Niemcy

Ustrój

Republika federalna, w której skład wchodzi 16 krajów związkowych (Bundesländer): Badenia-Wirtembergia, Bawaria, Brema, Dolna Saksonia, Hamburg, Hesja, Nadrenia Północna-Westfalia, Nadrenia-Palatynat, Saara, Szlezwik-Holsztyn, Berlin, Brandenburgia, Meklemburgia-Pomorze Przednie, Saksonia, Saksonia-Anhalt i Turyngia. Ostatnich 6 krajów związkowych przyłączyło się do federacji na mocy traktatu zjednoczeniowego, który wszedł w życie 3 X 1990 r. 
Zgodnie z Ustawą Zasadniczą z 23 V 1949 r., wielokrotnie modyfikowaną, ostatnio w VI 2017 r., głową państwa jest prezydent federalny wybierany na 5 lat przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung) - ciało złożone z członków izby niższej parlamentu oraz z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe. 
Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu, złożonego z izby niższej - Izby Związku (Deutscher Bundestag) oraz z Rady Związkowej (Bundesratu) - odpowiednika senatu. Bundestag o kadencji 4-letniej liczy obecnie 709 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych. 
Rada Związkowa składa się z 69 przedstawicieli krajów związkowych, delegowanych przez władze krajowe; jest organem reprezentującym interesy landów na płaszczyźnie federalnej. Każdy z 16 krajów związkowych ma określoną liczbę głosów (od 6 do 3), która zależy od liczby mieszkańców danego landu. Wśród delegatów zawsze znajduje się premier rządu krajowego (Landesregierung). Bundesrat nie jest organem kadencyjnym, jej praca trwa nieprzerwanie, a delegaci zmieniają się po wyborach do parlamentów krajowych (Landtag), które odbywają się w różnych terminach. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny, na którego czele stoi kanclerz federalny (Bundeskanzler - odpowiednik premiera). Kanclerza wybiera parlament na wniosek prezydenta. Ministrów powołuje prezydent na wniosek kanclerza. Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem. 
Kraje związkowe posiadają bardzo szeroką autonomię (z wyłączeniem spraw zagranicznych i obrony), własne konstytucje, parlamenty (Landtagi) i rządy.

Głowa państwa

prezydent federalny - Frank-Walter STEINMEIER /SPD/ /od 19 III 2017/
                                                                                    *
poprzedni prezydent federalny - Joachim GAUCK /bezp./ /18 III 2012 - 18 III 2017/

Rząd Federalny

utworzony 14 III 2018 r., stan po zmianach z 17 VII 2019 r.

kanclerz federalny - Angela MERKEL /kob./ /CDU/ 
wicekanclerz oraz min. finansów - Olaf SCHOLZ /SPD/

ministrowie:
spraw zagranicznych - Heiko Josef MAAS /SPD/
spraw wewnętrznych, budownictwa i ds. macierzy (heimat) - Horst SEEHOFER/CSU/
obrony - Annegret KRAMP-KARRENBAUER /kob./ /CDU/
gospodarki i energetyki - Peter ALTMAIER /CDU/ 
sprawiedliwości i ochrony konsumentów - Christine LAMBRECHT /kob./ /SPD/
pracy i spraw społecznych - Hubertus HEIL /SPD/
ds. żywności i rolnictwa - Julia KLÖCKNER /kob./ /CDU/
ds. rodziny, seniorów, kobiet i młodzieży - Franziska GIFFEY /kob./ /SPD/
zdrowia - Jens SPAHN /CDU/ 
transportu i infrastruktury cyfrowej - Andreas SCHEUER /CSU/
ds. środowiska naturalnego, ochrony przyrody, budownictwa i bezpieczeństwa reaktorów nuklearnych - Svenja SCHULZE /kob./ /SPD/
oświaty i badań naukowych - Anja KARLICZEK /kob./ /CDU/
ds. współpracy gospodarczej i rozwoju - Gerd MÜLLER /CSU/ 
szef Urzędu Kanclerskiego i min. ds. specjalnych - Helge BRAUN /CDU/
                                                                                    *
poprzedni kanclerz federalny - Angela MERKEL /kob./ /CDU/ /22 XI 2005 - 14 III 2018/

Parlament

Izba Związku /Deutscher Bundestag/
przewodniczący - Wolfgang SCHÄUBLE /CDU/

Podział mandatów po wyborach do Bundestagu z 24 września 2017 r.: CDU/CSU 246, SPD 153, AfD 94, FDP 80, Lewica 69, Sojusz 90/Zieloni 67. Razem 709.

