Hiszpania

Ustrój

Monarchia parlamentarna. Głową państwa jest król. 
Zgodnie z konstytucją z 29 XII 1978 r. władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu - Kortezów, składającego się z Kongresu Deputowanych i Senatu. Kongres liczy 350 deputowanych wyłanianych w głosowaniu powszechnym na 4 lata. W skład Senatu wchodzi obecnie 208 senatorów wybieranych również na kadencję 4-letnią oraz 58 desygnowanych przez parlamenty regionalne. 
Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier. Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem. 
Od 1979 r. zostało utworzonych 17 wspólnot autonomicznych, które posiadają własne parlamenty i rządy; ponadto pod względem administracyjnym kraj podzielony jest na 50 prowincji.

Głowa państwa

król - FILIP VI /FELIPE VI / /od 19 VI 2014/
                                                                                    *
poprzedni król - JUAN CARLOS I /JAN KAROL I/ /22 XI 1975 - 19 VI 2014/

Rząd

utworzony 6 VI 2018 r., stan po zmianach z 21 V 2019 r.

premier - Pedro SÁNCHEZ PÉREZ-CASTEJÓN /PSOE/ /od 2 VI 2018/
wicepremier oraz min. p/u premiera ds. kontaktów z parlamentem i równouprawnienia - María del Carmen CALVO POYATO /kob./

ministrowie:
spraw zagranicznych, ds. Unii Europejskiej i współpracy - Josep BORRELL FONTELLES
spraw wewnętrznych - Fernando GRANDE-MARLASKA GÓMEZ
obrony - Margarita ROBLES FERNÁNDEZ /kob./
finansów - María Jesús MONTERO CUADRADO /kob./
sprawiedliwości - María Dolores DELGADO GARCÍA /kob./
ds. rozwoju - José Luis ÁBALOS MECO
oświaty i kształcenia zawodowego oraz rzecznik rządu - María Isabel CELAÁ DIÉGUEZ /kob./
zatrudnienia, ds. migracji i ubezpieczeń społecznych - Magdalena VALERIO CORDERO /kob./
przemysłu, handlu i turystyki - María Reyes MAROTO ILLERA /kob./
rolnictwa, rybołówstwa i gospodarki żywnościowej - Luis PLANAS PUCHADES
ds. polityki terytorialnej i administracji publicznej - wakat
ds. ekologii - Teresa RIBERA RODRÍGUEZ /kob./
kultury i sportu - José GUIRAO CABRERA 
gospodarki i ds. przedsiębiorczości - Nadia María CALVINO SANTAMARÍA /kob./
zdrowia i opieki społecznej - Carmen MONTÓN GIMÉNEZ /kob./ 
nauki, innowacyjności i ds. uniwersytetów - Pedro Francisco DUQUE DUQUE
                                                                                    *
poprzedni premier - Mariano RAJOY BREY /PP/ /22 XII 2011 - 1 VI 2018/

Parlament

Kortezy /Las Cortes Generales/

Kongres Deputowanych /Congreso de los Diputados/
przewodnicząca - Meritxell BATET LAMAÑA /kob./ /PSOE/

Podział mandatów po wyborach z 28 kwietnia 2019 r.: PSOE 123, PP 66, Cs 57, UP 42, Vox 24, ERC-Suwerenni 15, JxCat 7, PNV 6, inne 10. Razem 350.

Senat /Senado/
przewodniczący - Manuel CRUZ RODRÍGUEZ  /PSOE/

Podział mandatów po wyborach z 28 kwietnia 2019 r.: PSOE 141, PP 73, ERC-Suwerenni 13, Cs 10, PNV 10, UP 6, JxCat 4, Vox 1, inne 8. Razem 266.

Partie

Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza /Partido Socialista Obrero Español - PSOE/ - utworzona 30 kwietnia 1978 r . w wyniku zjednoczenia Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej /zał. 1879/ z Ludową Partią Socjalistyczną /zał. 1957/; 27 października 1991 r. w jej skład weszła Partia Pracujących Hiszpanii - Jedność Komunistyczna /Partido de los Trabajadores de Espańa - Unidad Comunista - PTE-UC, zał. 1987/; przewodn.: Cristina NARBONA /kob./; sekr. gen.: Pedro SÁNCHEZ PÉREZ-CASTEJÓN.

