Watykan

2019-05-13 15:49 aktualizacja: 2019-07-31, 08:44
Fot. PAP/EPA/ALESSANDRO DI MEO

Ustrój

Teokratyczna monarchia elekcyjna. 
Zgodnie z konstytucją apostolską "Universi Dominici Gregis" z 22 II 1996 r. oraz Motu Proprio "Normas nonnullas" z 11 VI 2013 r. papieża, sprawującego najwyższą władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, wybiera dożywotnio, na konklawe, Kolegium Kardynalskie (z reguły spośród swojego grona). Obecnie (stan z 31 VII 2019 r.) jest 217 kardynałów, z tym że prawo udziału w konklawe ma 119 kardynałów elektorów, którzy nie przekroczyli 80 roku życia. Kardynałów mianuje papież.
W kierowaniu Kościołem wspomaga papieża Kuria Rzymska, która - wraz z osobą samego papieża i wszystkimi swymi urzędami - stanowi rząd Watykanu i zarazem centralną władzę Kościoła katolickiego, zwaną Stolicą Apostolską. Nazwa Watykan (Państwo Watykańskie) nie jest tożsama z nazwą Stolica Apostolska. Stolica Apostolska obejmuje urząd papieski i Kurię Rzymską, które rządzą Państwem Watykańskim.
Funkcję premiera Watykanu pełni sekretarz stanu, który kieruje pracami Sekretariatu Stanu. Sekretariat składa się z 3 sekcji: Pierwsza Sekcja (spraw ogólnych) służy papieżowi pomocą w codziennych obowiązkach; Druga Sekcja (stosunków z państwami) zajmuje się kontaktami z władzami cywilnymi różnych państw (funkcja jej sekretarza odpowiada stanowisku ministra spraw zagranicznych); Trzecia Sekcja (personelu dyplomatycznego) nadzoruje pracę watykańskiego korpusu dyplomatycznego.

Głowa państwa

papież - FRANCISZEK /Jorge Mario BERGOGLIO/  /od 13 III 2013; intronizacja 19 III 2013/
                                                                                    *
poprzedni papież - BENEDYKT XVI /Joseph RATZINGER/  /19 IV 2005 - 28 II 2013/

Sekretariat Stanu

sekretarz stanu - kard. Pietro PAROLIN

Sekcja Spraw Ogólnych

substytut ds. ogólnych - abp Edgar PEÑA PARRA 
asesor ds. ogólnych - prał. Paolo BORGIA

Sekcja ds. Stosunków z Państwami
sekretarz ds. stosunków z państwami - abp Paul Richard GALLAGHER
podsekretarz ds. stosunków z państwami - prał. Antoine CAMILLERI

Sekcja Personelu Dyplomatycznego 
delegat ds. przedstawicielstw papieskich - abp Jan Romeo PAWŁOWSKI
szef protokołu dyplomatycznego - prał. Joseph MURPHY

Kongregacje

Nauki Wiary
prefekt - kard. Luis Francisco LADARIA FERRER

dla Kościołów Wschodnich
prefekt - kard. Leonardo SANDRI

ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów 
prefekt - kard. Robert SARAH

Spraw Kanonizacyjnych 
prefekt - kard. Giovanni Angelo BECCIU

ds. Biskupów 
prefekt - kard. Marc OUELLET

ds. Ewangelizacji Narodów 
prefekt - kard. Fernando FILONI

ds. Duchowieństwa 
prefekt - kard. Beniamino STELLA

ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego 
prefekt - kard. João BRÁZ de AVIZ

ds. Wychowania Katolickiego /Seminariów i Instytucji Naukowych/ - 
prefekt - kard. Giuseppe VERSALDI

Trybunały

Penitencjaria Apostolska (najwyższy sąd kościelny Kościoła rzymskokatolickiego rozpatrujący sprawy sumienia)
wielki penitencjarz - kard. Mauro PIACENZA

Sygnatura Apostolska (najwyższy trybunał apelacyjny złożony z kardynałów powoływanych przez papieża do rozstrzygania spraw nadzwyczajnych wynikłych ze stosowania prawa kanonicznego, sprzeczności kompetencyjnych różnych organów Kurii Rzymskiej, problemów wynikających z przepisów konkordatów z poszczególnymi państwami lub innych spraw zleconych przez papieża)
prefekt - kard. Dominique François Joseph MAMBERTI