Rada Związkowa /Bundesrat/
przewodniczący - Daniel GÜNTHER /CDU/ /1 XI 2018 - 31 X 2019/

Partie

Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna /Christlich-Demokratische Union - CDU/ - utworzona 26 czerwca 1945 r. /zjazd zjednoczeniowy w 1950 r./; w Bawarii - Unia Chrześcijańsko-Społeczna /Christlich-Soziale Union - CSU/; przewodn. CDU: Annegret KRAMP-KARRENBAUER /kob./; wiceprzewodn.: Volker BOUFFIER, Julia KLÖCKNER /kob./, Armin LASCHET, Ursula von der LEYEN /kob./, Thomas STROBL; sekr. gen.: Paul ZIEMIAK; przewodn. CSU: Markus SÖDER; wiceprzewodn.: Kurt GRIBL, Angelika NIEBLER /kob./, Dorothee BÄR /kob./, Manfred WEBER, Melanie HUML /kob./; sekr. gen.: Markus BLUME.

Socjaldemokratyczna Partia Niemiec /Sozialdemokratische Partei Deutschlands - SPD/ - utworzona 23 maja 1863 r.; obecną nazwę nosi od 1890 r.; p.o. przewodn.: Marie-Luise  „Malu“ DREYER /kob./, Manuela SCHWESIG /kob./, Thorsten SCHÄFFER-GÜMBEL; wiceprzewodn.: Marie-Luise  „Malu“ DREYER /kob./, Natascha KOHNEN /kob./, Olaf SCHOLZ, Thorsten SCHÄFFER-GÜMBEL, Manuela SCHWESIG /kob./, Ralf STEGNER; sekr. gen.: Lars KLINGBEIL.

Alternatywa dla Niemiec /Alternative für Deutschland - AfD/ - partia eurosceptyczna i antyimigrancka, utworzona 6 lutego 2013 r. jako ugrupowanie przeciwników euro; obecnie celem partii jest wstrzymanie napływu imigrantów z krajów arabskich; współprzewodn.: Alexander GAULAND i Jörg MEUTHEN; wiceprzewodn.: Georg PAZDERSKI, Kay GOTTSCHALK, Albrecht GLASER. 

Wolna Partia Demokratyczna /Freie Demokratische Partei - FDP/ - utworzona 11 grudnia 1948 r.; przewodn.: Christian LINDNER; wiceprzewodn.: Wolfgang KUBICKI, Nicola BEER /kob./, Katja SUDING /kob./; sekr. gen.: Linda TEUTEBERG /kob./.

Lewica /Die Linke/ - partia utworzona 16 czerwca 2007 r. w wyniku połączenia 2 partii lewicowych: Partii Lewicy /Die Linkspartei - LP.PDS; zał. 17 VII 2005/ i Alternatywy Wyborczej - Praca i Sprawiedliwość /Arbeit und Soziale Gerechtigkeit - Die Wahlalternative - WASG; zał. 22 I 2005/; współprzewodn.: Katja KIPPING /kob./ i Bernd RIEXINGER; wiceprzewodn.: Ali AL-DAILAMI, Simone OLDENBURG /kob./, Martina RENNER /kob./, Axel TROOST, Tobias PFLÜGER, Janine WISSLER /kob./.

Sojusz 90/Zieloni /Bündnis 90/Die Grünen/ - partia utworzona w maju 1993 r. w wyniku połączenia się partii Sojusz 90 /zał. IX 1991 jako koalicja ruchów obywatelskich b. NRD/ z partią Zielonych /zał. I 1990/; współprzewodn.: Annalena BAERBOCK /kob./ i Robert HABECK; wiceprzewodn.: Gesine AGENA /kob./, Jamila SCHÄFER /kob./.

Niemiecka Partia Piratów /Piratenpartei Deutschland - PIRATEN/ - utworzona 10 września 2006 r.; przewodn.: Carsten SAWOSCH; sekr. gen.: Thomas KNOBLICH.