Partia Ludowa /Partido Popular - PP/ - utworzona w październiku 1976 r. przez b. polityków frankistowskich; do stycznia 1989 r. nosiła nazwę: Sojusz Ludowy /Alianza Popular/; w 1989 r. przystąpili do niej członkowie b. Partii Liberalnej oraz Demokracji Chrześcijańskiej; przewodn.: Pablo CASADO BLANCO; gen.: sekr. gen.: Teodoro GARCÍA EGEA. 

Obywatele /Ciudadanos - Cs/ - partia liberalna, utworzona 7 czerwca 2005 r.; przewodn.: Albert RIVERA; sekr. gen.: José Manuel VILLEGAS.

Możemy /Podemos/ - partia lewicowa, utworzona 16 stycznia 2014 r.; sekr. gen.: Pablo IGLESIAS TURRIÓN.

Vox /Vox/ - partia prawicowa, populistyczna, utworzona 17 grudnia 2013 r. w wyniku rozłamu w Partii Ludowej; przywódca: Santiago ABASCAL; sekr. gen.: Javier ORTEGA SMITH. 

Republikańska Lewica Katalonii /Esquerra Republicana de Catalunya - ERC/- partia utworzona 19 marca 1931 r.; przewodn.: Oriol JUNQUERAS; sekr. gen.: Marta ROVIRA /kob./.

Razem na rzecz Katalonii /Junts per Catalunya - JxCat/ - utworzona 13 listopada 2017 r. jako sojusz wyborczy, od 11 lipca 2018 r. partia polityczna; przywódca: Carles PUIGDEMONT i CASAMAJÓ.
  
Baskijska Partia Nacjonalistyczna /Partido Nacionalista Vasco - PNV/ - utworzona w 1895 r.; przewodn.: Andoni ORTUZAR.

Związek Postęp i Demokracja /Unión Progreso y Democracia - UPyD/ - partia utworzona we wrześniu 2007 r.; rzecznik: Cristiano BROWN.

Partia Akcji Socjalistycznej /Partido de Acción Socialista - PASOC/ - utworzona w 1879 r.; obecną nazwę nosi od 1982r.; poprzednio działała jako Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza /Historyczna/, a następnie Partia Socjalistyczna; przewodn.: Andrés CUEVAS GONZALEZ.

Komunistyczna Partia Hiszpanii /Partido Comunista de España - PCE/ - utworzona 7-14 listopada 1921 r. w wyniku połączenia Hiszpańskiej Partii Komunistycznej /zał. 15 IV 1920/ z Hiszpańską Robotniczą Partią Komunistyczną; w l. 1923-34 oraz 1939-V 1977 działała nielegalnie; 14 I 1989 r. zjednoczyła się z PCPE; przewodn.: José Luis CENTELLA.

Galicyjski Blok Nacjonalistyczny /Bloque Nationalista Galego - BNG/ - utworzony w 1982 r.; rzecznik: Ana PONTÓN.

Eusko Alkartasuna /EA/ - partia nacjonalistyczna, utworzona we wrześniu 1986 r. przez b. członków Baskijskiej Partii Nacjonalistycznej; przewodn.: Pello URIZAR.
                                                                                    *
Zjednoczeni Możemy /Unidas Podemos - UP/ lewicowy sojusz wyborczy, utworzony 9 maja 2016 r. przez partię Podemos, Zjednoczoną Lewicę i mniejsze partie lewicowe; przywódca: Pablo IGLESIAS TURRIÓN.

Republikańska Lewica Katalonii - Suwerenni /Esquerra Republicana de Catalunya–Sobiranistes, ERC–Sobiranistes/ - koalicja utworzona 14 marca 2019 r., w jej skład wchodzi Republikańska Lewica Katalonii i ugrupowanie Suwerenni /Sobiranistes/; przywódca: Oriol JUNQUERAS.

