Dania

2019-05-22 12:30 aktualizacja: 2019-07-19, 12:31
Fot. PAP/EPA/JENS NOERGAARD LARSEN

Ustrój

Monarchia konstytucyjna. Zgodnie z konstytucją z 5 VI 1953 r. głową państwa jest król posiadający pewne uprawnienia w zakresie władzy ustawodawczej i wykonawczej. 
Władza ustawodawcza należy do 1-izbowego parlamentu o kadencji 4-letniej, liczącego 179 deputowanych. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany przez króla na wniosek partii większości parlamentarnej. 
Posiadłości zamorskie Danii - Grenlandia i Wyspy Owcze mają samorząd lokalny i po dwóch reprezentantów w parlamencie Danii.

Głowa państwa

królowa - MAŁGORZATA II /MARGRETHE II/ /od 15 I 1972/
                                                                                    *
poprzedni król - FRYDERYK IX /IV 1947 - 14 I 1972/

Rząd

utworzony 27 VI 2019 r.

premier - Mette FREDERIKSEN /kob./ /SD/

ministrowie:
spraw zagranicznych - Jeppe KOFOD
spraw wewnętrznych i społecznych - Astrid KRAG /kob./
obrony - Trine BRAMSEN /kob./
finansów - Nicolai WAMMEN
sprawiedliwości - Nick HÆKKERUP
ds. podatków - Morten BØDSKOV
ds. klimatu, energii i zaopatrzenia - Dan JØRGENSEN
ds. gospodarki żywnościowej, rybołówstwa, równouprawnienia i współpracy nordyckiej - Mogens JENSEN
zdrowia i ds. osób starszych - Magnus HEUNICKE
transportu - Benny ENGELBRECHT
ds. współpracy na rzecz rozwoju - Rasmus PREHN
ds. dzieci i  edukacji - Pernille ROSENKRANTZ-THEIL /kob./
szkolnictwa wyższego i nauki - Ane HALSBOE-JØRGENSEN /kob./
ds. biznesu - Simon KOLLERUP
kultury i ds. kościoła - Joy MOGENSEN /kob./
ochrony środowiska - Lea WERMELIN /kob./
mieszkalnictwa - Kaare DYBVAD
zatrudnienia - Peter HUMMELGAARD
ds. imigracji i integracji - Mattias TESFAYE
                                                                                    *
poprzedni premier - Lars Løkke RASMUSSEN /V/  /28 VI 2015 - 27 VI 2019/

Parlament

/Folketing/
przewodniczący - Henrik Dam KRISTENSEN /SD/

Podział mandatów po wyborach z 5 czerwca 2019 r.: SD 48, V 43, DF 16, DRV 16, SF 14, E 13, DKF 12, A 5, LA 4, NB 4, przedstawiciele Wysp Owczych 2, przedstawiciele Grenlandii 2. Razem 179.

Dania Parlament

Partie

Partia Socjaldemokratyczna /Socialdemokraterne - SD/ - utworzona w 1871 r.; przewodn.: Mette FREDERIKSEN /kob./.

Duńska Partia Liberalna /Venstre, Danmarks Liberale Parti - V/ - utworzona w 1870 r.; przewodn.: Lars Løkke RASMUSSEN.

Duńska Partia Ludowa /Dansk Folkeparti - DF/ - utworzona 6 października 1995 r. w wyniku rozłamu w Partii Postępu; skrajnie prawicowa; przywódca: Kristian THULESEN DAHL.

Partia Radykałów Liberalnych /Det Radikale Venstre - DRV/ - utworzona 21 maja 1905 r.; przywódca: Morten ØSTERGAARD; przewodn.: Svend THORHAUGE.

Socjalistyczna Partia Ludowa /Socialistisk Folkeparti - SF/ - utworzona 15 lutego 1959 r.; przewodn.: Pia OLSEN DYHR /kob./.

Czerwono-Zielona Lista Jedności /Enhedslisten - De Rød-Grønne - E/ - ugrupowanie skrajnie lewicowe utworzone 2 grudnia 1989 r. przez b. komunistów oraz "Zielonych"; kierownictwo kolektywne.

Konserwatywna Partia Ludowa /Det Konservative Folkeparti - DKF/ - utworzona w 1916 r.; przewodn.: Søren PAPE POULSEN.