Republikanie /Die Republikaner - REP/ - partia skrajnie prawicowa utworzona 26 listopada 1983 r.; przewodn.: Kevin KRIEGER; wiceprzewodn.: André MANIERA. 

Narodowo-Demokratyczna Partia Niemiec /Nationaldemokratische Partei Deutschlands - NPD/ - utworzona 28 listopada 1964 r.; przewodn.: Frank FRANZ; wiceprzewodn.: Thorsten HEISE, Stefan KÖSTER, Ronny ZASOWK; sekr. gen.: Alexander NEIDLEIN.

Niemiecka Partia Komunistyczna /Deutsche Kommunistische Partei - DKP/ - utworzona 26 września 1968 r.; przewodn.: Patrik KÖBELE; wiceprzewodn.: Wera RICHTER /kob./, Hans-Peter BRENNER.

Liberalno-Konserwatywni Reformatorzy - Eurokrytycy /Liberal-Konservative Reformer - Die Eurokritiker - LKR/ - partia utworzona 19 lipca 2015 r. w wyniku rozłamu w partii Alternatywa dla Niemiec; do listopada 2016 r. nosiła nazwę Sojusz dla Postępu i Przebudzenia /Allianz für Fortschritt und Aufbruch - ALFA/; przewodn.: Bernd KÖLMEL; wiceprzewodn.: Detlef de RAAD, Peter REICH, Stephanie TSOMAKAEVA /kob./; sekr. gen.: Dirk MANSKE.

Wolnościowa Bezpośredniodemokratyczna Partia Ludowa /Freiheitlich Direktdemokratische Volkspartei - FDDV/ - partia utworzona 13 czerwca 2016 r. na bazie antyislamskiego ruchu społecznego Patriotyczni Europejczycy przeciwko Islamizacji Zachodu /Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes - PEGIDA/; przywódca: Lutz BACHMANN.

Federalne Zrzeszenie WOLNI WYBORCY /Bundesverband FREIE WÄHLER - FW/ - utworzone 24 stycznia 2009 r.; przewodn.: Hubert AIWANGER.

Niebieska Partia /Die Blaue Partei - BP/ - narodowo-konserwatywna, utworzona 17 września 2017 r. w wyniku rozłamu w partii Alternatywa dla Niemiec; przewodn.: Michael MUSTER; wiceprzewodn.: Thomas STROBEL, Hubertus von BELOW.

Związki zawodowe

Federacja Niemieckich Związków Zawodowych /Deutscher Gewerkschaftsbund - DGB/ - założona 12 października 1949 r.; należy do MKWZZ; liczy ok. 5 995 437 członków /2017/ skupionych w 8 związkach zawodowych; przewodn.: Reiner HOFFMANN.

Zjednoczony Związek Zawodowy Sektora Usług /Vereinte Dienstleitungsgewerkschaft - ver.di/ - założony 19 marca 2001 r . w wyniku połączenia 5 branżowych związków zawodowych; liczy 1 987 336 członków /XII 2017/; przewodn.: Frank BSIRSKE.

Federacja Urzędników Niemieckich /Deutscher Beamtenbund und Tarifunion - DBB/ - założona 4 grudnia 1918 r.; liczy ok. 1 280 000 członków /2015/; przewodn.: Ulrich SILBERBACH.

Prasa

Dzienniki

Abendzeitung - wieczorny, Monachium, zał. 1948; nakł. 48 128.

Berliner Morgenpost - niezależny, poranny, Berlin, zał. 1898; nie wychodził w l. 1945-1952; nakł. 82 931.

Bild Zeitung - niezależny, poranny, Berlin; zał. 24 VI 1952; nakł. 1 858 085.

Berliner Zeitung - poranny, Berlin, zał. 1945; nakł. 96 692.

Frankfurter Allgemeine Zeitung - niezależny, poranny, Frankfurt nad Menem, zał. 1 XI 1949; nakł. 255 198.

Frankfurter Rundschau - niezależny, liberalny, poranny, Frankfurt nad Menem; zał. 1 VIII 1945.

General Anzeiger - niezależny, poranny, Bonn, zał. 1 XII 1889; nie wychodził od III 1945 do X 1949; nakł. 66 279.

Handelsblatt - niezależny, gospodarczy, Düsseldorf, zał. 16 V 1946 pt. "Handelsblatt"; 1 IX 1970 połączył się z "Industrie Kurier"; nakł. 122 004.