Zjednoczona Lewica /Izquierda Unida - IU/ - lewicowa koalicja wyborcza utworzona 29 kwietnia 1986 r.; w jej skład weszło 7 partii lewicowych, obecnie główną rolę odgrywa Komunistyczna Partia Hiszpanii /PCE/; koordynator: Alberto GARZÓN.

Związki zawodowe

Związkowa Konfederacja Komisji Robotniczych /Confederación Sindical de Comisiones Obreras - CC.OO/ - zrzesza tzw. Komisje Robotnicze, które powstały w latach panowania frankizmu jako nielegalne organizacje związkowe; od 28 IV 1977 r. działają legalnie; liczy ok. 909 000 członków /2015/; sekr. gen.: Unai SORDO.

Powszechne Zrzeszenie Pracowników Hiszpanii /Unión General de Trabajadores de España - UGT/ - założone w 1932 r.; działa legalnie od 28 IV 1977 r.; afiliowane przy MKWZZ; zbliżone do PSOE; liczy ok. 941 000 członków; sekr. gen.: José María ALVÁREZ SUÁREZ /Pepe ALVÁREZ/.

Robotnicza Unia Związkowa /Unión Sindical Obrera - USO/ - założona w 1960 r.; od 28 IV 1977 r. działa legalnie; liczy ok. 117 000 członków; sekr. gen.: Joaquín PÉREZ da SILVA.

Prasa

Dzienniki

ABC - niezależny, monarchistyczny, katolicki, poranny; najbardziej znana gazeta hiszpańska na świecie, Madryt, zał. 1 I 1903; ukazuje się 6 razy w tygodniu /z wyj. poniedziałku/.

Actualidad Económica - gospodarczy, Madryt, zał. 1958.

Avui - poranny w jęz. katalońskim, Barcelona, zał. 23 IV 1976.

Cinco Días - biznesowo-finansowy, poranny, Madryt, zał. 1 III 1978.

ECO, Horas - dziennik, Barcelona, zał. 1996.

Expansión - gospodarczy, Madryt, zał. 27 V 1986.

La Gaceta de los Negocios - gospodarczo-finansowy, Madryt, zał. 1989.

Marca Deportivo - poranny, o tematyce sportowej, Madryt, zał. 21 XII 1938; do 25 XI 1942 ukazywał się jako tygodnik w San Sebastian.

El Mundo /del Siglo Veintiuno/ - Madryt, zał. 23 X 1989.

El Mundo Deportivo - sportowy, poranny, Barcelona, zał. 1906, do 1929 tygodnik.

El País - niezależny, poranny, Madryt, zał. 4 V 1976.

El Periódico del Catalunya - ogólnoinformacyjny, Barcelona, zał. 26 X 1978.

La Razón - Madryt, zał. 1998, posiada lokalne oddziały w Barcelonie, Murcji, Sewilli, Walencji i Valladolid.

La Vanguardia - poranny, Barcelona, zał. 1 II 1881.

Czasopisma

Cambio 16 - tygodnik niezależny, Madryt, zał. 1 IX 1972.

Diez Minutos - tygodnik, Madryt, zał. 1 IX 1951.

Ecclesia - tygodnik katolicki, Madryt, zał. 1943.

El Economista - tygodnik finansowo-ekonomiczny, Madryt, zał. 1886.

Hola - tygodnik ilustrowany, Madryt, zał. 1944.

Interviú - tygodnik, Madryt, zał. 1976.

Pronto - tygodnik ogólnoinformacyjny, Barcelona, zał. 1972.

Semana - ilustrowany tygodnik ogólnoinformacyjny, Madryt, zał. 1946.

El Socialista - organ PSOE, dwutygodnik, Madryt, zał. 1886.

Agencje prasowe

Agencia Editorial Falange Espanola - Agencia EFE - zał. 1938 w Burgos; od 1939 w Madrycie; spółka akcyjna. 

Colpisa - Madryt, zał. 1972. 

Europa Press - Madryt, zał. 1953.

KRAJE I TERYTORIA ZALEŻNE

Prowincje metropolii w Afryce:

• Ceuta
• Melilla
• Wyspy Kanaryjskie