Alternartywa /Alternativet - A/ - partia utworzona 27 listopada 2013 r.; przywódca: Uffe ELBAEK.

Sojusz Liberalny /Liberal Alliance - LA/ - partia utworzona 7 maja 2007 r. pod nazwą Nowy Sojusz /Ny Alliance - Y/; obecną nazwę nosi od 27 sierpnia 2008 r.; przywódca: Anders SAMUELSEN.

Nowa Prawiva /Nye Borgerlige - NB/ - partia skrajnie prawicowa, utworzona w 2015 r.; przywódca: Pernille VERMUND.

Chrześcijańscy Demokraci /Kristendemokraterne - KD/ - partia utworzona 13 kwietnia 1970 r.; do 26 października 2003 r. nosiła nazwę Chrześcijańska Partia Ludowa /Kristeligt Folkeparti - KrF/; przewodn.: Stig GRENOV.

Twarda Linia /Stram Kurs - ST/ - partia skrajnie prawicowa, domaga się m.in. zakazu islamu i deportowania muzułmanów; utworzona w 2017 r.; przywódca: Rasmus PALUDAN.

Prasa

Dzienniki

Berlingske - niezależny, konserwatywny, poranny, Kopenhaga; zał. 3 I 1749 pt. "Kobenhavnske Danske Post-Tidender".

Børsen - poranny, niezależny, wyraża poglądy kół finansowych i biznesu, Kopenhaga, zał. 1896.

B.T. - poranny, niezależny, konserwatywny, Kopenhaga, zał. 1916.

Ekstra Bladet - liberalny, poranny, Kopenhaga, zał. 12 II 1904.

Information - niezależny, wieczorny, Kopenhaga, zał. VIII 1943 jako podziemna gazeta informacyjna, od V 1945 wychodzi codziennie.

Jydske Vestkysten - wieczorny, liberalny, Esbjerg, zał. 1991 z połączenia dziennika "Vestkysten" /zał. 1917/ z "Jydske Tidende".

Jyllands-Posten Morgenavisen - poranny, niezależny, Viby, zał. 1871.

Kristeligt Dagblad - poranny, niezależny, Kopenhaga, zał. 1896.

Politiken - poranny, liberalny, Kopenhaga, zał. 1 X 1884.


Czasopisma

Billed-Bladet - tygodniowy, ilustrowany magazyn rodzinny, Kopenhaga, zał. 1938.

The Copenhagen Post - tygodnik, Kopenhaga, zał. XI 1997.

Ude og Hjemme - tygodnik rodzinny, Kopenhaga, zał. 1926.

Weekendavisen - tygodnik niezależny, konserwatywny, Kopenhaga, zał. 1749.


Agencja prasowa

Ritzaus Bureau /RB/ - agencja niezależna, Kopenhaga, zał. 1 II 1866 jako "Nordisk Centralbureau for politiske og merkantile Telegraph-Meddelelser", od 1 I 1947 własność prasy duńskiej.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Dania

Flaga

Godło

  • Królestwo Danii, Kongeriget Danmark
  • Obszar: 43 098 km2
  • Ludność: 5 806 015 (2018)
  • Stolica: Kopenhaga
  • Ludność stolicy: 2 057 737 (I 2019) (zespół miejski)
  • Język urzędowy: duński
  • Święto narodowe: 16 IV - rocznica urodzin królowej (1940)
  • Jednostka monetarna: 1 korona duńska (DKK) = 100 öre
  • Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych: ONZ, UE, NATO, IMF (MFW), WTO, WHO
  • Mała Syrenka w Kopenhadze Fot. PAP/EPA/Nikolai Linares
    Mała Syrenka w Kopenhadze Fot. PAP/EPA/Nikolai Linares
  • Most łączący Szwecję i Danię Fot. PAP/EPA/JENS ASTRUP
    Most łączący Szwecję i Danię Fot. PAP/EPA/JENS ASTRUP
  • Duńska Opera Królewska w Kopenhadze Fot. PAP/EPA/Kristian Juul Pedersen
    Duńska Opera Królewska w Kopenhadze Fot. PAP/EPA/Kristian Juul Pedersen