjunga /Socjalliberalai/ - NS, zał. 25 IV 1998/; przewodn.: Victoras USPASKICH.

Droga Odwagi /Drąsos Kelias - DK/ - partia utworzona w 2012 r.; przywódca: Jonas VARKALA.

Partia Chrześcijańska /Krikščionių Partija - KP/ - utworzona 23 stycznia 2010 r. z połączenia 2 partii centroprawicowych; rozwiązana 26 października 2013 r.

Związek Polaków na Litwie /ZPL/ - organizacja społeczna /do 14 VIII 1994 społeczno-polityczna/ reprezentująca interesy polskiej mniejszości narodowej, utworzona 15-16 kwietnia 1989 r. w wyniku przekształcenia się Stowarzyszenia Społeczno- Kulturalnego Polaków na Litwie /zał. V 1988/; zarejestrowana 17 sierpnia 1992 r.; prezes Zarządu Głównego: Michał MACKIEWICZ.

Polska Partia Ludowa /PPL/ - reprezentuje interesy polskiej mniejszości narodowej, utworzona 27 lipca 2002 r.; przewodn.: Antonina POŁTAWIEC /kob./.

Związki zawodowe

Litewska Federacja Pracy /Lietuvos Darbo Federacija - LDF/ - założona 28 września 1919 r.; liczy 20 000 członków; sekr. gen.: Janina ŠVEDIENÉ /kob./.

Litewska Kondederacja Związków Zawodowych /Lietuvos Profesiniu Sąjungu Konfederacija - LPSK/ - założona 1 maja 2002 r.; liczy ok. 124 000 członków; przewodn.: Arturas ČERNIAUSKAS. 

Litewski Związek Zawodowy "Solidarność" /Lietuvos Profesiné Sąjunga "Solidarumas"/ - założony w 1989 r.; liczy 52 000 członków; przewodn.: Aldona JAŠINSKIENÉ /kob./.

Prasa

Dzienniki

Kauno Diena - Kowno, zał. 1945.

Kurier Wileński - niezależny, w jęz. polskim, Wilno, zał. 1953; do 1 VII 1995 organ rządu, poprzednio organ KC KP Litwy.

Lietuvos Aidas - prawicowy, Wilno, zał. 1917, wznowiony 1990.

Lietuvos Rytas - niezależny, Wilno, zał. 1919; poprzednio organ Komsomołu pt. "Komja Unima".

Vakaru Ekspresas - Kłajpeda, zał. 1990.

Czasopisma

Bičiulisté /Przyjaźń/ - tygodnik, Wilno, zał. 1990.

Literatura ir Menas /Literatura i Sztuka/ - tygodnik społeczno-literacko-artystyczny, Wilno, zał. 1946.

Magazyn Wileński - miesięcznik polityczno-kulturalny w jęz. polskim, Wilno, zał. 1990.

Moteris - popularny miesięcznik dla kobiet, Wilno, zał. 1952.

Nasza Gazeta - tygodnik wyd. przez Związek Polaków na Litwie, w jęz. polskim, Wilno.

Tygodnik Wileńszczyzny - tygodnik w jęz.polskim, Wilno, zał. VII 1994, do 2002 wychodził pt. "Przyjaźń".

Valstiečiu Laikraštis /Gazeta Chłopska/ - tygodnik niezależny, Wilno, zał. 1940; poprzednio organ KC KP Litwy.

Agencja prasowa

Lietuvos Naujienu Agentura /ELTA/ - oficjalna agencja informacyjna, Wilno, zał. 1920.