Rota Rzymska (trybunał apelacyjny sądzący wszystkie sprawy kościelne należące do kompetencji Kurii Rzymskiej, a nie zastrzeżone dla innych jej organów, jak również sprawy państwa miasta Watykanu. Spełnia też rolę trybunału pierwszej instancji w sprawach zastrzeżonych dla kompetencji Stolicy Świętej lub zleconych jej przez papieża reskryptami Sygnatury Apostolskiej. Powszechnie znany sąd w sprawach dotyczących sakramentu małżeństwa) 
dziekan - prał. Pio Vito PINTO

Dykasterie

Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia
prefekt - kard. Kevin Joseph FARRELL

Dykasteria ds. Służby na rzecz Integralnego Rozwoju Człowieka
prefekt - kard. Peter Kodwo APPIAH TURKSON

Dykasteria ds. Komunikacji
prefekt - Paolo RUFFINI

Papieskie Rady 

ds. Popierania Jedności Chrześcijan 
przewodn. - kard. Kurt KOCH

ds. Interpretacji Tekstów Prawnych 
przewodn. - abp Filippo IANNONE

ds. Dialogu Międzywyznaniowego 
przewodn. - bp Miguel Ángel AYUSO GUIXOT

ds. Kultury 
przewodn. - kard. Gianfranco RAVASI

ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji 
przewodn. - abp Salvatore FISICHELLA

Urzędy 

Kamera Apostolska (urząd do administrowania sprawami doczesnymi - majątkiem i zarządzaniem Kościoła. Jej przewodniczący kieruje dobrami i sprawami Kościoła w czasie tzw. "sede vacante", tj. między śmiercią jednego a wyborem następnego papieża)
kamerling - kard. Kevin Joseph FARRELL

Administracja Dóbr Stolicy Apostolskiej 
przewodn. - bp Nunzio GALANTINO

Sekretariat ds. Gospodarczych 
przewodn. - wakat

Rada ds. Gospodarki
przewodn. - kard. Reinhard MARX

Biuro Audytora Generalnego
audytor generalny - p.o. Alessandro CASSINIS RIGHINI

Prefektura Domu Papieskiego 
prefekt - abp Georg GÄNSWEIN

Urząd Papieskich Nabożeństw Liturgicznych 
mistrz ceremonii - prał. Guido MARINI

Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej 
dyrektor - Matteo BRUNI

Centralny Urząd Statystyczny Kościoła 
odpowiedzialny - wakat

Komisje i Komitety

Międzynarodowa Komisja Teologiczna 
przewodn. - kard. Luis Francisco LADARIA FERRER

Papieski Komitet ds. Międzynarodowych Kongresów Eucharystycznych 
przewodn. - abp Piero MARINI

Papieski Komitet Nauk Historycznych 
przewodn. - Bernard ARDURA

Papieska Komisja Archeologii Sakralnej 
przewodn. - kard. Gianfranco RAVASI

Papieska Komisja Biblijna 
przewodn. - kard. Luis Francisco LADARIA FERRER

Papieska Komisja ds. Ameryki Łacińskiej 
przewodn. - kard. Marc OUELLET

Papieska Komisja ds. Ochrony Nieletnich 
przewodn. - kard. Seán Patrick O'MALLEY

Komisja ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem 
przewodn. - kard. Kurt KOCH

Komisja ds. Kontaktów Religijnych z Islamem 
prefekt - bp Miguel Ángel AYUSO GUIXOT

Komisja ds. Adwokatów 
przewodn. - kard. Dominique François Joseph MAMBERTI

Komisja Odwoławcza Badająca Rekursy Duchownych w sprawach "delicta graviora"
przewodn. - abp Charles Jude SCICLUNA

Komisja Kardynałów Nadzorująca Instytut Dzieł Religijnych 
przewodn. - kard. Santos ABRIL y CASTELLÓ