Hannoversche Allgemeine Zeitung - Hannower, zał. 1949; nakł. 158 000. /stan na 2009 r./.

Kieler Nachrichten - niezależny, poranny, Kilonia, zał. 3 IV 1946; nakł. 87 805.

Kölner Stadt-Anzeiger - niezależny, poranny, Kolonia, zał. 14 XI 1876; nie wychodził od III 1945 do 28 X 1949; nakł. 258 851.

Kölnische Rundschau - niezależny, chrześcijańsko-demokratyczny, poranny, Kolonia, zał. 19 III 1946; nakł. 258 851.

Leipziger Volkszeitung - poranny, Lipsk, zał. 1 X 1894; nakł. 177 750.

Neues Deutschland - socjalistyczna gazeta codzienna, wyd. przez PDS, Berlin, zał. 23 IV 1946; nakł. 27 226.

Rheinische Post - chrześcijańsko-demokratyczny, poranny, Düsseldorf; zał. 2 III 1946.

Stuttgarter Zeitung - niezależny, poranny, Stuttgart, zał. 18 IX 1945; nakł. 168 272. 

Süddeutsche Zeitung - niezależny, poranny, Monachium, zał. 1848 pt. "Neueste Nachrichten"; od 1887 pt. "Münchner Neueste Nachrichten"; zawieszony IV 1945; od 6 X 1945 ukazuje się pod obecnym tytułem; nakł. 358 365.

Der Tagesspiegel - niezależny, poranny, Berlin, zał. 27 IX 1945;  nakł. 108 364.

Die Welt - niezależny, poranny, Berlin, zał. 2 IV 1946; nakł. 182 131.

Westdeutsche Allgemeine Zeitung - Essen, zał. 3 IV 1948; nakł. 397 145.

Czasopisma 

Bayernkurier - miesięcznik z obszaru polityki, gospodarki i kultury, Monachium, zał. 3 VI 1950.

Bild am Sonntag - tygodniowe wydanie dziennika "Bild Zeitung" /zob./, Berlin, zał. 1956.

Bunte - tygodnik ilustrowany, Monachium; nakł. 519 570 /stan na 2014 r./.

Capital - miesięcznik gospodarczy, Hamburg, zał. 1962.

Cicero - miesięcznik polityczno-kulturalny, Berlin, zał. 2004; nakł. 83 527 /stan na 2014 r./.

Focus - ilustrowany tygodnik ogólnoinformacyjny, Monachium, zał. I 1993; nakł. 504 226.

Neue Post - tygodnik dla kobiet, Hamburg, zał. 1948; nakł. 582 507.

Der Spiegel - popularny tygodnik polityczny i ogólnoinformacyjny, Hamburg, zał. 1947; 
nakł. 840 000.

Stern - popularny tygodnik ilustrowany, Hamburg, zał. 1948; nakł. 750 810 /stan na 2014 r./.

Welt am Sonntag - tygodnik, wychodzi w niedziele, Hamburg, zał. 1948; nakł. 380 522.

Die Wirtschaftswoche - tygodnik gospodarczy, Düsseldorf, nakł. 121 314.

Die Zeit - tygodnik, Hamburg, zał. 1946; nakł. 520 000 /stan na 2013 r./.

Agencje prasowe

Deutsche Presse-Agentur /dpa/ - agencja niezależna, Hamburg, zał. 18 VIII 1949 przez połączenie "Deutsche Nachrichtenagentur" /zał. 1946/, "Deutscher Pressedienst" /zał. 1945/ i "Süddeutsche Nachrichtenagentur" /zał. 1947/; obecnie jest prywatną spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. DPA jest głównym dostawcą informacji dla mediów niemieckich, obsługuje ponadto prasę austriacką i szwajcarską. Swój serwis nadaje po niemiecku, angielsku, hiszpańsku i arabsku. 

Evangelischer Pressedienst /edp/ - agencja protestancka, Frankfurt n/Menem, zał. 1910. 

Katolische Nachrichten-Agentur /KNA/ - agencja katolicka, Bonn, zał. 1952. 

Vereinigte Wirtschaftsdienste /VWD/ - agencja niezależna, Eschborn, zał. we Frankfurcie n/Menem 24 II 1949; nadaje głównie serwisy gospodarcze.