Komisja Dyscyplinarna Kurii Rzymskiej
przewodn. - bp Giorgio CORBELLINI

Komitet Bezpieczeństwa Finansowego 
przewodn. - prał. Paolo BORGIA

Komitet ds. Watykańskich Mediów 
przewodn. - wakat

Komitet "Vox Clara"
przewodn. - wakat

Stałe Komisje Międzydykasterialne

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Kościołów Lokalnych, ich Obsadzania, Tworzenia i Zmian 
przewodn. - kard. Pietro PAROLIN

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Kościoła w Europie Wschodniej 
przewodn. - kard. Pietro PAROLIN

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Zakonów Pracujących na Misjach 
przewodn. - kard. Fernando FILONI

Stała Komisja Międzydykasterialna ds. Formacji Kandydatów do Kapłaństwa 
przewodn. - kard. Beniamino STELLA

Instytucje związane ze Stolicą Apostolską

Tajne Archiwum Watykańskie
archiwista - abp José Tolentino CALAÇA de MENDONÇA

Apostolska Biblioteka Watykańska
bibliotekarz - abp José Tolentino CALAÇA de MENDONÇA 

Urząd Dobroczynności Apostolskiej 
jałmużnik papieski - kard. Konrad KRAJEWSKI

Urząd Informacji Finansowej 
przewodn. - René BRÜLHART

Watykańska Biblioteka Filmowa 
przewodn. - abp Claudio Maria CELLI

Agencja Stolicy Apostolskiej ds. Oceny i Promocji Jakości Kształcenia na Uniwersytetach i Wydziałach Kościelnych (AVEPRO)
przewodn. - Andrzej S. WODKA

Biuro Pracy 
prezes - bp Giorgio CORBELLINI

"L'Osservatore Romano" 
dyrektor - Andrea MONDA

Peregrinatio ad Petri Sedem (zajmuje się opieką nad pielgrzymami)
przewodn. - abp Francesco GIOIA

Prasa

Acta Apostolicae Sedis - oficjalny miesięcznik Stolicy Apostolskiej, Watykan, zał. 29 IX 1908 na mocy dekretu papieża Piusa X, pierwszy numer ukazał się 1 I 1909; publikuje przemówienia i dokumenty papieskie, informacje o działalności Kościoła i ustawy Stolicy Apostolskiej.

La Civilta Cattolica - pismo redagowane przez jezuitów, ukazuje się 2 razy w miesiącu (w pierwszą i trzecią sobotę miesiąca), Rzym, zał. 6 IV 1850.

L'Osservatore Romano - półoficjalny organ Kurii papieskiej, dziennik wieczorny, opatrzony jest podtytułem "Giornale Quotidiano Politico Religioso"; zał. 1 VII 1861, od 5 XI 1929 wydawnictwo znajduje się na terenie Państwa Watykańskiego; wychodzi w jęz. włoskim, teksty oficjalne podaje w jęz. łacińskim;  wyd. tygodniowe ukazują się w językach: angielskim, francuskim, hiszpańskim, portugalskim, niemieckim i malajskim; wyd. miesięczne w jęz. polskim.


Agencja prasowa

Agenzia Fides - służba informacyjna Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów, rozpowszechnia informacje o działalności misyjnej Kościoła Katolickiego, zał. 5 VI 1927.

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.

Watykan

Flaga

Godło

  • Państwo Watykańskie, Status Civitatis Vaticanae, Stato della Citta del Vaticano
  • Obszar: 0,44 km2
  • Ludność: 852 (2017)
  • Język urzędowy: łacina, włoski
  • Jednostka monetarna: 1 euro (EUR) = 100 eurocentów
  • Plac św. Piotra Fot. PAP/EPA/CIRO FUSCO
    Plac św. Piotra Fot. PAP/EPA/CIRO FUSCO
  • Pałac watykańskiego rządu Fot. PAP/EPA/SAMANTHA ZUCCHI
    Pałac watykańskiego rządu Fot. PAP/EPA/SAMANTHA ZUCCHI
  • Kaplica Sykstyńska Fot. PAP/EPA/MUSEI VATICANI/ANSA/CLAUDIO PERI
    Kaplica Sykstyńska Fot. PAP/EPA/MUSEI VATICANI/ANSA/CLAUDIO PERI